Жұмыс бағдарламасы «өсімдіктер және микроағзалар экологиясы»
жүктеу/скачать 1,04 Mb.
|
| Дәріс № 11. Өсімдіктердің тіршілік кейіпі.
Жоспар: 1. Раункиер мен Серебряковтың өсімдіктің өмірлік пішінінің топтастыруы. 2. Өсімдіктің өмірлік пішінінің эволюциялық-тарихи аспекттері. Раункердің айтуы бойынша, өсімдіктердің өміршілдік формасы белгілі бір климаттық жағдайларға тәуелді болады, сондықтан климаты қолайлы аудандарда өсімдіктердің әр түрлі формалары өседі. Раункер биологиялық типтердің арасындағы проценттік ара қатынасты биологиялық спектр деп атаған. Кестеге сәйкес фанерофиттер жылы және ылғалды аудандар флорасында басым келеді. Климатты құрғақ аудандарда терофиттер басым. Жазы салқын және қысы ұзақ аудандарда гемикриптофит, ал қары қалың ауданда хамефиттер басым келеді.Альпілік қатты ауданда өсімдіктерден тек кына тектес өсімдіктер ғана өседі. Ертерек айтылғандай Раункердің өсімдіктердің өсу формасы теориясы кең қолданылады, экологиялық және ботаника-географиялық зерттеулеерде қолданылады. Бірақ ол теорияны теріске шығарған зерттеушілерде болды. Шенников (1950) Раункердің айтқан өмірлік формасы өзгермелі деген. Мысалы: қарақат пен вереск біздің жерімізде кішкентай жыңғыл тектес болып өсіп, нанофанерофиттерге жатқызылса, Ирландияның жағалаулық өлкесінде олардың биіктігі 220 см дейін жетіп, микрофанерофитерге жатқызылады. И.Г.Серебряков (1962) фамефиттер тобының жасандылығына мән берген, себебі онда климаттық жағдайға бейімделуі бірдей емес өсімдіктер кездеседі. Көптеген ғалымдардың айтуынша өсімдіктердің өміршенділігін анықтағанда тек климаттық жағдайлар емес, сонымен қатар топырақ жамылғысы, литологиялық факторы, елдің флорасының қалыптасу тарихында ескерген дұрыс. Бірақ осы кемшіліктерге қарай Раункердің теориясын теріске шығаруға болмайды. Т.Н.Высоцкидің (1915) өміршендік жүйесі мүлде басқа принциптерге сүйенеді. Өзінің «Ергения» атты классикалық туындысында ол өсімдіктерді келесідей экологиялық топтарға бөледі: І. Превалидтер – ылғал мен қоректік заттарды көп қажет ететін, биомассаны бөліп шығаратын көпжылдық өсімдік. Высоцкий превалидтерді келессі топшаларға бөледі: жүктеу/скачать 1,04 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|