ЖҰмыс бағдарламасы пәнің аталуы: «Әртүрлі аурулар кезінде тағаммен емдеу»

2.7.1 Тәжірибелік сабақтың жоспары:

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. -Алматы, 1999. - 9,9п.л.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. - Санкт-Петербург, 2008. -800 с.
   
3. 
   Шарманов Т.Ш. О роли, дефиците и профилактике важнейших микронутриентов. Изд-во: Раритет. 2009 . -368 с.
   
4. 
   Справочник по диетологии / Под ред. М.А. Самсонова, А.А. Покровского. - Изд. 2-е, перераб и доп.-М.: Медицина, 2005. - 398 с.
   
5. 
   Новодержина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. -384 с.
   
6. 
   Терехин С.П.. Емдік тамақтану. Оқу-әдістемелік құрал. Қарағанды, 2006. - 276 б.
   

7. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. - 288 с.
   

8. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
9. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2003. - 352 с.
   
10. 
    Руководство по лечебному питанию детей /Под ред. К.С.Ладодо. – М.: Медицина, 2004. – 384 с.
    

1. 
   Химический состав Российских пищевых продуктов (под редакцией И.М.Скурихина и В.А.Тутельяна). - М. - 2002. - 251 с.
   
2. 
   Питание и здоровье в Европе: новая основа для действий. Региональные публикации ВОЗ, 2007. Европейская серия, №96. Под ред.: Aileen Robertson, Cristina Tirado, Tim Lobstein, Перевод с англ. А. Решетова. 525 с.
   
3. 
   /http://www.who.int/dietphysicalactivity/publications/trs916/en/gsfao_obesity.pdf.
   
4. 
   Obesity in the Pacific: too big to ignore. WHO Regional Office, Manila and the Government of Australia. Secretariat of the Pacific Community, 2005. Р. 18.
   
5. 
   The management of nutrition in Major Emergencies // WHO/UNHCR/IFRCRCS/WFP. – Geneva, WHO. – 2008.
   
6. 
   Must A., Dallal G.E., Dietz W.H. Reference data for obesity: 85^th and 95^th percentile of body mass index (wt/ht2) // Am. J. Clin. Nutr. – 2009. – V. 53. – P. 839-846.
   
7. 
   Dr Xavier Irz, Dr Bhavani Shankar and Dr C.S.Srinivasan. Dietary Recommendations in the Report of a Joint WHO/FAO Expert Consultation on Diet, Nutrition and the Prevention of Chronic Diseases. Geneva, 28 January - 1 February 2003, (WHO Technical Report Series 916, 2003): 59 р.
   

- Студенттердің өзбетінше орындайтын жұмысы (СӨЖ) – әдебиеттермен, ғаламтормен жұмыс, тақырыптық рефераттар мен презентациялар дайындау.

Әр деңгейдегі студент білімін бағалау шкаласы мен критерийлері (күнделікті, аралық, қорытынды), барлық сабақ түрлерін бағалау ережесі

Әрбір құзыр 100-балдық шкаламен бағаланады.

№1 сабақ

1. 
   Нутрициология – оның анықтамасы, пәннің терминдерін.
   
2. 
   Диетология – оның анықтамасы. Ауруларды алдын алуда және емдеуде тағамтанудың ролін.
   
3. 
   Емдік тағамтану ғылымы тарихының дамуын.
   
4. 
   Тиімді тағамтанудың көкей-кесті мәселелері. Әлемде халықтың тағамтануының жағдайы және болашақта оны болжауды.
   
5. 
   Тағамтанудың пікір талас концепциялары. Үйлесімді тағамтанудың концепциясы.
   
6. 
   Тиімді тағамтанудың теоретикалық негіздері. Ауқаттық-метаболиттік генезі бар және артық, жеткіліксіз тағамтанумен байланыс ауруларды алдын алуда тиімді тағамтанудың ролін.
   
7. 
   Тағамтанудың энергетикалық балансы. Тағам өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығын.
   
8. 
   Рационда жануар және өсімдік текті белоктардың үйлесімділігін.
   
9. 
   Алмаспайтын амин қышқылдарының үйлесімділігі және организмде олардың ролі.
   
10. 
    Емдәмдік рационда белоктың квотасын жоғарлату немесе шектеу оның көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштерін.
    
11. 
    Тағамдық майлардың құрамы және қасиеттері. ПҚМҚ – биологиялық ролі, өнімдер ПҚМҚ көзі.
    
12. 
    Фосфолипидтер. Биологиялық ролі, өнімдерді лецитиннің көзін.
    
13. 
    Холестериннің – биологиялық ролі, өнімдерді холестериннің көзін.
    
14. 
    Рационда жануар және өсімді текті майлардың үйлесімділігін.
    
15. 
    Емдәмдік рационда майлардың квотасын жоғарлату немесе шектеу оның көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштерін.
    
16. 
    Рационда рафинадталға және рафинадталмаған көмірсілардың үйлесімділігі.
    
17. 
    Қарапайым көмірсулар, өнімдерді олардың көзін.
    
18. 
    Полисахаридтер, өнімдерді олардың көзін.
    
19. 
    Емдік тағамтануда көмірсулардың сапасы және санының мағынасын.
    
20. 
    Емдік тағамтануда тағамдық талшықтардың мағынасын.
    

1. 
   Халықтың әртүрлі жастық топтарының тағамтануының үйлесімділігін талдауды.
   
2. 
   Ауқатқа тәуелді дағдайлардың көріністерін нақтамалауды.
   
3. 
   Энергетикалық шығындарды есептеуді.
   
4. 
   Адамнның тағамтану статусын бағалауды;
   
5. 
   Белоктар, майлар, көмірсулар жеткіліксіздігінде тағамтануды түзетуді;
   

1. 
   Нутрициология – оның анықтамасы, пәннің терминдерін.
   
2. 
   Диетология – оның анықтамасы. Ауруларды алдын алуда және емдеуде тағамтанудың ролін.
   
3. 
   Емдік тағамтану ғылымы тарихының дамуын.
   
4. 
   Тиімді тағамтанудың көкей-кесті мәселелері. Әлемде халықтың тағамтануының жағдайы және болашақта оны болжауды.
   
5. 
   Тағамтанудың пікір талас концепциялары. Үйлесімді тағамтанудың концепциясы.
   
6. 
   Тиімді тағамтанудың теоретикалық негіздері. Ауқаттық-метаболиттік генезі бар және артық, жеткіліксіз тағамтанумен байланыс ауруларды алдын алуда тиімді тағамтанудың ролін.
   
7. 
   Тағамтанудың энергетикалық балансы. Тағам өнімдерінің тағамдық және биологиялық құндылығын.
   
8. 
   Рационда жануар және өсімдік текті белоктардың үйлесімділігін.
   
9. 
   Алмаспайтын амин қышқылдарының үйлесімділігі және организмде олардың ролі.
   
10. 
    Емдәмдік рационда белоктың квотасын жоғарлату немесе шектеу оның көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштерін.
    
11. 
    Тағамдық майлардың құрамы және қасиеттері. ПҚМҚ – биологиялық ролі, өнімдер ПҚМҚ көзі.
    
12. 
    Фосфолипидтер. Биологиялық ролі, өнімдерді лецитиннің көзін.
    
13. 
    Холестериннің – биологиялық ролі, өнімдерді холестериннің көзін.
    
14. 
    Рационда жануар және өсімді текті майлардың үйлесімділігін.
    
15. 
    Емдәмдік рационда майлардың квотасын жоғарлату немесе шектеу оның көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштерін.
    
16. 
    Рационда рафинадталға және рафинадталмаған көмірсілардың үйлесімділігі.
    
17. 
    Қарапайым көмірсулар, өнімдерді олардың көзін.
    
18. 
    Полисахаридтер, өнімдерді олардың көзін.
    
19. 
    Емдік тағамтануда көмірсулардың сапасы және санының мағынасын.
    
20. 
    Емдік тағамтануда тағамдық талшықтардың мағынасын.
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   Энергия шығынын толықтыратын тамақтану
   
2. 
   Ағзаны пластикалық материалдармен қамтамасыз ететін тамақтану
   
3. 
   Ағзаны витаминдермен қамтамасыз ететін тамақтану
   
4. 
   Ағзаны макро және микроэлементермен қамтамасыз ететін тамақтану
   
5. 
   Ағзаны жоғарыда айтылған барлық нутриенттермен қамтамасыз ету
   

2. Емдік - профилактикалық қоректенуге арналған өнімдер қандай қасиеттерге ие болу қажет?

а. құрамында улағыш заттарды қайта өндеуші заттары бар өнімдер

б. құрамында зиянды заттардың сіңуін азайтушы заттары бар өнімдер

в. құрамында зиянды заттарды біржола шығарылуын күшейтетін заттары бар өнімдер

г. құрамында липидтердің тотығуын азайтатын заттары бар өнімдер өнімдер

д. жоғарыда көрсетілген қасиеттері бар өнімдер
3. Көрсетіңіздер, "Тағаммен емдеу" ұғымына қандай келтірілген анықтамалар сәйкес?

а. ол науқастың созылмалы ауруларында асқынудан тыс кезенде тамақтануы

б. ол, әртүрлі ауруларда тағамтану нормаларын және сипаттамасын зерттеумен шұғылданатын медицина бөлімі

в. ол, науқастарға арналған емдік және профилактикалық мақсатымен арнайы рациондармен және қоректену режимдерін қолдану

г. ол ғылыми - негізделген ұғым, физиологиялық нормаларды адамның жасына, мамандығына және т.б. факторларына байланысты құрастыру

д. ол тамақ сінімділігінің дәрежсін есепке алып құрастырылған тағами рациондар

1. 
   Жоғары нерв қоздырғыштық
   
2. 
   Теріде дисрофиялық өзгерістер
   
3. 
   Эритроциттердің гипохромдылығы
   
4. 
   Сүйектену жылдамдығы төмендеу
   
5. 
   Бұлшық еттердің ширақтығы төмендеу.
   

5. Тағамның артықшылығы және жеткіліксіздігін нақтамалай үшін келесі көрсеткіш қолданады:

а. бойы және салмағы

б. психомоторлық дамуы

в. қан қысымы

г. қанда глюкозаның деңгейі

д. қанда липидтердің деңгейі.
6. Лейцитин қандай биологиялық - белсенді заттардың тобына жатады?

а. стериндерге

б. қанықпаған май қышқылдарына

в. қаныққан май қышқылдарына

г. фосфолипидтерге

д. белоктарға

а. лецитин

б. қаныққан май қышқылдарына

в. эссенциалды белоктар

г. көмірсулар

д. пролин

а. ет, құс, балықтағы амин кышқылдары

б. аскорбин, лимон қышқылы қатысуымен

в. глюкоза қатысуымен

г. фруктоза қатысуымен

д. галактоза

а. 25%

в. 30%

д. 50%
10. Жалпы тәуліктік үлестің құндылығынан түскі тамаққа қанша пайыз ұсынылады?

а. 10%

б. 60%

г. 50%

а. 10%

в. 25%

д. 5%.
12. Созылмалы белок жетіспеушілік кезінде қандай ауру пайда болады:

1. 
   семіздік
   
2. 
   гипертониялық ауру
   
3. 
   пеллагра
   
4. 
   гипотиреоз
   
5. 
   қант диабеті
   

13. Линолен, линолевая және арахидон қышқылы қандай қандай май қышқылдарына жатады?

1. 
   қаныққан май қышқылдарына
   
2. 
   моноқаныпаған май қышқылдарына
   
3. 
   полиқаныққан майларға
   
4. 
   полиқанықпаған май қышқылдарына
   
5. 
   липоидтарға
   

14. 1 грамм белок ыдырағанда қанша энергия бөлінеді?

1. 
   5,2 ккал
   
2. 
   7,5 ккал
   
3. 
   5,0 ккал
   
4. 
   4,1 ккал
   
5. 
   9 ккал
   

15. 1 грамм май ыдырағанда қанша энергия бөлінеді?

1. 
   5,2 ккал
   
2. 
   7,5 ккал
   
3. 
   5,0 ккал
   
4. 
   4,1 ккал
   
5. 
   9 ккал
   

16. Тағам жетіспеушіліктің ерте белгілері:

1. 
   Жоғары нерв қоздырғыштық
   
2. 
   Теріде дисрофиялық өзгерістер
   
3. 
   Эритроциттердің гипохромдылығы
   
4. 
   Сүйектену жылдамдығы төмендеу
   
5. 
   Бұлшық еттердің ширақтығы төмендеу
   

17. Лейцитин қандай биологиялық - белсенді заттардың тобына жатады?

а. стериндерге

б. қанықпаған май қышқылдарына

в. қаныққан май қышқылдарына

г. фосфолипидтерге

д. белоктарға
18. Холестеринің организмде артық жиналуына қандай заттек кедергі болады?

а. лецитин

б. қаныққан май қышқылдарына

в. эссенциалды белоктар

г. көмірсулар

д. пролин

а. жеңіл қорытылады

б. жылдам ериді

в. стериндерді абсорбциялайды және олардың қайта сіңуіне кедергі болады

г. ерігіш қосылысты түзеп жылдам ыдырайды

д. организмде маңызды роль атқармайды

а. 1:2:3

в. 1:1:4

д. 1:2:2

1. 
   Витаминдердің мағынасын.
   
2. 
   Полигиповитаминоз және авитаминоз шақыратын факторларды.
   
3. 
   Тамақты витаминдеуді.
   
4. 
   Тамақтың антиоксиданттық факторларын. Витаминдерді А, Е. С.
   

1. 
   Халықтың әртүрлі жастық топтарының тағамтануының үйлесімділігін талдауды.
   
2. 
   Ауқатқа тәуелді жағдайлардың көріністерін нақтамалауды.
   
3. 
   Тағамда витаминдер жеткіліксіздігінде тағамтануды түзетуді жүргізуін білу;
   

1. 
   Витаминдердің мағынасы.
   
2. 
   Полигиповитаминоз және авитаминоз шақыратын факторлар.
   
3. 
   Тамақты витаминдеу.
   
4. 
   Тамақтың антиоксиданттық факторлары. Витаминдер А, Е. С.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. Д авитаминозы

б. В₁ авитаминозы

в. С авитаминозы

г. Е авитаминозы

д. А авитаминозы

а. қан түзілуін ынталандырады

б. тотығу - қалпына келтіру процестерін күшейтеді

в. қан ұйығыштығына қатысады

г. тыныс жолдардың шырышты қабығының эпителийінің регенерациясын жақсартады

д. көз көруін жақсартады

а. баланың мінез-қылығы өзгертуі (тез шаршағыштық, қозғыштық, жылауықтық, нервоздық жағдай)

б. тері, шырышты қабықтардың дистрофиялық өзгерістері

в. қанда гемо­глобин азаюы

г. тәбет жоқ болуы

д. дене салмағының төмендеуі

а. В-1, В-2, В-6

б. В-2, В-6, В-12

в. А, Е, С

г. В-12, фоли қышқылы, аскорбин қышқылы

д. фоли қышқылы, аскорбин қышқылы, β- каротин (А вит. провитамині)

а. көкөністер және жеміс-жидектер

б. дәндер

в. жануар текті өнімдер

г. өсімдік майлары

д. нан
6. Қандай өнімдер А және Д витаминдерімен ең бай?

а. көкөністер және жеміс-жидектер

б. дәндер

в. жануар текті өнімдер

г. өсімдік майлары

д. нан
7. Қандай витаминдер адам организмінде түзеледі?

а. А

в. Е

д. фоли қышқылы

а. тиамин

б. цианкобаламин

в. аскорбин қышқылы

г. токоферол

д. пиридоксин

а. фоли қышқылы

б. А витамині

в. К витамин

г. РР витамині

д. Д витамині

а. қара бидай наны

б. сиыр бауыры

в. сүт

д. қарақұмық

а. Е

в. В12

д. фоли қышқылы

1. 
   кебектер
   
2. 
   ет өнімдері
   
3. 
   жеміс
   
4. 
   көкөніс
   
5. 
   асқабақ дәндері
   

13. Д дәрумені тұзілетін ең алғашқы заттекті көрсетіңіз? (1)

1. 
   феритин
   
2. 
   метионин
   
3. 
   лейцитин
   
4. 
   холестерин
   
5. 
   холин
   

14. Д дәруменің шамадан тыс мөлшерін қабылдаудың жетекші биохимиялық белгілері. (2)

1. 
   үлкен еңбектің уақытынан бұрын жабылуы
   
2. 
   гемолитикалық анемия
   
3. 
   несепте нәруыз бен цилиндрлер табылуы
   
4. 
   хиломикрондардың катаболизмі
   
5. 
   гиперкальциемия мен гиперкальциурия
   

15. Препараттарда ретинол қандай түрде кездеседі? (2)

1. 
   ретинол-пальмитат
   
2. 
   ретинол-цитрат
   
3. 
   ретинил-ацетат
   
4. 
   ретинил-пропионат
   
5. 
   родопсин
   

16. А дәруменінің ізашары. (1)

1. 
   ретинил-ацетат
   
2. 
   каротиноидтар
   
3. 
   ретинил-пальмитат
   
4. 
   ретиналь
   
5. 
   родопсин
   

17. А дәруменінің гиповитаминозы. (1)

1. 
   флюороз
   
2. 
   цинга
   
3. 
   скорбут
   
4. 
   арибофлавиноз
   
5. 
   ксерофтальмия
   

18. А дәруменінің тағамдық көздері.(3)

1. 
   сүт өнімдері
   
2. 
   сорпа өнімдері
   
3. 
   күріш
   
4. 
   балық өнімдері
   
5. 
   картоп
   

19. А дәрумені созылмалы уыттылығының белгілері.(3)

1. 
   таздану
   
2. 
   атаксия
   
3. 
   бас ауруы
   
4. 
   арықтау
   
5. 
   флюороз
   

20.А дәруменімен фортификациялау үшін арналған өнімдер. (2)

1. 
   газды сусындар
   
2. 
   ұн
   
3. 
   қант
   
4. 
   балық өнімдері
   
5. 
   бұршақ өнімдері
   

№3 сабақ

1. 
   Макро және микроэлементтердің мағынасын.
   
2. 
   Макро және микроэлементтердің тапшылығын шақыратын факторларды.
   
3. 
   Тамақты фортификациялау.
   
4. 
   Балалардың физикалық, нервтік-психикалық дамуна макро және микроэлементтердің әсері.
   

1. 
   Халықтың әртүрлі жастық топтарының тағамтануының үйлесімділігін талдауды.
   
2. 
   Ауқатқа тәуелді жағдайлардың көріністерін нақтамалауды.
   
3. 
   Тағамда макро және микроэлементтердің жеткіліксіздігінде тағамтануды түзетуді жүргізуін білу.
   

1. 
   Макро және микроэлементтердің мағынасын.
   
2. 
   Макро және микроэлементтердің тапшылығын шақыратын факторларды.
   
3. 
   Тамақты фортификациялау.
   
4. 
   Балалардың физикалық, нервтік-психикалық дамуна макро және микроэлементтердің әсері.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   суда еритін минералдық элементтер
   
2. 
   қышқылдық сипаттағы минералдық элементтер
   
3. 
   майда еритін минералдық элементтер
   
4. 
   спиртте еритін минералдық элементтер
   
5. 
   май мен суда еритін минералдық элементтер
   

2. Бір мезгілде жүретін заттек алмасудың процестерін көрсетіңіз: (1)

1. 
   гормондардың синтезі мен ыдырауы
   
2. 
   ферменттердің синтезі мен ыдырауы
   
3. 
   көмірсулардың синтезі мен ыдырауы
   
4. 
   катаболизм және анаболизм
   
5. 
   белоктардың синтезі мен ыдырауы
   

3. Селен тапшылығынан дамитын дерттер. (2)

1. 
   Кешан ауруы
   
2. 
   эпштейн ауруы
   
3. 
   кашин-бек ауруы
   
4. 
   Альцгеймер ауруы
   
5. 
   Вансан ауруы
   

4. Кешан ауруының негізгі клиникалық белгілері.(2)

1. 
   кардиомегалия
   
2. 
   остеохондроз
   
3. 
   миокард инфаркті
   
4. 
   ферментопатия
   
5. 
   жүрек жеткіліксіздігі
   

5. Тотығуға қарсы үрдістерге қатысатын, барлық тіндерге кең таралған селенді фермент аты қандай? (1)

1. 
   сілтілік фосфатаза
   
2. 
   лактодегидрогеназа
   
3. 
   глутатионпероксидаза
   
4. 
   тиордоксинредуктаза
   
5. 
   натридің селениті
   

6. Табиғатта селен қандай түрде кездеседі? (1)

1. 
   селеннің лактаты
   
2. 
   диметил-селенид
   
3. 
   органикалық және органикалық емес
   
4. 
   триметил-селенид
   
5. 
   глутатиопероксидаза
   

1. 
   А, Е и С витаминдерге
   
2. 
   көмірсуларға
   
3. 
   инсулинге
   
4. 
   өт қышқылдарына
   
5. 
   белоктарға
   

8. Адамдардың селенге деген қажеттілігі неге байланыс? (3)

1. 
   жасына
   
2. 
   жынысына
   
3. 
   мамандығына
   
4. 
   өмір салтына
   
5. 
   физиологиялық жағдайына
   

9. Селеннің тағамдық көздері. (2)

1. 
   цитрустар
   
2. 
   теңіз өнімдері
   
3. 
   дән дақылдар
   
4. 
   киви, бананда
   
5. 
   алма, алмұрт
   

10. Селен организмде жиналады.(2)

1. 
   бауыр, жұлында
   
2. 
   тері мен шашта
   
3. 
   өтте
   
4. 
   қалқанша безінде
   
5. 
   лимфитикалық бездерде
   

11. Организмдегі селеннің негізгі қызметі.(2)

1. 
   глюкагон гормонын реттеу
   
2. 
   ісікке қарсы механизмдерді
   
3. 
   сәулеге қарсы механизмдерді
   
4. 
   көз қарашығының мөлдірлігін қамтамасыз ету
   
5. 
   есте сақтау қабілетін жақсарту
   

12. Жасөспірімдік кардиомиопатияның аты басқаша қалай аталады? (2)

1. 
   Виллебранд ауруы
   
2. 
   Вилькинсон ауруы
   
3. 
   Базедов ауруы
   
4. 
   Кешан ауруы
   
5. 
   Паркинсон ауруы
   

13. Селеннің биохимиялық қызметі.(3)

1. 
   церулоплазминнің алмасуына қатысу
   
2. 
   көмірсу алмасуын реттеу
   
3. 
   эйкозаноидтардың алмасуын реттеу
   
4. 
   ксенобиотиктердің алмасуын реттеу
   
5. 
   тотығу-тотықсыздану гомеостазын қолдау
   

14. Белсенді орталығы селен болып табылатын маңызды ферменттер.(2)

1. 
   полимераза
   
2. 
   глутатиоредуктаза
   
3. 
   глутатиопероксидаза
   
4. 
   амилаза
   
5. 
   коллагеназа
   

15. Эпифизарлық және буындық шеміршектердің остеоартропатиясы. (1)

1. 
   Кешан ауруы
   
2. 
   Паркинсон ауруы
   
3. 
   Коксаки
   
4. 
   Кашин-бек ауруы
   
5. 
   Базедов ауруы
   

16. Қазақстан бойынша селен тапшылығы анықталған аудандар. (3)

1. 
   Қызылорда облысы
   
2. 
   Алматы облысы
   
3. 
   Алматы қаласы
   
4. 
   Қарағанды облысы
   
5. 
   Павлодар облысы
   

17. Селен тапшылығының негізгі себептері.(3)

1. 
   үйлесімді емес тамақтану
   
2. 
   бауыр аурулары
   
3. 
   күйзеліс
   
4. 
   ішек дисбактериозы
   
5. 
   сиборея, тершеңдік
   

18. Селен тапшылығы салдарынан көзде байқалатын патология.(2)

1. 
   кешкі соқырлық
   
2. 
   глаукома
   
3. 
   катаракта
   
4. 
   көз қарашығының кеңеюі
   
5. 
   алыстан көргіштік
   

19. Қазақстан халқы үшін селеннің негізгі көзі. (1)

1. 
   сүт өнімдері
   
2. 
   жұмыртқа, балық
   
3. 
   астық өнімдері
   
4. 
   жеміс-жидектер
   
5. 
   теңіз шаяндары, балық
   

20. Селеннің кең тараған органикалық түрлері.(2)

1. 
   селенометионин
   
2. 
   селеноцистеин
   
3. 
   селениттер
   
4. 
   селенаттар
   
5. 
   селен тұздары
   

1. 
   Гипотрофияның даму себептері, гипотрофияның емдәммен емдеудің ерекшеліктері, арнайы қоспаларды қолдану.
   
2. 
   Мешелдің себептері, даму факторлары, оның емдәммен емдеу, бейімделген сүт қоспалардың қолдану, қосымша тамақ еңгізу.
   
3. 
   Балалардың темір тапшылық анемиясында емдәммен емдеу. Темір тапшылықтың даму себептері және оның салдары. Темір тапшылық анемияның алиментарлық факторлар арқылы алдын алу. Емшекпен емізу кезінде қоректенудің ролі. Темір тапшылық анемияның емдәммен емдеуі. Балаларға қосымша тамақ еңгізу ережелері, темірмен байытылған өнімдердің қолдануы.
   
4. 
   Гиповитаминоздардың себептері және витамин жеткіліктіліксіздігінің клиникалық белгілері. Үлесті витаминдермен қамтамасыз етуі, тамақтардың витаминизациясы, поливитаминдік препараттарды қолдану.
   

1. 
   Йодты тапшылығының клиникалық көріністері. Үлесті түзету әдістері, йодпен байытылған өнімдерді тамақтануда қолдану. Шала туған балалар, төмен дене салмағымен туылғандар арасында йод тапшылығын алдын алу.
   

1. 
   Балалар арасында гипотрофияның дәрежесіне байланыс тағамтануды ұйымдастыруды.
   
2. 
   Мешел, теміртапшылық анемия, гиповитаминоздарда қажетті нутриенттің мөлшерін есептеуді.
   
3. 
   алиментарлық - тәуелді жағдайлардың белгілерінің нақтамасын жүргізу.
   

1. 
   Гипотрофияның даму себептері, гипотрофияның емдәммен емдеудің ерекшеліктері, арнайы қоспаларды қолдану.
   
2. 
   Мешелдің себептері, даму факторлары, оның емдәммен емдеу, бейімделген сүт қоспалардың қолдану, қосымша тамақ еңгізу.
   
3. 
   Балалардың темір тапшылық анемиясында емдәммен емдеу. Темір тапшылықтың даму себептері және оның салдары. Темір тапшылық анемияның алиментарлық факторлар арқылы алдын алу. Емшекпен емізу кезінде қоректенудің ролі. Темір тапшылық анемияның емдәммен емдеуі. Балаларға қосымша тамақ еңгізу ережелері, темірмен байытылған өнімдердің қолдануы.
   
4. 
   Гиповитаминоздардың себептері және витамин жеткіліктіліксіздігінің клиникалық белгілері. Үлесті витаминдермен қамтамасыз етуі, тамақтардың витаминизациясы, поливитаминдік препараттарды қолдану.
   
5. 
   Йодты тапшылығының клиникалық көріністері. Үлесті түзету әдістері, йодпен байытылған өнімдерді тамақтануда қолдану. Шала туған балалар, төмен дене салмағымен туылғандар арасында йод тапшылығын алдын алу.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   Жоғары нерв қоздырғыштық
   
2. 
   Теріде дисрофиялық өзгерістер
   
3. 
   Эритроциттердің гипохромдылығы
   
4. 
   Сүйектену жылдамдығы төмендеу
   
5. 
   Бұлшық еттердің ширақтығы төмендеу.
   

а. бойы және салмағы

б. психомоторлық дамуы

в. тері асты майдың жуандығы

г. басының шеңбері

д. жыныстық дамудың сатысы

а. нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. 1-2 күні- нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. нақты дене салмағына

б. сол жасқа сәйкес болатын дене салмағына

в. туылғандағы дене салмағына

г. гипогликемияның деңгейіне

д. нақты дене салмағына май компонентін есеке отырып

а. дегидратация дамуын

б. гипогликемия дамуын

в. электролиттік балансты

г. тері асты майының қалындығын

д. сүйектер қатаю темпі бұзылуын

а. май компонентіне тұрақтылық төмендеуі

б. белок компонентіне тұрақтылық төмендеуі

в. аш іектің атрофиясы

г. баурдың дезинтоксикациялық қасиеті төмендеуі.

д. жүрек қан-тамыр жүйесінің бұзылуы

а. бала анасының жеткіліксіз тамақтануы және оның аурулары

б. бүйрек және бауыр ферменттік жүйелерінің жетілмеуі

в. емшекпен емізбеу, тиімсіз тамақтану

г. жеткілікті инсоляция және физикалық белсенділік

д. ЖҚЖ бұзылуы

а. стериндарға

б. қаныққан май қышқылдарына

в. қанықпаған май қышқылдарына

г. фосфолипидтарға

д. белоктарға

а. кофе

в. ұн бұйымдары

г. сүзбе

д. ет
11. Өсімдік талшықтарының (клечатка) негізгі қасиетін көрсетіңіздер:

а. жеңіл қорытылады

б. жылдам ериді

в. стериндерді абсорбциялайды жєне олардың қайта сіңуіне кедергі болады

г. ерігіш қосылысты түзеп жылдам ыдырайды

д. организмде маңызды роль атқармайды
12. Тєуліктік рационда тағами заттардың үйлесімді арақатынасын көрсетіңіздер (белок, май жєне көмірсу):

а. 1:2:3

в. 1:1:4

д. 1:2:2
13. Тәулік үлесінде белоктың мөлшері қанша грамм 1 кг салмаққа болу қажет:

1. 
   1,5-1 кг салмаққа
   
2. 
   0,5-1кг салмаққа
   
3. 
   2,0-1кг салмаққа
   
4. 
   1,0-1кг салмаққа
   
5. 
   0,3-1кг салмаққа
   

14. Тәулік үлесінде майдын мөлшері қанша грамм болу қажет:

1. 
   140
   
2. 
   130
   
3. 
   120
   
4. 
   80
   
5. 
   30
   

15. Тәулік үлесінде көмірсудың мөлшері қанша грамм болу қажет:

1. 
   140
   
2. 
   230
   
3. 
   400
   
4. 
   600
   
5. 
   100
   

16. Шартты эсенцалды аминқышқылдарына қандай аминқышқылдар жатады;

1. 
   L-карнитин
   
2. 
   Таурин
   
3. 
   Глютамин қышқылы
   
4. 
   Глицин
   
5. 
   Жауаптардың бәрі дұрыс
   

17. 1 жастан 3 жасқа дейінгі балалардың өсімдік белоктармен жануар тегі белоктардың қарамақатынасы қандай болуы керек:

1. 
   25:75
   
2. 
   80:20
   
3. 
   55:45
   
4. 
   35:65
   
5. 
   70:30
   

16. 7 жастан кейінгі жастағы балалардың өсімдік белоктармен жануар тегі белоктардың қарамақатынасы қандай болуы керек:

1. 
   25:75
   
2. 
   80:20
   
3. 
   55:45
   
4. 
   35:65
   
5. 
   70:30
   

17. Алмаспайтын амин қышқылын атап өтіңіз?

а. глютамин

б. пролин

в. цистеин

г. лизин

д. аргигин
18. Алмаспайтын амин қышқылын атап өтіңіз?

а. метионин

б. аланин

в. гистидин

г. аспарагин

д. цистин

а. серин

в. цистеин

г. фенилаланин

д. цистеин

а. глютаминовая кислота

б. валин

в. цистеин

г. пролин

д. аргигин

1. 
   Науқастың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптар.
   
2. 
   Науқас адамдардың емдік тағамтануында кейбір тағами заттектердің ролі.
   
3. 
   Науқасты тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   
4. 
   Емдәммен емдеудеуде аялау әдістері (механикалық, химиялық, термиялық).
   
5. 
   Ішектің моторлық қызметін ынталандыратын және ішектің перистальтикасын тежейтін тамақтармен тағам өнімдері.
   
6. 
   «Зигзаг» жүйесі. Жеңілдету күндері.
   
7. 
   Әр түрлі ауруларда тағамтану режимінің мағынасы.
   
8. 
   Сөл шығару функциясы төмен немесе калыпты деңгейдегі жіті және созылмалы гастриттерді тағаммен емдеуді.
   
9. 
   Асказан мен ұлтабар ойық жара ауруының этиопатогенезі жөніндегі соңғы жетістіктерге байланысты диетотерапия жүргізу.
   
10. 
    Асқынбаған ойык жара ауруын тағаммен емдеу.
    
11. 
    Асқазан, ұлтабар ойық жара ауруын емдегенде жәнс оның асқынған түрлерін (қан ағу, пилоростеноз, гастрорезекциядан кейінгі синдромдарын) тағаммен емдеуді.
    
12. 
    Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
    
13. 
    Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
    
14. 
    Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
    

1. 
   Науқастың тәуліктік рационның құрастыру принциптері.
   
2. 
   Көрсетілген ауруларда тамақтануды түзету, тамақтың көлемін анықтау.
   
3. 
   Науқасты емдәммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдауды.
   
4. 
   Ас қорыту органдарының ауруларында емдәммен емдеуді жүргізу (гастрит, гастродуоденит, асқазанның және ұлтабардың ойық жара ауруы).
   

1. 
   Науқастың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптар.
   
2. 
   Науқас адамдардың емдік тағамтануында кейбір тағами заттектердің ролі.
   
3. 
   Науқасты тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   
4. 
   Емдәммен емдеудеуде аялау әдістері (механикалық, химиялық, термиялық).
   
5. 
   Ішектің моторлық қызметін ынталандыратын және ішектің перистальтикасын тежейтін тамақтармен тағам өнімдері.
   
6. 
   «Зигзаг» жүйесі. Жеңілдету күндері.
   
7. 
   Әр түрлі ауруларда тағамтану режимінің мағынасы.
   
8. 
   Сөл шығару функциясы төмен немесе калыпты деңгейдегі жіті және созылмалы гастриттерді тағаммен емдеуді.
   
9. 
   Асказан мен ұлтабар ойық жара ауруының этиопатогенезі жөніндегі соңғы жетістіктерге байланысты диетотерапия жүргізу..
   
10. 
    Асқынбаған ойык жара ауруын тағаммен емдеу.
    
11. 
    Асқазан, ұлтабар ойық жара ауруын емдегенде жәнс оның асқынған түрлерін (қан ағу, пилоростеноз, гастрорезекциядан кейінгі синдромдарын) тағаммен емдеуді.
    
12. 
    Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
    
13. 
    Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
    
14. 
    Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   уылжытып пісірген жұмыртқа
   
2. 
   кофе
   
3. 
   қара нан
   
4. 
   қуырылған тамақ
   
5. 
   сілтілі минералды сулар
   

2. Қандай өнімдер асқазанның сөл бөлуін ынталандырады?

а. дәмқоспалар

б. өсімдік майлар

в. балық майы

г. жануар текті майлар

д. сүт өнімдері

3. Асқазан секрециясын нашар қоздыратын тағамдарға кайсы жатады?

1. 
   сүт
   
2. 
   уылжытып пісірген жұмыртқа
   
3. 
   кофе
   
4. 
   қара нан
   
5. 
   қуырылған тамақ
   

4. АІЖ механикалық аялауында қандай мақсат қойылады?

а. АІЖ шырышты қабығының тітіркенуін болдырмау

б. ұйқы безінің фементативтік белсенділігін азайту

в. өт бөлінуін азайту

г. АІЖ қызметін ынталандыру

д. ішек перистальтикасын жоғарылату
5. АІЖ химиялық аялауында қандай мақсат қойылады?

а. өт бөлінуін күшейту

б. ұйқы безінің фементативтік белсенділігін күшейту

в. асқазанның сөл бөлу белсенділігін төмендету

г. АІЖ қызметін ынталандыру

д. ішек перистальтикасын жоғарылату

а. асқазан шиырлу қызметін күшейту

б. асқазанның сөл болу белсенділігін жоғарылату

в. ішек перистальтикасын жоғарылату

г. асқазанның шырышты қабатына термиялық әсерді азайту

д. асқазанда қорытуды процестерін күшейту

1. 
   глюкоза
   
2. 
   галактоза
   
3. 
   лактоза
   
4. 
   крахмал
   
5. 
   талшық (клетчатка)
   

8. Гастродуоденитте емдәмін берген дұрыс?

1. 
   балық
   
2. 
   макарон
   
3. 
   сүт+айран
   
4. 
   ет
   
5. 
   лимон
   

9. Созылмалы гастродуоденитте бөлшектеп тамақ ішу неге әкеледі?

а. үлтабардың спазмына

б. ас қорыту бездерінің активтелінуі төмендеуіне

в. өт бөлінуіне

г. Одди сфинктерінің спазмына

д. сол бөлінудің реттелуіне
10. Қандай липотроптық факторларды білесіздер?

а. холестерин

б. холинэстераза

в. холин

д. липопротеидтер

1. 
   №1а
   
2. 
   №1б
   
3. 
   №2
   
4. 
   №3
   
5. 
   № 15
   

12. Жіті гастритте №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек
13. Гастродуодениттің өршуінде №1 а емдәм қандай мезгіл аралығында тағайындалады:

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек

а. 3-5 күнге

б. 5-10 күнге

в.10-15 күнге

г. 20-25 күнге

д. 1 айдан көбірек

а. сүт ботқасы

б. сүт

в. шала пісірілген жұмыртқа

д. жеміс-жидек езбелері

а. 1-3 күнге

б. 2-3 күнге

в. 10-14 күнге

г. 1 айға

д. бірден жалпы емдәмге көшеді

а. қүрт өршу кезінде

б. өршу кезеңінде

в. жартылау ремиссия кезеңінде

г. ремиссия кезеңінде

д. асқыну кезеңінде

а. №1

в. №3

д. №5
19. №2 емдәм негізгі тағами заттектерімен және энергетикалық құндылығымен:

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. физиологиялық нормаға жақын

в. физиологиялық нормадан жоғары

г. физиологиялық нормаға сәйкес емес

д. толық құнды емес
20. Асқазан және ұлтабардың ойық жара ауруында қандай емдәм тағайындалады?

а. №1а

в. №1

д. №3

1. 
   Науқастың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптар.
   
2. 
   Науқас адамдардың емдік тағамтануында кейбір тағами заттектердің ролі.
   
3. 
   Жіті және созылмалы ішек ауруларын тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   
4. 
   Ішектің моторлық қызметін ынталандыратын және ішектің перистальтикасын тежейтін тамақтармен тағам өнімдері.
   
5. 
   Жіті және созылмалы ішек ауруларында тағамтану режимінің мағынасы.
   
6. 
   Жіті ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
7. 
   Аурудың этиопатогенезіне қазіргі кездегі көзқарастарды ескере отырып созылмалы ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
8. 
   Ішек қызметінің функционалдық және органикалық бұзылыстарында емдәммен емдеуді жүргізу әдісін.
   
9. 
   Ішектің микробиоценозы бұзылғанда емдәммен емдеуді.
   
10. 
    Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
    
11. 
    Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
    

1. 
   Науқастың тәуліктік рационның құрастыру принциптері.
   
2. 
   Көрсетілген ауруларда тамақтануды түзету, тамақтың көлемін анықтау.
   
3. 
   Науқасты емдәммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдауды.
   
4. 
   Ас қорыту органдарының ауруларында емдәммен емдеуді жүргізу (гастрит, гастродуоденит, асқазанның және ұлтабардың ойық жара ауруы).
   

1. 
   Науқастың тамақтануын ұйымдастыруға қойылатын негізгі талаптар.
   
2. 
   Науқас адамдардың емдік тағамтануында кейбір тағами заттектердің ролі.
   
3. 
   Жіті және созылмалы ішек ауруларын тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   
4. 
   Ішектің моторлық қызметін ынталандыратын және ішектің перистальтикасын тежейтін тамақтармен тағам өнімдері.
   
5. 
   Жіті және созылмалы ішек ауруларында тағамтану режимінің мағынасы.
   
6. 
   Жіті ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
7. 
   Аурудың этиопатогенезіне қазіргі кездегі көзқарастарды ескере отырып созылмалы ішек ауруларында емдәммен емдеуді.
   
8. 
   Ішек қызметінің функционалдық және органикалық бұзылыстарында емдәммен емдеуді жүргізу әдісін.
   
9. 
   Ішектің микробиоценозы бұзылғанда емдәммен емдеуді.
   
10. 
    Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
    
11. 
    Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. 2 аптаға

б. 1 айға

в. 6 айға

г. 1 жылға

д. 2 жылдан артық

а. №5а

в. №10

д. №5
3. Ішектің айқынды қабыну кезінде емдәммен емдеудің мақсаты: (1)

а. ішек перистальтикасын ынталандыру

б. азоттық шлактар түзілуін шектеу

в. энцефалопатияны болдырмау

г. өт компоненттерін нормалау

д. ішек перистальтикасын тежеу
4. 4б емдәмді тағайындау мақсаты: (2)

а. ішектің қызметін аялау

б. ұйқы безінің қызметін аялау

в. асқазанды механикалық және химиялық аялау

г. өт қабы қозуын төмендету

д. бауыр қызметін аялау

а. шикі көкөністер жемістер

б. барлық жармалар

в. ет және балық

г. шай

д. сілтілі минералды сулар

а. бұршақтар

б. сары май

в. жануа текті майлар

г. тәттіліктер

д. сүзбе
7. Ішектің сілемейлі қабығына күшті қоздырғыш әсер ететін өнімдер  (2)

а. дәмқоспалар

б. піскен балық

в. ет суфлесі

г. сүт өнімдері

д. көкөністер
8. Іш қатуды алдын алатын өнімдер (2)

а. курага, инжир

б. балық

в. күріш

д. жаңғақтар

а. жаңа пісірілген қара бидай наны

б. жаңа пісірілген ақ нан

в. көже- езбелер

г. ысталған тамақтар

д. майлы көжелер

а. буланған ет

б. қуырылған тамақтар

в. сүт өнімдері

г. жұмыртқа

д. жармалар

а. ашты, майлы тамақтар

б. томатттардан жасалған салаттар

в. көкөніс езбесі

г. ашыған сүт өнімдері

д. ақ нан

а. жылжу қызметін нормалау

б. сіңіру қызметін нормалау

в. барлық деңгейдегі бездердің сөл болу қызметін күшейту

г. организмнің метаболиттік статусын қалыпына келтіру

д. аллергендік қасиеті бар өнімдерді толық шығару

а. талшықтармен бай өнімдер шығарылады

б. талшықтармен бай өнімдер көбейтіледі

в. қою шай, кофе

г. жеңіл сіңетін, рафинадталған тамақтар

д. майлы тамақтар

а. шикі жемістер және көкөністер

б. қара нан және өрескел ұннан жасалған нан

в. қоюланған шырындар

г. дәнекер тіндермен бай өнімдер

д. танинмен бай өнімдер

а. глюкоза

б. галактоза

в. лактоза

г. крахмал

д. талшықтар

а. майлы тамақтар

б. уылжып пісірілген жұмыртқа, буға пісірілген котлеттер

в. ысталған тамақтар

г. жемістер

д. консервілер

а. өсімдік талшықтары үлесте төмен болса

б. жеңіл сіңетін, рафинадталған тамақ артық болса

в. тамақ ішу режимі бұзылса

г. ет өнімдері артық болса

д. жармалар артық болса

а. №1

в. №3

д. №5
19. Іш қатуда қандай өнімдер шектелінеді: (2)

а. дәнекер тіндермен бай өнімдер

б. қою шай, кофе

в. жеміс қағы

г. жеңіл сіңетін жармалар, макарондар

д. айран, ашыған сүт
20. № 4 емдәм келесі ауруларда көрсетілген: (2)

а. асқазан және ұлтабар ауруларында

б. диареямен жүретін созылмалы аурулар

в. сөл болу жеткіліксіздігі бар гастриттер

г. асқазанның сілемейлі қабығының эрозиясы

д. божу процестері басымды созылмалы энтероколиттер.

1. 
   Жіті гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде емдәммен емдеуді.
   
2. 
   Созылмалы гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде емдәммен емдеуді.
   
3. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында емдәммен емдеудің негіздерін.
   
4. 
   ӨЖД гипертониялық және гипотониялық типтерінде емдәммен емдеуді.
   
5. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
6. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   
7. 
   Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
   

1. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында емдәммен емдеуді жүргізуді.
   
2. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында науқастың тағамтану статусын анықтауды.
   

1. 
   Жіті гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде емдәммен емдеуді.
   
2. 
   Созылмалы гепатиттерде, холециститтерде және панкреатиттерде емдәммен емдеуді.
   
3. 
   Гепатобилиарлық жүйенің және ұйқы без ауруларында емдәммен емдеудің негіздерін.
   
4. 
   ӨЖД гипертониялық және гипотониялық типтерінде емдәммен емдеуді.
   
5. 
   Қарастырылған ауруларда емдәмнің сипаттамасын.
   
6. 
   Ұсынылған емдәмдерде тағамдық өнімдердің тізімін және химиялық құрамын.
   
7. 
   Осы патологияларда ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. 2 күнге

б. 3 күнге

в. 4 күнге

г. 5 күнге

д. 6 күнге

а. №4 а

в. №6

д. №1 б
3. Жіті панкреатитте науқас бірінші екі тәулікте қандай сүйықтықты қабылдайды?

а. қою шай

б. қою емес шай және итмұрын қайнатпасын

в. оралит

г. натрий гидрокарбонатын

д. қою емес сорпаларды
4. №5п емдәмнің тағайындау мақсаты:

1. 
   үйқы безінің сыртқы секреторлық қызметін аялау
   
2. 
   үйқы безінің сыртқы секреторлық қызметін жоғарлату
   
3. 
   бұлшық ет тонусын жоғарлату
   
4. 
   гипертонияны төмендету
   
5. 
   бүйректің қызметін жақсарту
   

5. Жіті холециститте бірінші екі күні тағайындалады:

а. ет котлеттері

б. жылы сүт

в. итмұрын қайнатпасы

г. сорпа

а. тамақ ішу арасында ұзақ ұзіліс

б. ыстық тамақ

в. артериалдық гипертензия

г. миокардтың инфаркты

д. диарея

а. өт бөлуін ынталандырады

б. өт бөлуін кемітеді

в. АІЖ тамақтың жылжуына жағдай жасайды

г. өт түзілуін азайтады

д. ешқандай әсер көрсетпейді

а. қуырылған ет

б. ысталған тамақты

в. жұмыртқаны

г. сілтілі минералды суларды

д. тұзды тамақты

а. амилаза

б. липаза

в. пепсин

г. трипсин

д. фосфотаза

а. шай

в. ет сорпасы

г. майда жармадан ботқа

д. итмұрын қайнатпасы

а. өт қабының қозғалу қызметін жақсарту, бауырдың функционалдық жағдайын жақсарту

б. азоттық қалдықтарды шығару, бүйректің қызметін аялау

в. организмде артық май жиналуына кедергі жасау

г. ішектің моторлық және эвакуаторлық қызметін бұрынғы қалпына келтіру

д. гипертензияны төмендету

а. сүзбеде

б. ашыған сүт өнімдерінде

в. қарақұмық, сұлы жармасы

г. ет және балық

д. шикі көкөністер

а. тек бір белгілі уақытта көп мөлшерде тамақтану

б. бөлшектеп тамақ ішу

в. сілтілі минералды суларды ішу

г. үлесте талшықтар болмауы

д. ашығу
14. Өт іркілуіне не әкеледі?

а. ашты тамақ, дәмқоспалар

б. үлесте талшықтардың жоқ болуы

в. кебек қосылған нан

г. жиі тамақтану

д. газсыз жылы минералды су
15. Қандай заттар өт бөлінуін ынталандырады?

а. литий тұздары

б. темір тұздары

в. магний тұздары

г. барий тұздары

д. марганец тұздары

а. бұқтырылған көкөністер

б. бұқтырылған балық

в. алмалар

г. булы котлеттер

д. соя тұздығы

а. кислого

б. холодных напитков

в. горячего чая

г. грубой пищи

д. протертой пищи

а. аспаздық

б. баяу еритін

в. өсімдік майын

г. шошқа майын

д. қойдың майын

қандай емдәм тағайындалады?

а. №5 а емдәм

б. №4 а емдәм

в. №10 емдәм

г. №5 емдәм

д. №6 емдәм
20. Бауырда қабыну айқын жүру кезенінде емдәммен емдеудің мақсаты:

а. протеин түзету қызметін ынталандыру

б. азоттық шлактар түзілуін жоғарлату

в. кардиопатияны алдын алу

г. өттің компоненттерін нормалау

д. ренин бөлінуін азайту

1. 
   Глютендік энтеропатияның клиникалық көріністерін, емдәммен емдеудің патогенетикалық негіздеуін.
   
2. 
   Аглеадинді емдәмді тағайындау принциптерін.
   
3. 
   Целиакияның әр түрлі кезеңдерінде тағайындалатын және шығарылатын өнімдер.
   
4. 
   Лактаза жетіспеушілігінде емдік тағамтанудың принциптерін.
   
5. 
   Сахароза жақпауында емдік тағамтанудың принциптерін жіне ерекшеліктерін.
   
6. 
   Моносахаридтер жақпауында емдік тағамтанудың принциптерін жіне ерекшеліктерін.
   
7. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауы клиникалық симптомдарын.
   
8. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауында тамақтану ұйымдастрыруының негізгі талаптарын.
   
9. 
   Белок гидролизаттары негізіндегі қазіргі кездегі қоспалар.
   
10. 
    Науқасты тамақтандыруда өнімдерді дұрыс таңдау.
    
11. 
    Балаларға сүтсіз рациондарды құрастыру..
    

1. 
   Целиакия және басқа да ауқатқа-тәуелді жағдайлардың көріністерін нақтамалау.
   
2. 
   Целиакияның әр түрлі кезеңдерінде емдәммен емдеуді жүргізуді.
   
3. 
   Ұзаққа созылған диарея емдәммен емдеудің ерекшеліктерін зерттеу.
   
4. 
   Мальабсорбция синдромында емдәммен емдеудің ерекшеліктерін зерттеу (лактаза жетіспеушілігі, сахароза жақпауы, моносахаридтер жақпауы).
   
5. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауыда тамақ көлемін есептеу және түзету.
   
6. 
   Науқас бала және дені сау балаларды тамақтандыру әдістерімен техникасын игеру.
   

1. 
   Науқас балаларды тағаммен емдеуде өнімдерді дұрыс таңдау.
   

1. 
   Глютендік энтеропатияның клиникалық көріністерін, емдәммен емдеудің патогенетикалық негіздеуін.
   
2. 
   Аглеадинді емдәмді тағайындау принциптерін.
   
3. 
   Целиакияның әр түрлі кезеңдерінде тағайындалатын және шығарылатын өнімдер.
   
4. 
   Лактаза жетіспеушілігінде емдік тағамтанудың принциптерін.
   
5. 
   Сахароза жақпауында емдік тағамтанудың принциптерін жіне ерекшеліктерін.
   
6. 
   Моносахаридтер жақпауында емдік тағамтанудың принциптерін жіне ерекшеліктерін.
   
7. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауы клиникалық симптомдарын.
   
8. 
   Сиыр сүтінің белоктары жақпауында тамақтану ұйымдастрыруының негізгі талаптарын.
   
9. 
   Белок гидролизаттары негізіндегі қазіргі кездегі қоспалар.
   
10. 
    Науқасты тамақтандыруда өнімдерді дұрыс таңдау.
    
11. 
    Балаларға сүтсіз рациондарды құрастыру.
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. галактоза

б. мальтоза

в. лактоза

г. мальтриоза

д. декстрин

а. жіті ішек инфекциялар

б. целиакияда және аллергияда сілемейлі қабықтың атрофиялық өзгерістері

в. метаболитикалық синдром

г. мешел

д. семіздік

а. ет өнімдері

б. сүт және сүт өнімдері

в. консервировіленген өнімдер

г. дән өнімдері

д. шикі көкөністер, жемістер

1. 
   кахексиямен
   
2. 
   гиподинамиямен
   
3. 
   ферментопатиямен
   
4. 
   гиподинамиямен
   

а. лактаза

б. мальтаза

в. липаза

г. протеаза

д. трансредуктаза

а. лактозаға толеранттықты есепке алып

б. жынысын есепке алып

в. баланын дене салмағының индексін есепке алып

г. диспепсияның сипаттамасын есепке алып

д. жоғалтылған сүйықтықты есепке алып

а. глюкоза

б. галактоза

в. фруктоза

г. мальтоза

д. сахароза

а. дәрілік препараттарды қолдану

б. артық тұтыну

в. аз мөлшерде қолдану

г. рационнан шығару

д. ферменттік препараттарды тағайындау

а. сүтті

в. Сары майды

г. қатты сырларды

д. майсызданған сүтті

а. құрғақ жеміс қағында

б. үрме бұршақта, жасыл бұршақ

в. түрлі түсті қырыққабатта, брюссель қырыққабатында

г. картопта

д. шпинатта, салатта, қымыздықта

1. 
   бейімделген қоспалар
   
2. 
   үш күндік айран
   
3. 
   айранның В типі
   
4. 
   соя белогінің изоляты негізіндегі қоспа
   

1. 
   дәрі-дәрмек препараттарды қолдану
   
2. 
   артық қолдану
   
3. 
   аз мөлшерде қолдану
   
4. 
   рационнан алып тастау
   
5. 
   ферментті препараттар қолдану
   

13. Баланың жасы 2,5 ай, диагнозы: сиыр сүтінің белоктары жақпауы. Қандай қоспа қолданылады?

1. 
   триглицеридтер негізінде соя белогінің изоляты негізіндегі қоспа
   
2. 
   сиыр сүтінің белоктары негізіндегі қоспа
   
3. 
   үш күндік айран
   
4. 
   қоспалар қолданылмайды
   
5. 
   лактосыз қоспалар
   

14. Емшек сүтінде сары су белоктарымен казеиннің ара қатынасы:

1. 
   40:60
   
2. 
   60:40
   
3. 
   18:82
   
4. 
   20:80
   
5. 
   80:20
   

15. Сиыр, ешкі сүті немесе басқа жануарлар сүтін қанша жастан ертерек беруге болмайды:

1. 
   3 айдан
   
2. 
   5 айдан
   
3. 
   7 айдан
   
4. 
   9 айдан
   
5. 
   10 айдан
   

1. 
   Атеросклерозда емдәммен емдеу. Жүрек-қантамыр ауруларында емдәммен емдеудің принциптерін негіздеу. Ұлесте белоктар, майлар, көмірсулардың санының және сапасының мағынасы және олардың үйлесімділігі. Гипонатрилік рациондар. Калий магний тұздарымен бай өнімдер. ОНЖ қоздыратын өнімдер. Липотроптық заттектер, тағами талшықтар, олардың мағынасы. Жеңіл сіңетін көмірсілармен холестеринмен бай өнімдер.
   
2. 
   Миокард инфарктын емдегенде аурудың сатысына сәйкес емдік рацион қүрастыру. Аурудың мерзіміне және қыймылдауына тәуелді емдәммен емдеу. Аурудың 1-ші және 3-ші күндері, 3-10 күндері тағамтану.
   
3. 
   Артериалдық гипертонияны кещенді емдеуде емдәммен емдеу принциптері. Карель емдәмі, калий мен байытылған емдәмнің құрамы. Гипертониялық ауруды алдын алуда емдәмнің мағынасы. Гипертониялық криздан кейін тағамтану. Қосарласқан ауруларда емдәммен емдеу. Ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
   
4. 
   Қан айналудың созылмалы жеткіліксіздігінде емдәммен емдеу. Зат алмасу бұзылыстары. Қан айналу бұзылыс дәрежесіне байланысты емдәммен емдеудің схемасы. Калийлі және Карель емдәмінің сипаттамасы. Қан айналу жеткіліксіздігін кешенді алдын алуда емдәмнің мағынасы.
   

1. 
   Жүрек қан –тамыр ауруларында емдәммен емдеуді жүргізуді (атеросклероз, гипертониялық ауру, ревматизм, жүректің туа біткен ақаулары және т.б.).
   
2. 
   Кардиотрофиялық және қабынуға қарсы емдәмді құрастыруды.
   

1. 
   Атеросклерозда емдәммен емдеу. Жүрек-қантамыр ауруларында емдәммен емдеудің принциптерін негіздеу. Ұлесте белоктар, майлар, көмірсулардың санының және сапасының мағынасы және олардың үйлесімділігі. Гипонатрилік рациондар. Калий магний тұздарымен бай өнімдер. ОНЖ қоздыратын өнімдер. Липотроптық заттектер, тағами талшықтар, олардың мағынасы. Жеңіл сіңетін көмірсілармен холестеринмен бай өнімдер.
   
2. 
   Миокард инфарктын емдегенде аурудың сатысына сәйкес емдік рацион қүрастыру. Аурудың мерзіміне және қыймылдауына тәуелді емдәммен емдеу. Аурудың 1-ші және 3-ші күндері, 3-10 күндері тағамтану.
   
3. 
   Артериалдық гипертонияны кещенді емдеуде емдәммен емдеу принциптері. Карель емдәмі, калий мен байытылған емдәмнің құрамы. Гипертониялық ауруды алдын алуда емдәмнің мағынасы. Гипертониялық криздан кейін тағамтану. Қосарласқан ауруларда емдәммен емдеу. Ұсынылған және қарсы көрсетілген тағам өнімдері.
   
4. 
   Қан айналудың созылмалы жеткіліксіздігінде емдәммен емдеу. Зат алмасу бұзылыстары. Қан айналу бұзылыс дәрежесіне байланысты емдәммен емдеудің схемасы. Калийлі және Карель емдәмінің сипаттамасы. Қан айналу жеткіліксіздігін кешенді алдын алуда емдәмнің мағынасы.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. қой еті

б. көк өніс сорпалары

в. сүт өнімдері

г. жылқы еті

д. көк өністер

а. №7

в. № 15

д. №1
3. Жүрек қан-тамыр жеткіліксіздігінде үлестен келесі өнімдерді шығару керек:

а. шоколад, кофе, ет сорпасын

б. тәтіліктерді

в. ет және балықты

г. нанды

д. жармаларды
4. Қан айналу жеткіліксіздігінің I-II A дәрежесінде қандай өнімдерді шығару керек?

а. көкөніс және жемістерді

б. шоколад және кондитерлік өнімдерді

в. жармаларды

г. сүт өнімдерін

д. қышқыл шырындарды

5. №10 емдәмнің тағайындау мақсаты:

а. бауыр қызметін нормалау

б. ұйқы безге жүктілікті төмендету

в. қан - тамыр және нерв жүйесіне жүктіліксіз қоректенуді қамтамасыз ету

г. организмнің көмірсуларға толеранттығын анықтау

д. қабыну төмендеуіне жағдай жасау.

а. №9 емдәм

б. №10 а емдәм

в. №11 емдәм

г. №12 емдәм

д. №8 емдәм

а. тамақтың энергетикалық құндылығын төмендету

б. сүйықтықпен тұздарды үйлесімді тағайындау

в. өт іркілуін жою

г. қоздырғыш әсері бар өнімдерді шығару

д. өсімдік талшықтарын шығару

1. 
   миокардтың метаболизымын қамтамасыз ету
   
2. 
   қан қысымын қалпына келтіру
   
3. 
   бүйректі айялау
   
4. 
   организмнің сенсибилизациясын төмендету
   
5. 
   үйлесімді тағамтануды қамтамасыз ет
   

9. Қан айналу жетіспеушілігінің бірінші дәрежесінде қандай емдәмдер тағайындалады?

а. қабынуға қарсы емдәм

б. кардиотрофикалық

в. элеминациялық

г. жеңілдету

д. жүктеуші
10. 2а қан айналу жеткіліксіздігінде емдәмдік шаралар неге бағытталған?

а. су-электролиттік балансты нормалауға

б. бұлщық ет тонусын нормалауға

в. бауыр қызметін нормалауға

г. бүйрек қызметін нормалауға

д. мешелді алдын алуға

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. физиологиялық қажеттіліктің жартысын қамтамасызету керек

в. физиологиялық қажеттіліктен 1 литр жоғары

г. физиологиялық қажеттіліктен 1,5 литр жоғары

д. физиологиялық қажеттіліктен 2 литр жоғары

а. тәулігіне 1 гр

б. 6 гр тәулігіне

в. 10 гр тәулігіне

г. ас тұзы шектелмейді

д. 15 гр тәулігіне

а. көмірсулар

б. белктар

в. майлар

г. өсімдік талшықтар

д. органикалық қышқылдар

а. Карель емдәмі

б. қабынуға қарсы

в. кардиотрофикалық

г. женілдету емдәмі

д. жүктемелі емдәм

1. 
   Карель емдәмі
   
2. 
   қабынуға қарсы
   
3. 
   кардиотрофикалық
   
4. 
   женілдету емдәмі
   
5. 
   жүктемелі емдәм
   

16. Гипертониялық ауруда қандай өнімдер шығарылады:

а. шырсөлдік заттектер

б. сүт өнімдері

в. өсімдік майлары

г. талшықтармен бай көкөністер

д. жармалар
17. Гипертониялық аурудың I- IIа, сатысында қандай емдәм ұсынылған:

а. №7 емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №15 емдәм

д. №14 емдәм

а. ЖҚЖ, бүйрек, бауырдың қызметін жақсарту

б. өт қабынан өт бөлінуін жақсарту

в. пепсиннің бөлінуін жоғарлату

г. инсуляторлық аппаратты аялау

д. бауырдың және өт қабының қызметін нормалау.

19. Миокардтың жіті инфаркті кезінде беруге болмайтын тамақтарды көрсетіңіз.

1. 
   лимон салған шай
   
2. 
   итмұрын қайнатпасы
   
3. 
   ас бұршақ көжесі
   
4. 
   майлы ет
   
5. 
   жеміс шырыны
   

20. Бауырда қабыну айқын жүру кезенінде емдәммен емдеудің мақсаты:

а. протеин түзету қызметін ынталандыру

б. азоттық шлактар түзілуін жоғарлату

в. кардиопатияны алдын алу

г. өттің компоненттерін нормалау

д. ренин бөлінуін азайту

Сабақ №10

1. ТАҚЫРЫБЫ: «Бүйрек және зәр шығару жүйесінің ауруларын тағаммен емдеу».

2. Мақсаты: Бүйрек және несеп шығару жолдары аурулары бар науқастардың тиімді тамақтануының теориялық негіздерін зерттеу. Организмде тағаммен шақырылатын биологиялық, химиялық, және т.б. әсерлерді зерттеу.

3. Оқытудың мақсаты:

Білімдерді қалыптастыру:

1. 
   Жіті және созылмалы гломерулонефритте этиопатогенезін, метаболиттік және функционалдық бұзылыстарды ескере отырып тағаммен емдеудің патогенетикалық принциптерін негіздеу.
   
2. 
   Созылмалы гломерулонефриттің өршу мен ремиссия кезеңінде тағаммен емдеу. Тамақтану тәртібі, жеңілдету күндерін қолдану. Тұзсыз рациондар. Сүтті, жеміс-жидекті, көкөністі, қантты жеңілдетілген күндер. Натрии хлориді мен калиді есептеу. Белогы аз емдәмдер. Үлесте белоктың санын өзгерту. Олигоурия, азотемия кезенінде тағаммен емдеу.
   
3. 
   БСЖ, нефротикалық синдромда, гемодиализ кезінде тағаммен емдеу. Аялау принципы, тағамтану режимі. Үлесте калийдің мөлшерінің мағынасы. Картоптық емдәм, «белоксыз» өнімдер, карбыз емдәмі.
   
4. 
   Жедел және созылмалы бүйрек жетіспеушілігін, несептас ауруы тастардың химиялық құрамына байланыс тағаммен емдеу принциптері.
   
5. 
   Дисметоболитикалық нефропатияда (уратурия, оксалатурия, фосфатурия) кристаллурияның түріне байланысты тағаммен емдеу.
   

1. 
   Бүйрек және зәр шығару жүйесінің ауруларында науқастың тағамтану статусын анықтау.
   
2. 
   Бүйрек және зәр шығару жүйесінің ауруларында тағаммен емдеуді жүргізуді.
   

1. 
   Жіті және созылмалы гломерулонефритте этиопатогенезін, метаболиттік және функционалдық бұзылыстарды ескере отырып тағаммен емдеудің патогенетикалық принциптерін негіздеу.
   
2. 
   Созылмалы гломерулонефриттің өршу мен ремиссия кезеңінде тағаммен емдеу. Тамақтану тәртібі, жеңілдету күндерін қолдану. Тұзсыз рациондар. Сүтті, жеміс-жидекті, көкөністі, қантты жеңілдетілген күндер. Натрии хлориді мен калиді есептеу. Белогы аз емдәмдер. Үлесте белоктың санын өзгерту. Олигоурия, азотемия кезенінде тағаммен емдеу.
   
3. 
   БСЖ, нефротикалық синдромда, гемодиализ кезінде тағаммен емдеу. Аялау принципы, тағамтану режимі. Үлесте калийдің мөлшерінің мағынасы. Картоптық емдәм, «белоксыз» өнімдер, карбыз емдәмі.
   
4. 
   Жедел және созылмалы бүйрек жетіспеушілігін, несептас ауруы тастардың химиялық құрамына байланыс тағаммен емдеу принциптері.
   
5. 
   Дисметоболитикалық нефропатияда (уратурия, оксалатурия, фосфатурия) кристаллурияның түріне байланысты тағаммен емдеу.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Созылмалы гломерулонефриттің рецидивінде немесе жітінің белсенді сатысында қандай емдәм қолданылады?

а. №7 емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №15(гипонатрилық) емдәм

д. №14 емдәм
2. Аурудың белсенді сатысында №7 емдәмнің рационынан қандай өнімдер шығарылады?

а. нан өнімдері

б. экстракты заттармен бай өнімдер

в. теңіз өнімдері

г. сүт өнімдері

д. тәтілерді

а. №7 б емдәм

б. №10 емдәм

в. №9 емдәм

г. №5 а емдәм

д. №14 емдәм

а. 1 айдан кейін

б. 4-ші айдын аяғында

в. 1 жылдан кейін

г. 15 айдан кейін

д. 5 жылдан кейін

а. сүт - өсімдік емдәмді

б. Карель емдәмі

в. магнийлық емдәм

г. ахлоридтық емдәм

д. белогі аз емдәмді

а. жеміс - қантты емдәмді

б. №5 емдәм

в. №7 емдәм

г. №10 емдәм

д. №9 емдәм

а. 4 апта бойы

б. 4 ай бойы

в. 1 жылдан кем емес

г. 3 жылдан кем емес

д. өмір бойы

1. 
   экстрактивті заттар
   
2. 
   белокка бай өнімдер
   
3. 
   сүт өнімдері
   
4. 
   минералды сулар
   
5. 
   ОНЖ қоздыратын заттар
   

9. Созылмалы пиелонефритте науқастардың емдәмінде қандай өнімдер басымды болу керек:

а. сүт өнімдері

б. жармалар

в. ет өнімдері

г. макаронды өнімдер

д. консервіленген өнімдер
10. Жіті гломерулонефритте ас тұзын қанша грамға дейін шектейді?

а. 12 г

в. 5 г

д. 1 г
11. Жедел және созылмалы гломерулонефрит кезінде диета құрамынан

1. 
   пуринмен бай өнімдерді шектеу керек.
   
2. 
   белокты сәл азайтып, тағамдық тұзды бірден қатал азайтады
   
3. 
   белокты көбейтіп көмірсу мен майды азайтады
   
4. 
   физиологиялық норманы сақтайды
   
5. 
   тағамдық тұзды шектемейді
   

12. Нефротикалық синдром кезіндегі емдәм:

1. 
   пурині бар өнімдерді шектеу керек
   
2. 
   ас тұзы шектемейді
   
3. 
   белокты жоғары, көмірсу мен майды азайту
   
4. 
   энергетикалық жағынан нормаға сәйкес, белок жоғары, сәл майды төмендету, қалыпты көмірсу
   
5. 
   белокты сәл азайтып, ал ас тұзын бірден доғару
   

13. №7 емдәмнің тағайындау мақсаты:

а. бауырдың қызметін жоғарлату

б. бүйректің қызметінің бұрынғы қалпына келтіру

в. несеппен жоғалтылған белоктардың мөлшерін толтыру

г. гипертензияны және ісінуді азайту

д. бүйректің концентрациялық қызметінің төмендеуі
14. №7г емдәмнің тағайындау мақсаты

а. гемодиализе бүйрек жеткіліксіздігінің терминалдық сатысы

б. бүйректің созылмалы ауруларында нефротикалық синдром

в. жіті нефрит

г.несеп тас ауруы

д. жіті және созылмалы пиелонефрит

а. экстрактивтік заттектер

б. қант

в. сүт

д. жемістер және көкөністер

1. 
   нефротикалық синдром
   
2. 
   оксалурия
   
3. 
   бүйрек жетіспеушілігінің терминалды сатысы;
   
4. 
   созылмалы нефрит салыстырмалы бүйрек жетіспеушілігімен
   
5. 
   гемодиализ кезінде
   

1 7. № 7 емдәмнің тағайындау мақсаты:

а. бүйректің концентрация қызметін жоғарлату

б. зәрбен жоғалтатын белоктарды толтыру

в. гипертензиямен ісінуді төмендету

г. бүйректің конценрация қызметін төмендету

д. қанда NaCl деңгейін қалпына келтіру
18. № 7а емдәм кезіндегі тағамды көрсетіңіз.

1. 
   ет және балық өнімдері
   
2. 
   газдалған сусындар
   
3. 
   көкөністерден тамақтар
   
4. 
   саңырауқұлақтар
   
5. 
   сорпалар
   

19. Созылмалы бүйрек жетіспеушілік кезінде белоктың денгейін қаншаға төмендетеді?

а. 2,5г/1 кг салмаққа

б. 0,6-0,7г/1кг салмаққа

в. 3г/1кг салмаққа

г. төмендетілмейді

д. физиологиялық нормаға сәйкес
20. Оксалурияның негізгі себебі?

а. өт қышқылдары алмасуының бұзылыстары

б. фенилаланин алмасуының бұзылыстары

в. глицин алмасуының бұзылыстары

г. қымыздық қышқылы алмасуының бұзылыстары

д. цистин алмасуының бұзылыстары

1. 
   Қантты диабеттің екі типі, метаболизм бұзылуы, асқынуы, қауіпті факторлар жөніндегі соңғы көзқарастарға сәйкес тағаммен емдеу. Метаболиттік бұзылыстардың сипаттамасы.
   
2. 
   Аурудың кешенді емдеуінде емдәммен емдеудің мағынасы. Тамақтың қанттық құндылығы, оны есептеу. Глюкозурия және қантты диабеттің клиникалық ағымының ауырлық дәрежесі. Рациондағы белоктың, тағамдық талшықтардың, липотроптық заттектердің, С және В тобы витаминдерінің мөлшерін көбейту, тез сіңірілетін көмірсулар мен мал майын азайту.
   
3. 
   Сынама емдәмдер, көмірсуларға төзімділікті анықтау. Тамақ ішу режимінің, асшеберлік өңдеудің мәні. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдер.
   
4. 
   Семіздіктің этиопатогенезіне байланысты соңғы көзқарастарды ескере отырып тағаммен емдеу. Энергия дисбалансы мен үйлесімсіз тамақтанудың рөлі. Метаболизм бұзылуы және редукцияланған емдәмдерді ауру патогенезіне негіздеп тағайындау. Гипокалориялы емдәмдер, жеңілдетуге арналған емдәмдер. Емдік ашығудың көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштері.
   
5. 
   Подаграны этиопатогенезіне, пурин алмасу бұзылуы деңгейіне сай тағаммен емдеу. Арнайы рациондар күрастыру. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдер.
   

1. 
   Қантты диабетті тағаммен емдеуді жүргізуді.
   
2. 
   Семіздікті тағаммен емдеуді жүргізуді.
   
3. 
   Подагра, несептас ауруында тағаммен емдеуді жүргізуді.
   

1. 
   Қантты диабеттің екі типі, метаболизм бұзылуы, асқынуы, қауіпті факторлар жөніндегі соңғы көзқарастарға сәйкес тағаммен емдеу. Метаболиттік бұзылыстардың сипаттамасы.
   
2. 
   Аурудың кешенді емдеуінде емдәммен емдеудің мағынасы. Тамақтың қанттық құндылығы, оны есептеу. Глюкозурия және қантты диабеттің клиникалық ағымының ауырлық дәрежесі. Рациондағы белоктың, тағамдық талшықтардың, липотроптық заттектердің, С және В тобы витаминдерінің мөлшерін көбейту, тез сіңірілетін көмірсулар мен мал майын азайту.
   
3. 
   Сынама емдәмдер, көмірсуларға төзімділікті анықтау. Тамақ ішу режимінің, асшеберлік өңдеудің мәні. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдер.
   
4. 
   Семіздіктің этиопатогенезіне байланысты соңғы көзқарастарды ескере отырып тағаммен емдеу. Энергия дисбалансы мен үйлесімсіз тамақтанудың рөлі. Метаболизм бұзылуы және редукцияланған емдәмдерді ауру патогенезіне негіздеп тағайындау. Гипокалориялы емдәмдер, жеңілдетуге арналған емдәмдер. Емдік ашығудың көрсеткіштері және қарсы көрсеткіштері.
   
5. 
   Подаграны этиопатогенезіне, пурин алмасу бұзылуы деңгейіне сай тағаммен емдеу. Арнайы рациондар күрастыру. Беруге болатын және беруге болмайтын тамақтар мен өнімдер.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. -Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   көкөністер
   
2. 
   майлы, ашты тағамдар
   
3. 
   теңіз өнімдері
   
4. 
   майлылығы төмен сүт өнімдері
   
5. 
   қара құмық жармасы
   

2. Балалар семіздігінде қандай женілдету емдәмін берген дұрыс?

1. 
   балық
   
2. 
   макарон
   
3. 
   сүт+айран
   
4. 
   ет
   
5. 
   лимон
   

3. Семіздікте үлесті қандай тағам арқылы азайтады:

1. 
   жеңіл сіңетін майлар, көмірсулар арқылы
   
2. 
   өсімдік талшықтар арқылы
   
3. 
   ет
   
4. 
   жемістер
   
5. 
   көкөністер
   

4. Төмендегілердің қайсы липотроптық факторға жатады:

1. 
   холестерин
   
2. 
   холинэстераза
   
3. 
   холин
   
4. 
   липаза
   
5. 
   липопротейдтер
   

5. Денеде артық салмақ бар деп айту үшін ДСИ қанша болу керек?

1. 
   18-24
   
2. 
   25-29
   
3. 
   30-34
   
4. 
   35-39
   
5. 
   40-тан жоғары
   

6. Өсімдік талшықтарды көрсетіңіздер:

а. пектин

б. каротин

в. холин

г. фоли қышқылы

д. амилаза
7. Семіздікті емдәммен емдеудің негізгі ұстындары:

1. 
   құндылығы төмен режимдерді енгізу
   
2. 
   тамақтану үлесінің режимдерін түзету
   
3. 
   интоксикацияны азайту
   
4. 
   сүйықтықты жоғарлату
   
5. 
   жоғары белокты үгілген өнімдермен қамтамасыз ету
   

8. Субкалориялық рационда майдың мөлшері қанша болу керек?

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. 15-30% азайтылған

в. 30-50% азайтылған

г. майлар толық шығарылған

д. 10% жоғару болу керек
9. Субкалориялық рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

а. жұжықтар

б. сосискалар

в. ірі тартылған ұннан нан

г. гидрогенделген майлар

д. полиқанықпаған май қышқылдарын

а. 5%

в. 25-50%

г. азайту қажет емес

д. барлық жауаптар дұрыс

а. гиподинамикалық

б. гипертониялық

в. алиментарлық

г. посттравматикалық

д. дәрілік препараттарды қабылдаудан кейін

а. 1 рет күніне

б. 3 рет күніне

в. 5-6 рет күніне

г. 2 рет күніне

д. 7-8 рет күніне

1. 
   жемістер
   
2. 
   сүзбе
   
3. 
   майлы соустар
   
4. 
   майлы емес ет
   
5. 
   көкөністер
   

14. Семіздікте қандай өнімдер ұсынылады.

1. 
   майлы, ашты асамдар
   
2. 
   макарон өнімдері
   
3. 
   ашыған сүт өнімдері
   
4. 
   майда жармасы
   
5. 
   шошқа, кой еті
   

15. Гипокалориялық емдәмде қанша ккал болуы тиіс?

а. 1000 ккал

б. 1200-1400 ккал

в. 2000 ккал

в. 2500 ккал

д. 2500 көбірек
16. Семіздікте сүйықтықпен тұздың мөлшері қанша болуы керек:

а. нормаға сәйкес

б. 75% төмендетілген

в. 50% төмендетілген

г. нормадан жоғары

д. 35% төмендетілген

1. 
   құндылығы төмен режимдерді енгізу
   
2. 
   тамақтану үлесінің режимдерін түзету
   
3. 
   интоксикацияны азайту
   
4. 
   тамақтану режимін сирету
   
5. 
   жоғары белокты өнімдермен қамтамасыз ету
   

18. Субкалориялық рационда белоктың мөлшері қанша болу керек?

а. физиологиялық нормаға сәйкес

б. 15-30% азайтылған

в. 30-50% азайтылған

г. майлар толық шығарылған

д. 10% жоғару болу керек
19. Подаграда рационда ең бірінші қандай өнімдер шығарылады?

а. жұжықтар

б. сосискалар

в. ірі тартылған ұннан нан

г. гидрогенделген майлар

д. полиқанықпаған май қышқылдарын

а. 1-2

в. 10

д. 8
Сабақ №12

1. 
   Энтералдық тағамтану туралы түсінік.
   
2. 
   Түтік арқылы қоректендірудің артықшылығы, көрсетімдері мен әдістері.
   
3. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған тағами қоспаларға қойылатын талаптар.
   
4. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
5. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
6. 
   Тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау.
   

1. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда емдәммен емдеуді игеру.
   
2. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдарын.
   

1. 
   Энтералдық тағамтану туралы түсінік.
   
2. 
   Түтік арқылы қоректендірудің артықшылығы, көрсетімдері мен әдістері.
   
3. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған тағами қоспаларға қойылатын талаптар.
   
4. 
   Түтік арқылы қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
5. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
6. 
   Тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   Энтеральды қоректенудің (ЭҚ) түсініктемесін берініз?
   

б. организімді парентералдық қоректендіру әдісі қарастырылады

в. мешел және гипотрофияның емдеу әдісі қарастырылады

г. ол гемодиализдің алдындағы тамақтандыру әдіс ретінде қарастырылады

д. ол организмді тазарту тәсілі
2. Түтік арқылы тамақтанудың гастроинтестиналды көрсеткіштерін атаңыздар:

а. гипотрофиямен бірге тоқтамайтын іш өту

б. перитонит

в. ішектің ерекшесіз қабыну аурулары

г. іш түйілу

д. қысқа ішек синдромы.

а. жұту бұзулары (емудің)

б. дисфункции черепно - милерде жүйкелердің

в. төменгі парапарез

г. анорексия

д. бұлшық еттер дистониясы, ауыр миастения

а. декомпенсация сатысындағы жүрек қан - тамыр жеткіліктіліксіздігі

б. өкпенің созылмалы аурулары (муковисцидоз, бронхөкпе дисплазиялары) кезіндегі гипотрофиялар, жүрек кахексиясы

в. асқазан - ішек жолдарының ақаулары (мегадуоденум, мегаколон)

г. бауыр, бүйректің созылмалы аурулары

д. Шенлейн - Генох ауруы

а. патологияның түріне байланысты

б. асқорыту жүйесі қызметінің мүмкіндіктері сақталуына байланысты

в. науқастың жағдайына

г. науқастың нутритивтік статусына

д. барлық жауаптар дұрыс

а. жіті миелобластық лейкоз

б. созылмалы бүйрек жеткіліктіліксіздігі

в. Виллебранд ауруы

г. Гиршпрунг ауруы

д. толық сору және жұту қабулет жоқ кезде іріктеу құрал ретінде

а. қалыпты тамақ қорыту процестерін қамтамасыз етеді

б. парабар гормондық реттеуді қамтамасыздандырады

в. жоғары осмотикалық жүктемеге тұрактылықты анықтайды

г. түтікті жеңіл орнатуын және зонды алмастыруын қамтамасыз етеді

д. барлық жауаптар дұрыс

а. асқазан-өңеш рефлюксы бар науқастарға

б. кома жағдайындағы науқастарға

в. муковисцидоздың аралас түрінде

г. лактаза жеткіліксіздігінде

д. тоқтамай құсу жағдайында

а. жеңіл қорытылып және сіңуі тиіс

б. толық құнды болуы тиіс

в. ішек перистальтикасын күшейту қабілетті болуы тиіс

г. осмолярлығы жоғары болуы тиіс

д. экстрактивті заттарға бай болуы тиіс

а. көп мөлшерде газдар құру қабілетті

б. АІЖ эвакуациясын және моторикасын шамадан артық қоздыру

в. лактоза және майдың концентрациясы жоғары болуы

г. жабысқақтығы жоғары болуы

д. барлық жауаптар дұрыс

а. сүт

в. өсімдік майы

г. көкөністер және жеміс-жидектер

д. барлық жауаптар дұрыс

а. 50-55% және одан да көбірек

б. 30% жоғары

в. 12-15%

г. 10% көбірек емес

д. белоктардан толық айрылған

а. 30-37% және одан да көбірек

б. 20-30% жоғары

в. 12-15%

г. 10% көбірек емес

д. майлардан толық айрылған

а. осмотикалық белсенділігі төмендетілген

б. осмотикалық белсенділігі жоғары

в. белоктардың мөлшері жоғары

г. баласттық заттардың мөлшері жоғары

д. крахмалдың мөлшері жоғары

а. гиролизат түрінде

б. амин қышқылдары түрінде

в. жұмыртқа ұнтағы түрінде

г. сүт ұнтағы түрінде

д. гомогенделген еттің езбесі түрінде

а. жануар текті майлармен

б. қаныққан май қышқылдарымен

в. балық майымен

г. өсімдік майлармен

д. триглицеридтермен

а. тағами талшықтарының мөлшері жоғары

б. лактоза жоқ болу себебінен

в. қоспа еңгізу жылдамдығы бұзылудан

г. қарапайым қанттардың мөлшері жоғары болудан

д. қаныққан май қышқылдары жоғары болудан

1. 
   Парентералдық тағамтану туралы түсінік.
   
2. 
   Парентералдық қоректендірудің көрсетімдері мен әдістері.
   
3. 
   Парентералдық қоректендіруге арналған тағами қоспаларға қойылатын талаптар.
   
4. 
   Парентералдық қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
5. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
6. 
   Парентералдық тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау.
   

1. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда емдәммен емдеуді игеру.
   
2. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдарын.
   

1. 
   Парентералдық тағамтану туралы түсінік.
   
2. 
   Парентералдық қоректендірудің көрсетімдері мен әдістері.
   
3. 
   Парентералдық қоректендіруге арналған тағами қоспаларға қойылатын талаптар.
   
4. 
   Парентералдық қоректендіруге арналған қоспалар және берілетін тағамдар.
   
5. 
   Көрсетімдері және тактикасы, тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдары.
   
6. 
   Парентералдық тағамтануды бақылау әдістері және еңгізу жолдарын таңдау.
   

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. Парентералдық қоректенудің абсолюттік көрсеткіштері:

а. асқазанның ойық жара ауруы, ойық жара колит

б. дисахаридазя жеткіліксіздігі

в. тиреотоксикоз

г. АІЖ операцияларының бірінші күндері

д. операциядан кейінгі кезендегі асқынулар
2. Парентералдық қоректенудің салыстырмалы көрсеткіштері:

а. ауыр ірің - септикалық процестер

б. бауырдың органикалық және функционалдық зақымдануында белок синтезінің бұзылулары

в. анорексиямен жүретін невралогиялық және психикалық аурулар

г. ЖІИ

д. асқазан, тоқ ішек ойық жара ауруларының айқын өршуі

а. бауыр және бүйрек жеткіліксіздігінде

б. перитониттерде

в. миокардтың инфарктында

г. қант диабетінде

д. гиперлипидемияда

а. бауыр жіне бүйрек жеткіліксіздігі

б. мидың ісінуі

в. миокардтың инфарктінде

г. қант диабетінде

д. барлық жауаптар дұрыс

а. күретамырлардың эмболиясы, тромбозы

б. гипергликемия

в. нефротикалық синдром

г. геморагиялық васкулит

д. тромбоцитопения

а) синте­тикалық аминқышқылдар қоспасы

б) белоктың гидролизаттары

в) гаммаглобулин

г) глиадин

д) несеп қышқылыайлы

а) сары май

б) маргарин

в) балық майы

г) өсімдік майы

д) жануар текті майлар

8. Толық парентералдық тамақтануға арналған қоспаларды таңдау неге байланыс:

а) науқастың тағами заттектерге қажетілігіне

б) жүрек қан- тамыр жүйесіне

в) аш ішектің функционалдық жағдайына

г) ұйқы безінің функционалдық жағдайына

д) асқазанның сөл болу бұзылыстарына

а) 80 - 100 ккал тәулігіне

б) 7 ккал тәулігіне

в) 24 ккал тәулігіне

г) 40 - 60 ккал тәулігіне

д) свыше 100 ккал тәулігіне.

а) ұйқы безінің қызметінің жеткіліксіздігі

б) фенилкетонурияда

в) сіңу бұзылуымен жүретін синдром

г) ұзақ уақыт ӨЖВ қолданумен реанимация және қарқынды терапия

д) кең операциялардың бірінші күндері

а) белок гидролизаттары

б) аминқышқылдар қоспасы

в) майлы эмульсиялар+

г) глюкоза ертінділері

д) фруктоза ертінділері

а) тамқтың сіңуі, қорытылуы және эвакуациясы бұзылуы

б) созылмалы ауруларда белоктардың қарқынды ыдырауы

в) өт қышқылдарының алмасуының бұзылуын жояды

г) энтералдық тамақтанудағы асқынуларды алдын алады

д) бауырдың органикалық зақымдалынуында болатын белоктың синтезі бұзылуында

а) дене салмағының өзгеруі

б) азоттық баланстын көрсеткіштерін нормалау

в) циркуляциядағы белоктардың жалпы мөлшерін жоғарлату және тұрақтылау

г) диареяның жоқ болуы

д) меленаның жоқ болуы

а) эмболия

б) инсулинді артық дозада қолданғандағы гипогликемия

в) күре тамырлар тромбозы

г) кандидамикоз

д) сепсис

а) қоспа еңгізудің жылдамдығын уақытша жоғарлату

б) қоспаларды баяу еңгізу және жылыту қажет

в) ашығу

д) тағамдық қоспаның концентрациясын азайту

а) 1:1+

в) 1:16

д) 1:30
17. ПТ қандай метаболиттік асқынуларын білесіз?

а) гипергликемия

б) гипербилирубинемия

в) электролиттік имбаланс

г) гипертриглицеридемия

д) дегидратация
18. Астыда көрсетілгендердің арсында қандай көрсеткіш ПТ көрсеткіші емес?

а) аш ішектің өткізгіштігі бұзылуы

б) гастроэзофагальдық рефлюкс

в) генерализацияланған перитонит

д) ауыр ірінді – септикалық үрдістер.

1. 
   Өкпенің жіті және созылмалы қабыну ауруларын патогенезіне негіздеп тағаммен емдеу. Заттек алмасу процесін қалпына келтіру.
   
2. 
   Ораганизмнің иммунологиялық қарсы қарымдылығын күшейту. Емдәмді организмдегі интоксикация деңгейіне, патологиялық процестін сатысына, жүрек-қантамыр жүйесінің жағдайына сай саралап тағайындау.
   
3. 
   Белок мөлшерін жеткілікті деңгейде бере отырып көмірсулар мен ас тұзын шектеудің емдік мәні. Рационды Са тұздарымен байыту. Рациондағы А, С және В тобы витаминдерінің мөлшерін көбейту. Тамақ ішу режимі.
   
4. 
   Реконвалесценция кезеңінде берілетін тағам.
   
5. 
   Өкпенің іріңді ауруларын (бронхоэктазия ауруы, өкпе абсцесі мен гангренасы) емдегенде берілетін емдік тағам.
   
6. 
   Өкпе туберкулезін емдегенде берілетін тағам, тамақ ішу режимі, рационның калориялылығы, рациондағы белок, май, көмірсулар мөлшері, витаминдердің рөлі.
   
7. 
   Операцияға дейінгі кезенде тамактандырудың мәні.
   
8. 
   Операциядан кейінгі кезеңде тамактандырудың мақсаты.
   
9. 
   АІЖ жасалған операциялардан кейін тағамтану.
   
10. 
    Асказан-ішек жолдарына операция жасалған науқастарды тамақтандырудың, сүйық ішкізу режимдерінің ерекшеліктері. Іш қуысы ағзаларына, өт жолдарына, асқазанға, аш ішекке, тік ішекке операция, аппендэктомия, тонзиллэктомия жасалған жағдайда наукдстарды операция түріне сәйкес тамақтандыру.
    
11. 
    Күйіктік ауруды емдегенде берілетін тағамдар.
    
12. 
    Тағами аллергияның таралуы пайда болу себебі. Тағами аллергияның негізгі клиникалық көріністерін.
    
13. 
    Көп таралған тағами аллергендер, азық белоктық құрама бөлімдерінің және азық басқа химиялық ингредиенттерінің ролін.
    
14. 
    Балаларда ең жиі тағами аллергияны шақыратын өнімдер. Тағамдық өнімдердің аллергендік қасиетіне әсер етуші факторлар.
    
15. 
    Аллергендік қасиеттері азаюына арналған аспаздық өңдеуін.
    
16. 
    Тағами аллергияның емдәмммен емдеуі, тағамтануының ерекшеліктері, элиминациялық емдәмдер. Гипоаллергендік емдәмдер.
    

1. 
   Өкпенің жіті және созылмалы қабыну ауруларында, бронхоэктазия ауруында, өкпе абсцесі мен гангренасында емдәмді саралап тағайындауды;
   
2. 
   Өкпе туберкулезін тағаммен емдеуді;
   
3. 
   Операцияға дейінгі кезенде наукастарды тамактандыруды түзетуді.
   
4. 
   Әр түрлі органдарға жасалған хирургиялық операциядан кейінгі кезеңде емдәммен емдеуді жүргізуді.
   
5. 
   Тағами аллергиянда тамақ көлемін есептеу және түзету.
   
6. 
   Тағами аллергиямен науқас және дені сау балаларды тамақтандыру әдістерімен техникасын игеру.
   

1. 
   Өкпенің жіті және созылмалы қабыну ауруларын патогенезіне негіздеп тағаммен емдеу. Заттек алмасу процесін қалпына келтіру.
   
2. 
   Ораганизмнің иммунологиялық қарсы қарымдылығын күшейту. Емдәмді организмдегі интоксикация деңгейіне, патологиялық процестін сатысына, жүрек-қантамыр жүйесінің жағдайына сай саралап тағайындау.
   
3. 
   Белок мөлшерін жеткілікті деңгейде бере отырып көмірсулар мен ас тұзын шектеудің емдік мәні. Рационды Са тұздарымен байыту. Рациондағы А, С және В тобы витаминдерінің мөлшерін көбейту. Тамақ ішу режимі.
   
4. 
   Реконвалесценция кезеңінде берілетін тағам.
   
5. 
   Өкпенің іріңді ауруларын (бронхоэктазия ауруы, өкпе абсцесі мен гангренасы) емдегенде берілетін емдік тағам.
   
6. 
   Өкпе туберкулезін емдегенде берілетін тағам, тамақ ішу режимі, рационның калориялылығы, рациондағы белок, май, көмірсулар мөлшері, витаминдердің рөлі.
   
7. 
   Операцияға дейінгі кезенде тамактандырудың мәні.
   
8. 
   Операциядан кейінгі кезеңде тамактандырудың мақсаты.
   
9. 
   АІЖ жасалған операциялардан кейін тағамтану.
   
10. 
    Асказан-ішек жолдарына операция жасалған науқастарды тамақтандырудың, сүйық ішкізу режимдерінің ерекшеліктері. Іш қуысы ағзаларына, өт жолдарына, асқазанға, аш ішекке, тік ішекке операция, аппендэктомия, тонзиллэктомия жасалған жағдайда наукдстарды операция түріне сәйкес тамақтандыру.
    
11. 
    Күйіктік ауруды емдегенде берілетін тағамдар.
    
12. 
    Тағами аллергияның таралуы пайда болу себебі. Тағами аллергияның негізгі клиникалық көріністерін.
    
13. 
    Көп таралған тағами аллергендер, азық белоктық құрама бөлімдерінің және азық басқа химиялық ингредиенттерінің ролін.
    
14. 
    Балаларда ең жиі тағами аллергияны шақыратын өнімдер. Тағамдық өнімдердің аллергендік қасиетіне әсер етуші факторлар.
    
15. 
    Аллергендік қасиеттері азаюына арналған аспаздық өңдеуін.
    
16. 
    Тағами аллергияның емдәмммен емдеуі, тағамтануының ерекшеліктері, элиминациялық емдәмдер. Гипоаллергендік емдәмдер..
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

а. гистамина және серотонин шотынан

б. олардың құрамында сахарин, цикламат болуынан

в. құрамында табиғи түрінде салицилаттар болуынан

г. құрамында глютамин қышқылы болуынан

д. құрамында глиадин болуынан

а. майда жарма

б. қарақұмық

в. жүгері

г. күріш жармасы

д. сұлы
3. Тағам аллергиясында бала рационынан бірінші кезеңде қандай тамақтар шығарылады?

а. құрамында әртүрлі тағами қоспалар (бояғыш заттар, консерванттар, эмульгаторлар) бар өнімдер және тамақтар

б. асқазан - ішек жолдарының тітірккендіргіштер (сорпалар, ашты, тұзды және қуырылған тамақтар, сүленген, дәм қоспаларды)

в. механикалық тітіркендіргіш қасиетті бар өнімдер

г. ішек перистальтикасын күшейтетін өнімдер және тамақтар

д. аллергендік потенциалы орта өнімдер
4. Тағами аллергияда бала рационынан бірінші кезеңде қандай тамақтар шектелінеді?

а. өсімдік майын

б. сүт және сүт өнімдері

в. ет өнімдерін

г. сары май, қант, тұз

д. құс етін

а. құрғақ жеміс қағында

б. үрме бұршақта, жасыл бұршақ

в. түрлі түсті қырыққабатта, брюссель қырыққабатында

г. картопта

д. шпинатта, салатта, қымыздықта

6. Бірінші жастағы балаларда негізгі аллергендердің біреуі ол?

а. сиыр сүтті

б. шырындар

в. езбелер

г. ет

д. қышқыл сүт өнімдері

а. жылқы еті

б. алмалардың жасыл сорттары

в. жүгері

г. цитрустер

д. тауық еті

а. бала жасына

б. бүйректің қызметінің жеткіліксіздігіне

в. ішек және бүйректің лимфа ағыстарының жалпылығымен

г. ас қорытатын ферменттердің төмен белсенділігімен

д. ауырған хирургиялық ауруларға.

а. сүт, сары май

б. балық, теңіз өнімдері

в. сиыр еті

г. қышқыл сүт негізіндегі өнімдер

д. жылқы еті

а. ішекте энтеропептидазалар жетіспеушіліктен

б. ерекше М – паральбумин құрамында болуымен

в. балықтардың аллергендері термостабильді

г. трипсин және химотрипсинің жетіспеушілігінен

д. өт қышқылдары жетіспеушілігінен.

1. 
   8 сағат
   
2. 
   12 с.
   
3. 
   16 с.
   
4. 
   20 с.
   
5. 
   24 с.
   

12. Операцияға 3 күн қалғанда қандай өнімдер рационнан шығарылады?

а. ішек перистальтикасын бәсеңдетуші

б. газдалған сусындар

в. өсімдік талшықтарымен бай өнімдер

г. метеоризм шақыратын өнімдер

д. жоғарғы сорт ұнынан жасалған кондитерлік бұйымдар.
13. Метеоризмнің алдын алу үшін қандай өнімдерді емдәмнен шығарамыз?

1. 
   сүтті
   
2. 
   қоюланған қант ерітінділерін
   
3. 
   жеміс езбелерін
   
4. 
   нан, көкөніс
   
5. 
   қою кофе
   

14. Ішастар қуысы органдарына жасалған операциядан кейін, бірінші тәулікте қандай емдәм ұсынылады?

1. 
   сүт емдәмі
   
2. 
   Борст емдәмі
   
3. 
   аштық
   
4. 
   Карель емдәмі
   
5. 
   магний емдәмі.
   

15. АІЖ органдарына жасалған ағымы асқынбаған ­хирургиялық операциялардың ерте кезенінде сұйықтыққа орташа тәуліктік қажеттілік қанша?

а. 2-3 л

б. 3-4 л

г. 5-7 л

а. асқорыту органдарында жасалған операциялардан кейін

б. ми қан айналуы бұзылуда коллапс немесе кома жағдайында ауыз арқылы тамақтану мүмкін емес болса

в. бас сүйек - ми жарақаттанулар

г. жоғары дене қызуымен жүретін жұқпалы аурулар

д. жіті бүйрек жеткіліксіздігі

а. егер пероральды қоректену қарсы көрсетілгенде немесе ауыз арқылы тамақтану мүмкін емес болса науқасты толық құнды қоректенумен қамтамасыз ету

б. аялау мақсатымен асқорыту органдарының қызметін барынша жеңілдету

в. азоттық қалдықтарды шығаруымен байланысты бүйректің қызметін аялау

г. бауырдың өт түзу қызметін жақсарту
18. Қандай мезгілге Оа емдәмі тағайындалады?

а. жыл бойы

б. 3 айға

в. 14 күнге

г. 7 күнге

д. 2-3 күнге

а. езбе тәрізді кез келген тығыз тамақ

б. сүт, кілегей, қаймақ

в. қою жүзім және көк өніс шырындары, газдалған сусындар

г. майсызданған ет сорпасы

д. қантпен итмұрын қайнатпасы

а) тәулігіне 10-15 рет

б) 9-10 рет

в) 7-8 рет

г) 3-4 рет

д) әр сағат сайын

1. 
   Балалардың әртүрлі жастарында тиімді және емдәммен емдеудің негіздерін;
   
2. 
   Балалардың тағамтануында белоктардың, көмірсулардың, майлардың, витаминдердің, минералдық заттектердің ролін;
   
3. 
   Әр түрлі тағами заттектерге тәуліктік қажеттілігін;
   
4. 
   Балалардың әртүрлі жастарына арналған тағам өнімдерінің сипаттамасын және ролін;
   
5. 
   Ауқатқа-тәуелді жағдайларды алдын алудың нутрициологиялық әдістерін.
   
6. 
   Балалар ауруханаларында тамақтану тәртібі
   
7. 
   Меню құрастырудың негізгі принциптері
   
8. 
   Тамақтың аспаздық өндеуі
   
9. 
   Ас блогы қызметкерлерінің жеке гигиенасы
   
10. 
    Тамақтануды ұйымдастыруды бақылау
    
11. 
    Тамақтың органолептикалық бағалауының әдісі
    
12. 
    Ас блогы негізгі құжатнамасы.
    

1. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда емдәммен емдеуді игеру.
   
2. 
   Энтералдық және парентералдық тағамтануда тағами ингредиенттерге мұқтаждығын есептеу және қамтамасыз ету жолдарын.
   

1. 
   Балалардың әртүрлі жастарында тиімді және емдәммен емдеудің негіздерін;
   
2. 
   Балалардың тағамтануында белоктардың, көмірсулардың, майлардың, витаминдердің, минералдық заттектердің ролін;
   
3. 
   Әр түрлі тағами заттектерге тәуліктік қажеттілігін;
   
4. 
   Балалардың әртүрлі жастарына арналған тағам өнімдерінің сипаттамасын және ролін;
   
5. 
   Ауқатқа-тәуелді жағдайларды алдын алудың нутрициологиялық әдістерін.
   
6. 
   Балалар ауруханаларында тамақтану тәртібі
   
7. 
   Меню құрастырудың негізгі принциптері
   
8. 
   Тамақтың аспаздық өндеуі
   
9. 
   Ас блогы қызметкерлерінің жеке гигиенасы
   
10. 
    Тамақтануды ұйымдастыруды бақылау
    
11. 
    Тамақтың органолептикалық бағалауының әдісі
    
12. 
    Ас блогы негізгі құжатнамасы
    

Дискуссияларды жүргізу ситуациялық есептерді шешу.

1. 
   Лечебное питание (учебно-методическое пособие). /Под ред. Т.Ш.Шарманова. –Алматы, 1999. 157 с.
   
2. 
   Руководство по диетологии. /Под ред. Барановского А.Ю. – Санкт-Петербург, 2001.
   
3. 
   Дроздова Т.М. Физиология питания. Учебник Издательство: Сибирский университет 352 с.
   
4. 
   Новодержкина Ю.Г., Дружинина В.П.; Диетология. - Изд-во Феникс. 2004 г. 384 с.
   
5. 
   Ахметов М.А. Емдәммен емдеу. Оқу-әдістемелік құрал. Алматы, 2002. 312 б.
   

6. 
   Гурвич М.М. Диета при заболеваниях органов пищеварения. - М., 2006. 288 с.
   

7. 
   Бекбосынов Т.К., Ахметов М.А., Бердыгалиев А.Б. и др. Лечебное питание в педиатрии. - Алматы. 2006. - 343 с.
   
8. 
   Сивохина И.К. /Справочник по лечебному питанию. - М.: ООО «Издательство Новая Волна», 2000. - 352 с.
   
9. 
   Лечебное питание /Под общ. Ред. Акад. Латогуза И.К.-Харьков: «Торсинг»; Ростов н /Д: изд-во «Феникс», 2002. –544 с.
   

Тақырып бойынша сұрақтар, тесттер.

1. 
   Тек қана емшекпен емізуді жалғастыра беру.
   
2. 
   Баланың үлесіне ботқаларды еңгізуді бастау.
   
3. 
   Баланың үлесіне езбелерді еңгізуді бастау.
   
4. 
   Баланың үлесіне шырындарды еңгізуді бастау.
   
5. 
   Емшекпен емізуді тоқтату.
   

Жауаптары:

А) а

Б) а, б

Г) а, г

1. 
   Толық.
   
2. 
   Бұрын созылмалы тағамтану жетіспеушілігі орын алды.
   
3. 
   Тағамтануы нормада.
   
4. 
   Қазіргі кезде асқа жарымай жүр.
   
5. 
   Гипотрофия.
   

Жауаптары:

А) а

Б) а, б

Г) г, д
3. Қыз 15 айлық жаста, дене салмағы/бойы индексі нормада, бойы/жасы индексі төмен, дене салмағы/жасы индексі де төмен. Тағамтану жағдайын бағаланыз:

1. 
   Толық.
   
2. 
   Қазіргі кезде тағамтануы нормада.
   
3. 
   Қазіргі кезде асқа жарымай жүр.
   
4. 
   Бұрын тағамтану жетіспеушілігі орын алды.
   
5. 
   Гипотрофия.
   

Жауаптары:

А) а

Б) б

Г) б, г

1. 
   Салмағы артық.
   
2. 
   Бұрын тағамтану жетіспеушілігі орын алды.
   
3. 
   Қазіргі кезде тағамтануы нормада.
   
4. 
   Қазіргі кезде асқа жарымай жүр.
   
5. 
   Гипотрофия.
   

Жауаптары:

А) а

Б) в, б

Г) а, г

1. 
   В-1, В-2, В-6
   
2. 
   В-2, В-6, В-12
   
3. 
   А, Е, С
   
4. 
   В-12, фоли қышқылы, аскорбин қышқылы
   
5. 
   фоли қышқылы, аскорбин қышқылы, β- каротин (провитамин А).
   

6. В-12 витаминнің жалғыз көзі болып қандай өнімдер табылады?

1. 
   көкөністер және жеміс-жидектер
   
2. 
   дән-дақылдар
   
3. 
   жануар текті өнімдер
   
4. 
   өсімдік майлары
   
5. 
   нан
   

7. Витамин А және Д – мен қандай өнімдер бай?

1. 
   көкөністер және жеміс-жидектер
   
2. 
   дән-дақылдар
   
3. 
   балық майы
   
4. 
   өсімдік майы
   
5. 
   нан
   

8. Адам организімінде қандай витаминдер түзіледі?

1. 
   А
   
2. 
   С
   
3. 
   Е
   
4. 
   Д
   
5. 
   фоли қышқылы
   

9. Қандай өнімдер кальцидің негізгі көзі болып табылады?

1. 
   нан
   
2. 
   қүріш
   
3. 
   ет
   
4. 
   көкөністер және жеміс-жидектер
   
5. 
   ашыған сүт өнімдері
   

10. Қандай өнімдер тағамдық талшықтардың негізгі көзі болып табылады?

1. 
   көкөністер және жеміс-жидектер, дән-дақылдар
   
2. 
   ет
   
3. 
   сүт
   
4. 
   жұмыртқа
   
5. 
   күріш
   

11. Қандай өнімдер полиқанықпаған май қышқылдарының негізгі көзі болып табылады?

1. 
   Ет
   
2. 
   Сүт
   
3. 
   Жұмыртқа
   
4. 
   Өсімдік майы
   
5. 
   Жануарлар майы
   

12. Макронутриенттер:

1. 
   
   жүктеу/скачать 3,92 Mb.
   
   Достарыңызбен бөлісу: