ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3-деңгейлі СМЖ құжаты
|
ОӘК
|
ПОӘК
042-18-23.1.48 / 01-2013
|
ПОӘК
«Микробиология және вирусология» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы
|
№__ басылым "____" _________ 20___ |
«Микробиология және вирусология»
пәнінің
5В 070100- «Биотехнология» мамандығына арналған
ОҚУ ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
ПӘННІҢ ОҚЫТУШЫҒА АРНАЛҒАН
ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2013
Алғы сөз
1 ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырушы ____________ Байғазанов А.Н., ветеринария ғылымдарының кандидаты, профессор м.а.
«___» __________ 2013 жыл.
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Ветеринариялық санитария» кафедрасының мәжілісінде
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
Кафедра меңгерушісі ____________E.Омарбеков
2.2 Аграрлық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
Төрайымы ___________________ А. Тлеубаева
3 БЕКІТІЛДІ Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде мақұлданды және баспаға ұсынылды
№____хаттама «_____» __________2013 жыл
ОӘК төрағасы, оқу ісі жөніндегі проректор __________ Г. Искакова
4 АЛҒАШ РЕТ ЕНГІЗІЛДІ.
Мазмұны
1 Пайдалану аймағы
2 Нормативтік сілтемелер
3 Жалпы ережелер
4 Оқытушыға арналған пәннің оқу жұмыс жоспарының мазмұны
5 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптарының тізімі
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуі
8 Әдебиеттер
1 ПАЙДАЛАНУ АЙМАҒЫ
«Микробиология және вирусология» пәнінің оқытушыға арналған жұмыс бағдарламасы 5В070100 - «Биотехнология» мамандығының студенттеріне арналған.
«Микробиология және вирусология» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен 5В070100 - «Биотехнология» мамандығының студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, қажеттілігімен, актуальдығымен, саясатымен таныстырып, қажетті біліммен қамтамасыз етеді. Оқу-әдістемелік кешен пәнді оқудағы басшылыққа алатын негізгі құжат болып саналады.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Микробиология және вирусология» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешен осы пән бойынша оқу үрдісін ұйымдастырудағы негіз болып саналады және ол мына құжаттардың талабына сай құрастырылған:
Мемлекеттік жалпыға міндетті жоғары білім беру стандартына;
5В070100 - «Биотехнология» мамандығының эликтивті пән катологі;
5В070100 - «Биотехнология» мамандығын дайындау «Микробиология және вирусология» пәнінің оқу бағдарламасы;
5В070100 - «Биотехнология» мамандығына арналған оқу жұмыс жоспары.
СТУ 042-ГУ-4-2013 Университет стандарты «оқу – әдістемелік пәннің кешені дайындалуы мен рәсімделуіне жалпы талаптар»;
ДП 042-1.01-2013 Құжатты рәсімдеу «Пәннің оқу – әдістемелік кешенінің құрлымы мен мазмұны».
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пән мазмұнына қысқаша сипаттама
Микробиология және вирусология пәні жәй көзге көрінбейтін тірі организмдер -микробтар мен вирустармен танысу, олардың өсіп-көбею, адам, жануарлар және өсімдіктеде тудыратын өзгерістерді, табиғатта таралуын зерттеү, ауыл шаруашылығы мен өндіріс саласындағы ролі, сырқы ортаны қорғау және жалпы биологиялық мақсаттарды шешу жолдарын қарастырады.
3.2 Пәнді оқытудың мақсаты
Микроб және вирустарды өсіру және олардын түрін анықтау тәсілдерін менгеру
3.3 Пәнді оқытудың міндеттері
Студенттерді микробиологиялық және вирусологиялық зерттеү әдістеріне үйрету.
3.4 «Микробиология және вирусология» пәнін оқыған студент мына талаптарға сай болуы керек:
әр түрлі топтағы микроб және вирустардың құрлысын, морфологиясын, классификациясын; физиологиясын, экологиясын, генетикасын, бактериалды және вирустық инфекцияларға қарсы заттарын білу керек;
микроорганизмдердің тұрақты емес элементтерін; тинкториалды қасиеттерін анықтауды; микробтың таза өсіндісін бөліп алу және олардың биохимиялық қасиеттерін игеру керек;
арнайы әдебиеттерді пайдалану , микроорганизмдердің таза өсінді алу және өсіндіні сақтау, өндіріс орындарындарында санитариялық микробиологиялық бақылау өткізуістеу білу;
микроб және вирустардың жіктелу негіздерін меңгеру керек;
микроб және вирус жасушаларында өтетін физиологиялық процестердің болмысын түсіну керек;
биотехнологиялық процестердегі микроорганизмдердің маңыздылығын, иммунитет және инфекция туралы ұғымдарды істей алу керек;
микроб өсіндісі мен жұмыс істеуді және бактериалды препараттарды дайындау және бояу тәсілдерін ие болу;
3.5 Пәннің пререквизиттері: жоқ
3.6 Пәннің постреквизиттері: микроорганизмдер биотехнологиясы, тағамдық биотехнология, сүт және ет өнеркәсібінің микробиологиясы және биотехнологиясы
3.7 Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Кесте 1
Курс
|
Семестр
|
кредит
саны
|
Дәріс (сағ)
|
ЗС
час.
|
ОСӨЖ (сағ)
|
СӨЖ
(сағ)
|
Барлығы (сағ)
|
Қорытынды бақылау түрі
|
1
|
2
|
3
|
15
|
30
|
22,5
|
67,5
|
135
|
емтихан
|
4 ОҚУ ЖҰМЫС ЖОСПАРЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
Кесте 2
Тақырыптардың аталуы және олардың мазмұны
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
Лекционные занятия
|
|
Модуль 1 Микроорганизмдердің құрылысы мен құрамы
|
|
1. Микробиология және вирусологияға кіріспе
|
1
|
2. Прокариотты жасушаның құрылысы және морфологиясы
|
1
|
3. Эукариотты жасушаның құрылысы, морфологиясы
|
1
|
Модуль 2 Сыртқы ортаның микроорганизмдерге әсері
|
|
4. Сыртқы орнаның микрооргнаизмдерге әсері.
|
1
|
Модуль 3 Микроорганизмдердің физиологиясы
|
|
5. Метаболизм
Азықтану. Сапрофиттер және и паразиттер.
|
1
|
6. Метаболизм
Энергетикалық үрдісі. Энергия алу тәсілдері. Ашыту үрдісі.
Анаэробты тыныстану. Денитрификация.
Аэробты тыныстану.
|
1
|
7. Микроорганизмдердің көбеюі және дифференциациясы
|
1
|
8. микроорганизмдердің өсіп-өнуі
|
1
|
Модуль 4 Қоршаған орта және микроорганизмдер
|
|
9. Микроорганизмдерге сыртқы факторлардың әсері
|
1
|
Модуль 5 Микроорганизмдердің өзгеруі
|
|
10. Микроорганизмдер генетикасы.
|
1
|
Модуль 6 Вирустардың құрылысының негізгі ерекшеліктері
|
|
11. Вирустардың негізгі қасиеттері Бактериофагтар.Вирустардың негізгі қасиеттерініне мінездеме
|
1
|
12. Вирустардың химиялық құрамы және архитектурасы
|
1
|
13. Вирустардың репродукциясы
|
1
|
14. Вирустық індеттке қарсы иммунитеттің ерекшеліктері
|
1
|
15. Микроорганизмдердің тәжірибеде қолданылуы.
Антибиотиктердің биосинтезі, Антибиотиктердің тәжірибеде қолданылуы
|
1
|
Барлығы
|
15
|
Зертханалық сабақтар
|
|
Модуль 1 Микроорганизмдердің құрылысы мен морфологиясы
|
|
1. Микробиологиялық зертхана, оның мақсаты. Иммерсиялық жүйе.
|
1
|
2. Бактериялардың морфологиясы..
|
1
|
3. Бояулар, бояу ерітінділері. Бактериалды препараттарды дайындау ережелері. Жай бояу әдісі.
|
1
|
4. Бояулар, бояу ерітінділері. Бактериалды препараттарды дайындау ережелері. Жай бояу әдісі.
|
1
|
5-6. Күрделі бояу әдістері. Грама және Циль-Нильсен бояу әдістерінің мәні
|
2
|
7. Спора және капсулаларды анықтау әдістері.
|
1
|
8. Бактериялардың қозғалғыштығын анықтау
|
1
|
9. Зеңсаңырауқұлақтардың морфологиясы
|
1
|
10. Дрожжилардың және актиномицеттердің морфологиясы.
|
1
|
Модуль 2 Микроорганизмдерге сыртқы ортаның әсері
|
|
11.Зертханалық құрылғылар. Стерилизация әдістері.
|
1
|
12. Антибиотиктер, Бактериофагтар
|
1
|
13-14. Коллоквиум. Қорытынды рейтинг 1
|
2
|
Модуль 3 Микроорганизмдердің физиологиясы
|
|
15. Қоректік орталар. Компоненттері, жіктелуі.
|
1
|
16. Микробтың «таза өсіндісі». Бөліп алу әдістері, мақсаты. Аэробтарды және анаэробтарды өсірү тәсілдері.
|
1
|
17. Микроорганизмдердің культуральдық қасиеттері.
|
1
|
18. Микроорганизмдердің ферментативті қасиеттері. Микробтың түрін анықтау
|
1
|
Модуль 4
Микроорганизмдер және қоршалаған орта
|
|
19-20. Әртүрлі ашыту үрдістерінің микроорганизмдердің мінездемесі.
|
2
|
21. Микроорганизмдерді сақтау әдістері
|
1
|
22-23. Су, ауа, топырақ микрофлорасы.
|
2
|
Модуль 6
Вирустардың құрлысының негізгі ерекшелігі
|
|
24. Вирустың негізгі қасиеттері. Вирустық материал мен жұмыс істеу ережелері
|
1
|
25. Патологиялық материалды алу, жеткізу және өңдеу ережелері.
|
1
|
26. Тауық эмбриондарын вирусологияда қолдану.
|
1
|
27. Тауық эмбриондарын жару және олардан вирустық материал алу.
|
1
|
28. Вирустарды өсіру. Торша өсіндісін вирустарды өсіру үшін қолдану. Вирустық ауруларға қарсы қолданылатын биопрепараттар
|
1
|
29-30. Коллоквиум. Қорытынды сабақ
|
2
|
Барлығы
|
30
|
5 Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптар
5.1 Микробиология және вирусология даму тарихы
5.2 Риккетсия, микоплазма, хламидиялардың құрылысы, морфологиясы
5.3. Ферменттердің жалпы қасиеті. Классификациясы
5.4. Фосфор, темір, күкірт қойнауларындағы микроорганизмдердің рөлі
5.5.Жануар денесінің микрофлорасы
5.6.Суды залалсыздандыру әдістері
5.7.Микроорганизмдерге сәулелердің әсері
5.8.Дезинфекция
5.9.Микроорганизмдердің генетикалық қоры. Ақуыз синтезі
5.10.Әртүрлі топтағы микроорганизмдердің қарым қатынас түрлері
5.11.Микроорганизмдердің өндірісте қолданылуы: спирт-, сүт-, пропион-, майқ-, сіркеқышқылды ашу процесстер
6 Пәннің оқу-әдістемелік картасы
Кесте 3
Тақырып
|
Көрнекі құралдар,ТҚЖ,
плакаттар
|
Өздік жұмыс сұрақтары
|
Бақылау түрі
|
Дәрістер
|
Зертханалық сабақтар
|
1
|
3
|
4
|
5
|
6
|
1. Микробиология және вирусологияға кіріспе
|
Микробиологиялық зертхана, оның мақсаты. Иммерсиялық жүйе.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Микробиологиялық лабораторияда жұмыс істеу ережелері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
2. Прокариотты жасушаның құрылысы және морфологиясы
|
Бактериялардың морфологиясы.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
3 . Эукариотты жасушаның құрылысы, морфологиясы
|
Бояулар, бояу ерітінділері. Бактериальды препараттарды дайындау ережелері. Жай бояу әдісі.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
4-5.Микроорганизмдер физиологиясы
|
Зең саңырауқұлақтардың, дрожжилардың және актиномицеттердің морфологиясы.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
6. Микроорганизмдер экологиясы
|
Күрделі бояу әдістері. Грам бояу әдістін мәні.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
7 Микроорганизмдерге сыртқы факторлардың әсері
|
Спора және капсулаларды анықтау әдістері.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
| |
8. Микроб жасушаларында өтетін маңызды биотехнологиялық процесстерің өндірісте қолданылуы
|
Бактериялардың қозғалғыштығын анықтау.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
9. Микроорганизмдер генетикасы
|
Стерилизация әдістері.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
10.Иммунитет, инфекция
|
Қоректік орталар.Компоненттері, жіктелуі.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
11.Бактериофагия
|
Микробтардың таза өсінділері. Бөліп алу әдістері. Аэробтарды және анаэробтарды өсірү тәсілдері.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
12.Вирустардың негізгі қасиеттері
|
Коллоквиум
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
13.Вирустардың химиялық құрамы және архитектурасы
|
Микроорганизмдердің культуральдық қасиеттері.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
14.Вирустардың репродукциясы
|
Микроорганизмдердің ферментативті қасиеттері. Микробтың түрін анықтау.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
15.Вирустық індеттке қарсы иммунитеттің ерекшеліктері
|
Антибиотиктер. Бактериялардың антибиотиктерге сезгімталдығын анықтау әдістері.
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау, реферат
|
|
Бактериофагтар
|
Плакаттар,
биопрепараттар,
микроскоп
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Су, ауа,топырақ микрофлорасы.
|
|
Бактериялардың пішіні, морфологиялық, биолгиялық қасиеттері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Су, ауа,топырақ микрофлорасы.
|
|
Су,ауа,топырақ микрофлорасы
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Вирустың негізгі қасиеттері. Вирустық материал мен жұмыс істеу ережелері.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Патологиялық материалды алу және өндеу ережелері.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Патологиялық материалдағы вирустарды анықтау әдістері.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Вирустарды өсіру. Лабораториялық жануарларды вирусологияда қолдану
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Тауық эмбриондарын вирусологияда қолдану.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Тауық эмбриондарын жару және олардан вирустық материал алу.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Вирустарды өсіру. Торша өсіндісін вирустарды өсіру үшін қолдану.
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Вирустық ауруларға қарсы қолданылатын биопрепараттар
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
|
Коллоквиум
|
|
Вирустардың қасиеттері, биологиялык сипаттамасы, өсіру тәсілдері
|
Ауызша сұрау,
реферат
|
7 Оқу-әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз етілуі
Кесте 4
Оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар
|
Құралдар саны
|
Студенттер саны
|
Қамтамасыздық пайызы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Негізгі
|
3.ТрушинаТ.П Основы микробиологии, физиологии питания и сакнитарии для опщепита- Ростов-на-Дону: «Феникс»,2000
|
10
|
16
|
62
|
6 Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,2004
|
50
|
16
|
100
|
7 Омарбеков Е.О.Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары. Семей,2001
|
25
|
16
|
100
|
Қосымша
|
1 Техническая микробиология пищевых продуктов. Под ред. А.Я. Панкратов и др.М. 1968.
|
25
|
25
|
100
|
2.Жвирблянская А.Ю., Бакушинская О.А. «Микробиология в пищевой промышленности»-М.,1975
|
30
|
16
|
100
|
4Толысбаев Б.Т, Шоқанов Н, Булашев А, Бияшев Қ, Мал дәрігерлік микробиология. Алматы,1999
|
5
|
16
|
31
|
5 Костенко Т.С, Скаршевская Е.И, Гительсон С.С Практикум по ветеринарной микробиологии и иммунологии, Москва, 1989
|
50
|
16
|
100
|
8. Әдебиеттер
Негізгі әдебиеттер
8.1 Омарбеков Е.О.Вирусология пәнінің зертханалық сабақтары.
Семей, 2201
8.2 ТрушинаТ.П Основы микробиологии, физиологии питания и сакнитарии для опщепита- Ростов-на-Дону: «Феникс»,2000
8.3 Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,2004
Қосымша әдебиеттер
8.4Толысбаев Б.Т, Шоқанов Н, Булашев А, Бияшев Қ, Мал дәрігерлік микробиология. Алматы,1999
8.5 Техническая микробиология пищевых продуктов. Под ред. А.Я. Панкратов и др.М. 1968.
8.6 Жвирблянская А.Ю., Бакушинская О.А. «Микробиология в пищевой промышленности»-М.,1975 8.7 Мырзабекова Ш.Б. Ветеринариялық вирусология. Алматы ,
8.8 Асонов Н.Р. Микробиология, М. 1989
8.9 Нецепляев С.В. , Панкратов А.Я. Лабораторный практикум по микробиологии пищевых продуктов животног происхождения-М., 1990
8.10 Костенко Т.С, Скаршевская Е.И, Гительсон С.С Практикум по ветеринарной микробиологии и иммунологии, Москва, 1989
8.11 Бетина В. Путешествие в страну микробов, Москва. 1976. 272 с.
Достарыңызбен бөлісу: |
