ЖҰмыс бағдарламасы «Музыкалық білім беру әдістемесі»

ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ

Оқу жұмыс бағдарламасы мемлекеттік жалпыға міндетті мамандықтын стандарты ҚР МЖБС 3.08.256 – 2006 және типтік бағдарлама негізінде әзірленген «Музыкалық білім беру әдістемесі» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің КП 3 МК бұйрығымен бекітілді және енгізілді. БП2 МК 2.1 МВВА 3218

20 ___ж. «_ »__________ № ___хаттама

Факультет деканы _____________Ж.Т.Сарбалаев «___» ______20 __ ж.

ЖжӘқб бастығы ___________ А.А. Варакута «__»_________20___ж.

Болашақ маман-музыка мұғалімін кәсіби-педагогикалық дайындауға бағытталған оқу пәндер циклындағы негізгі және интегралдық пәндердің бірі – «Музыкалық білім беру әдістемесі».

- студенттерге пән мазмұны, оның бөлімдері, бағыттары туралы мағлұматтар алуларына мүмкіндік түғызу;

- жалпы білім беретін мектептің әр сыныбына музыка бағдарламасын жүзеге асыруда оқушылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылығын, бейімділігін ескере отырып, музыкалық жұмыстың әдістемесін меңгеруге көмектесу;

- музыкалық жұмыстың әдістемесі бойынша өз тәжірибесін жинақтау үшін шығармашылық ізденіске жағдай жасау;

- музыкалық іс-әрекет түрлеріне мұғалім тұлғалық кәсіби – педагогикалық қасиеттерге ие болуына көмектесу.
Пәннің міндеті:

- педагог-музыкантты дайындауға кәсіби бағыттылығы;

- музыкалық-педагогикалық ғылым мен практикасының интеграциясы;

- музыка мұғалімінің шығармашылық іс-әрекетінде тәжірибе жинау, педагогикалық шеберлікті жетілдіру.

- семинарлық және лабараториялық сабақтарды дайындау;

- курсттық және дипломдық жұмыстарды орындап әзірлеу;

- ізденушілік-зерттеу жұмыстарын жандандыру;

- оқу үрдісінде практиканы жоғары деңгейде өткізу;

- оқу-әдістемелік құралдарды жинақтау, мектеп репертуарын білу (әндер, муз. шығармалар).

- музыкаплық жұмыстардың әдістемесі бойынша өз тәжірибелерін жинақтау барысында шығармашылық ізденуі;

- музыкалық қызметтің түрлерінде мұғалімнің тұлғалық кәсіби-педагогикалық қасиеттеріне ие болу;

- жалпы білім беретін мектептің бастауыш сыныптарында және жоғары 5-6 сыныптарында стандарт бойынша музыкалық сабақтарды жұзеге асыру баруда оқушылардың жас ерекшеліктерін, қызығушылықтарын, ейімділіктерін ескере отырып, музыкалық іс-әрекет жұмыстарын меңгеру;

- қазіргі кезде жалпы мектептерде қолданылып жүрген музыка бағдарламаларын білу, оның ішінде «Мұрагер» бағдарламасы

2 Пререквизиттер:

«Музыкалық білім беру әдістемесі» пәнінің мына пәндермен байланысы бар:

• 
  Музыкалық білім берудің тарихы мен теориясы;
  
• 
  Музыкалық педагогика;
  
• 
  Негізгі музыкалық аспап;
  

- дипломдық жұмыс

- музыкалық білім беру әдіснамасы

4 Пәннің мазмұны

Музыка сабағының драматургиясы, біртұтастылығы, іс-әрекет түрлерінің өзара байланысы (орындаушылық, ұжымдық, жеке). Музыка сабағын өткізудегі көркемдік-эмойионалдық бағыты. Шығармашылық пен қызығушылық атмосферасы, сабақ сипатын түрлендіру. Сабақта оқушылардың музыкалық талғамы мен қызығушылығын қалыптастыру жұмысын ұйымдастыруға қойылатын көркемдік-педагогикалық талаптар. Музыка сабағының түрлері (жалпы қорытындылау, концерт-сабақ және т.б.).

Музыкаға деген шығармашылықтың, эмоционалды-құндылықтың, танымдық қажеттілік пен қызығушылықтың дамуына музыкалық іс-әрекет түрлерінің бағыты. Оқытудың техникалық және көрнекілік құралдарын дұрыс және тиімді қолдану.

4.2 Музыка мұғалімнің кәсіби қасиеттері, оның көркемдік-педагогикалық іс-әрекетінің тұлғалық ұстанымы (позициясы) және қарым-қатынасы. Сабақтың музыкалық-педагогикалық құрылымдық тәсілдерін (тоқсан, оқу жылы), сабақ шарттарына сай оқытудың әдістерін жете білуді, оқушыларды дайындауда педагогтың көркемдік-педагогикалық іс-әрекеті. Музыка сбағын жоспарлаудың нұсқаулары (варианттары). Суырыпсалма (импровизация).

4.3 Музыка мұғалімі – қоғамның көркемдік мәдениетінің қайраткері.Өнер ретінде музыканы оқытудың жанашыл жолдары.

Тақырып 5. Педагогикалық зертттеулердегі музыкалық білім беру әдістемесінің мәселелері.

5.1 Отандық ғалымдар мен педагог-музыканттардың еңбектеріндегі жаппай музыкалық білім берудің әдістемелік аспектісі.

А.К.Жубанов ұсынған халықтық дәстүрдегі оқушыларға музыкалық тәрбие берудің сабақтастық принциптерінің сипаттамасы. А.И.Райымбергеновтың концепциясы. М.Х.Балтабаев зерпттеулеріндегі музыкалық білім беру әдістемесіне байланысты педагогикалық мәдениеттану мәселелері. Ш.Б.Құлманованың халық музыкасын пайдалана отырып, вокальдық-ырғақтық материалды суырыпсалуы музыканы оқыту әдістемесіне қосқан жаңашыл тәсілі.

В.Асафьев зерттеп ашқан қарама-қарсылық әдісі. Нота сауатын менгеруде Золтан Кодаидың концепциясы және балалар аспаптарында ойнауды менгеруде Карл Орфтың концепциясы, олардың әр ел балаларының музыкалық біліміне ықпалы. Н.Л.Грозденскаяның өнердің жақын түрлерін өзарабайланыстыру әдістемесі. А.А.Целковниковтың музыкалық материалдарды шығармашылық іріктеу әдісі. З.А.Ринкявичустың музыкалық жұмыс әдістемесіндегі оқытудың дамушылық концепциясы. Ю.А.Алиевтың технаколық құралдарды пайдалана отыра, ән айтудың дамыту әдісі.

Жоғары білікті маман – педагог-музыкант дайындау мазмұны, мақсаты, міндеттеріннің жетістіктеріне бағытталған формалар, түрлері, қүралдар жиынтығы ретіндегі музыкалық білім беру әдістемесі. «Әдістеме», «музыкалық білім беру» ұғымдарының мәні.

Музыкалық іс-әрекет түрлеріндегі музыка сабағының әдістемесі. Музыкалық білім берудің әдістері, оның біліктілігі. Оқушыларға музыкалық білім берудің негізгі міндеттерін оқытуды әдістері мен тәсілдерінің байланысы. Оқушылармен жүргізілетін сыныптан және мектептен тыс музыкалық-тәрбиелік, ұйымдастырушылық, насихатшылық жұмыстар.

Музыка бағдарламалары бойынша музыкалық білім беру әдістемесінің жалпы сипаттамасы. Жалпы білім беретін мектептегі (1-8 сыныптар) музыкадан «Елім-ай» бағдарламасы (М.Балтабаев, Т.Қышқанбаев, Б.Өтемұратов). Қазақстандағы орыс мектептерінде қолданып жүрген «Музыка» бағдарламасы (Л.Мамизерова, Г.Самотокина, Ш.Құлманова т.б.)

Музыка мұғалімінің көркемдік-педагогикалық іс-әрекеті. Музыка мұғалімі – қоғамның көркемдік мәдениетінің қайраткері. Д.Б.Кабалевскийдің әдістері, принциптері. М.Х.Балтабаевтың жұмыс әдістері.

Отандық ғалымдар мен педагог-музыканттардың еңбектеріндегі жаппай музыкалық білім берудің әдістемелік аспектісі. Шетел зерттеулеріндегі музыканы оқытудің әдістемесінің мәселелері.

1. 
   Музыка сабағы-мектептегі музыкалық білім берудің негізгі формасы, оны ұйымдастыру, өнер сабағы ретінде ерекшелігі (музыка сабағын ұйымдастыру, құрылы мен мазмұны). Пайдаланатын әдебиеттер: (1,2)
   
2. 
   Д.Б.Кабалевскийдің басшылығымен жасалған бағдарлама. Қазақ мектептеріне арналған музыкадан бағдарлама: 1-4 сыныптар (Р.Жәрдімәлиева, Г.Қарамолдаева); 5-сынып (Ө.Байділдаев); 6 сынып-(Б.Ғизатов)
   
3. 
   Қазіргі қолданып жүрген музыка бағдарламасы (Ш.Құлманова, М.Оразалиева, Б.Сүлейменова).
   
4. 
   Жалпы білім беретін қазақ мектептеріне арналған музыкадан «Мұрагер» бағдарламасы (А.Райымбергенов).
   
5. 
   Музыка мұғалімінің кәсіби қасиеттері, оның көркемдік-педагогикалық іс-әрекетінің тұлғалық ұстанымы (позициясы) және қарым-қатынасы.
   

Кафедра менгерушісі Н.С.Дукенбай

1. 
   Музыка мұғалімі – тәрбиелеу мамандығы.
   
2. 
   Музыка мұғалімі – шебер (Н.Л. Гродзенская, Д.Б. Кабалевский, Ю.Б. Алиев, А.И. Райымбергенов, Ш. Құлманова, М.Х. Балтабаев, Н.С. Дүкенбай және т.б. (студенттердің өздерінің қалаулары бойынша).
   
3. 
   Мектептегі сыныптан тыс музыкалық жұмыстар.
   
4. 
   Музыка – мектептегі тәрбие құралы.
   
5. 
   Балалар дауыстары, олардың ерекшеліктері, даму кезеңдері.
   
6. 
   Оқушылардың тыңдау мәдениетін қалыптастыру жолдары.
   
7. 
   «Елім-ай» бағдарламасының музыкалық-педагогикалық концепциясы.
   
8. 
   «Мұрагер» бағдарламасының музыкалық-педагогикалық концепциясы.
   
9. 
   Ш.Б. Құлманованың жетекшілігімен жасалған музыка бағдарламасының сипаттамасы.
   
10. 
    Музыканы оқыту әдістемесіндегі мұғалімнің шығармашылығы.
    
11. 
    Мұғалімнің музыкалық-педагогикалық жұмысында экспирименттің алатын ораны.
    
12. 
    Оқушылардың рухани мәдениетін қалыптастыруда педагог-музыканттың музыкалық-насихаттаушылық іс-әрекеті.
    
13. 
    Оқушыларға арналған музыкалық әдістемелік материалды іріктеу мәселелелері.
    
14. 
    Музыка мұғалімі – хор өнері мен орындаушылықты насихаттаушы.
    
15. 
    Музыка мұғалімінің тұлғалық басты (приоритетті) кәсіби қасиеттері.
    
16. 
    Педагог-музыканттыардың кәсіби дайындығындағы сөйлеу мәдениеті.
    
17. 
    Музыка мұғалімі-мамандық.
    
18. 
    Отандық музыкалық білім беруді дамытуда А.Қ.Жұбановатың қосқан үлесі.
    
19. 
    Ы.Алтынсариннің педагогикалық қызметі, оның музыкалық-педагогикалыққөзқарасы.
    
20. 
    К.Орфтың музыкалық тәрбие жүйесі, оның тарихи маңызы
    
21. 
    Мектепте музыкалық білім беруді дамытуда Д.Б. Кабалевскийдің қосқан үлесі.
    
22. 
    Қазақстандағы балалар хор ұжымы, олардың рөлі, маңызы.
    
23. 
    З. Кодайдың музыкалық тәрбие беру жүйесі, оның тарихи маңызы.
    
24. 
    К. Орф, Д.Б. Кабалевскийдің музыкалық-педагогикалық қөқарастарының ұқсатықтары және айырмашылықтары (қосылады).
    
25. 
    Балалардың музыкалық іс-әрекет шығармашылығын ұйымдастыру.
    
26. 
    Оқушылардың вокалды-хорлы іс-әрекетін ұйымдастыру.
    
27. 
    Оқушылардың музыкалық қабылдау іс-әрекетін ұйымдастыру.
    
28. 
    Оқушылардың музыкалық-композиуиялық іс-әлекетін ұйымдастыру.
    
29. 
    Оқушыларды қарапайым музыкалық аспаптарда ойнатып ұйретуді ұйымдастыру.
    
30. 
    Оқушылардың музыкалық-теориялық іс-әрекетін ұймдастыру.
    
31. 
    Оқушылардың музыкалық-тарихи әрекетін ұйымдастыру.
    
32. 
    Музыка мұғалімінің музыка сабағын музыкалық-педагогикалық шығармашылығы ретінде ұйымдастыру.
    
33. 
    Музыка сабағындағы жанрлар мен формаларына сипаттама.
    
34. 
    Д.Б. Кабалевский жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
    
35. 
    Ш. Құлманова жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
    
36. 
    А. Райымбергенов жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
    
37. 
    Н. Дүкенбайдың жасаған музыкалық оқу-әдістемелік кешеніне сипаттама.
    
38. 
    Музыка сабағын жоспарлау.
    
39. 
    Қазақстан Республикасының Әнұраны.
    
40. 
    Музыка сабағын жоспарлау – мұғалімнің шығармашылығы.
    
41. 
    Музыка сабағын талдау, өзімдік пікірім.
    
42. 
    Оқушылардың музыкалық дамуының байқау формалары мен әдісі.
    
43. 
    Оқушылардың тыс музыкалық сабақтарының формаларын ұйымдастыруына сипаттама.
    
44. 
    Мектептен тыс музыкалық сабақтарының формаларвн ұйымдастыру жолдарына сипаттама.
    
45. 
    Музыкалық оқыту мен тәрбие әдістеріне сипаттамаСабақта музыка стилін меңгеру әдістері.
    
46. 
    Жалпы мектптегі музыка сабағындағы дыбыс интонациясын қолдану әдіс-тәсілдері.
    
47. 
    Жалпы мектептегі музыка сабағындағы жанрлық үйлесуінің қолдануы.
    
48. 
    Музыкалық білім беру жолындағы компьтерлік технологияларды қолдану жолдары.
    
49. 
    Музыка сабағындағы композитордың шығармашылығы туралы меңгеру жолдары.
    
50. 
    Музыка мұғалімінің әртістік дамуының жолдары.
    
51. 
    Музыка сабағындағы мұғалімнің музыкалық шығарманы өңдеу , орындау жолдары мен ерекшеліктері.
    
52. 
    Сабақ процесі барысындағы мұғалімнің импровизациялауы.
    
53. 
    Қазіргі мұғалімнің тұлғалығы мен іс-әрекеті.
    
54. 
    Оқушылардың музыка сабағындағы көркемдік сезімін тәрбиелеу жолдары.
    
55. 
    Музыка мұғалімі – сабақта орындаушы және жаратушы.
    
56. 
    Видиосабақтарына педагогикалық талдама және салыстырмалы сипаттама.
    
57. 
    Оқушылардың музыка сабағындағы музыкалық сезімінің даму жолдары.
    
58. 
    Оқушылардың музыка сабағындағы музыкалық қиялының даму жолдары.
    
59. 
    Музыка сабағында бағалау проблемасы.
    
60. 
    Музыка шебер-мұғалімінің іс-әрекетіне сипаттама.
    
61. 
    Мұғалімнің музыка сабағындағы шығармашылығы.
    
62. 
    21 ғасырдағы музыка сабағының бағдарламасына сенің ойың (болжауың).
    
63. 
    Мектептегі музыка сабағын жүргізу туралы өзімнің тәжірибем.
    
64. 
    ҚР мемлекеттік Әнұраны.
    

1. Абдуллин Э.Б., Николаева Е.В. Методика музыкального образования. Учебное пособие. – М., 2006

2. Ахметова А.Қ. Мектептегі музыка сабағынығ оқыту принциптері. Оқу құралы. – А., 2005

3. Дүйсінбинова Р.К. Музыкалық білім беру технологиясы: Жоғарғы оқу орны студенттеріне арналған оқу құралы. – Талдықорған, 2006.

4. Теория и практика музыкального образования в общеобразовательной школе. Абдуллин Э.Б. М.:Просвещение. 1983

5. Методика музыкального воспитания в школе: Учебное пособие для педучилищ. Дмитриева Л.Г., Черноиваненко Н.М. М.: Просвещение, 2000г.

6. Музыкальное образование в Казахстане. Хрестоматия. Т.1. – А., 2004.

7. Музыкальное образование в Казахстане. Т.2. – А., 2006.

8. Программа по музыке: 1-3 классы для каз. школ. Б.Гизатов, Р.Джержималиева., Алматы, 1987.

9. Программа по музыке: 1-4 классы для каз. школ. Ш.Кульманова, Алматы, 1994

10. Программа по музыке: «Елім-ай» М.Х.Балтабаева, Алматы, 1993

11. Программа по музыке: «Мұрагер», А.И.Райымбергенов, Алматы, 1990, 2003

12. Н.Дүкенбай, Ә.Әміренов. Музыкалық білім беру теориясы. Павлодар. ПГПИ. 2006.

13. Э.Б.Абдуллин, Е.В.Николаева. Музыка мұғалімінің музыкалық-педагогикалық технологиялары. М.-2005. Аударған Талдықорған қ. 2007.

14. Ахметова А.Қ. Мектептегі музыка сабағын оқыту принциптері. Алматы, 2005.

15. Балтабаев М.Х. К вопросу о применении методологии традиционной художественной культуры в прцессе преподавания музыки в школе // Вопрсы музыкальной педагогики, теории и исполнительства //КазГПУ им. Абая. – Алматы, 1992

16. Джердималиева Р.Р. Научно-педагогические основы методической подготовки учителя музыки в системе высшего образования. – Алматы.: Ғылым, 1991.

17. Кабалевский Д.Б. Основные принципы и методы программы по музыке для обшеобразовательной школы // Прграмма для обшеобразовательных учебных заведений.-М.: Музыка, 1994.

18. Кульманова Ш.Б. Теория и практика воспитания младших школьников средствами казахской народной музыки. Алматы: Ғылым, 1999.