Жұмыстар № тақырыбы. Химияда лабораториялық
Медициналық қобдиша және оқыс жағдайлардағы алғашқы көмек
жүктеу/скачать 3,51 Mb.
|
№1 Қауіпсіздік ережесі және ыдыстар
- Бұл бет үшін навигация:
- Атауы Саны Қолданылу аясы
- Көрнекі-құралдары
- 2 ТАҚЫРЫБЫ: ХИМИЯДАН ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЫДЫСТАР
| 1.6. Медициналық қобдиша және оқыс жағдайлардағы алғашқы көмек
Қазақстан Республикасы 8 қазан 2020 ж № ҚР ДСМ-118/2020 денсаулық сақтау министрлігінің бұйрығы бойынша медициналық қобдишада болуы қажет препараттар:
https://adilet.zan.kz/rus/docs/V2000021399 Көрнекі-құралдары: ережелер, реактивтер, еріткіштер Сұрақтар: Лабораториядадағы жұмыс және өзін-өзі ұстаудың жалпы ережелері. Лабораторияда шыны ыдыспен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Тез жанатын және жарылысқа кауіпті заттармен жұмыс істегенде қандай қауіпсіздік ережелерін сақтау керек? Жараланып немесе уланып қалған жағдайда қандай алғашқы көмекті көрсету қажет? Өрт болғанда оны қалай сөндіру қажет? №2 ТАҚЫРЫБЫ: ХИМИЯДАН ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЫДЫСТАР Зертханада қолданылатын шыны ыдыстарды екі топқа бөлуге болады: • материалы бойынша – ыдыстар қандай материалдардан жасалған • мақсаты бойынша – ыдыстар не үшін пайдаланылады Материалға сәйкес, сала қазіргі уақытта шыныдан, фарфордан және пластмассадан жасалған әртүрлі зертханалық шыны ыдыстардың кең таңдауын ұсынады. Зертханаларда шыны ыдыстар жиі қолданылады. Ол кәдімгі шыныдан немесе арнайы химиялық және термиялық төзімді шыныдан (шеңбер немесе тіктөртбұрыш, XC, TС немесе TХС белгісі болады) жасалуы мүмкін. Зертханалық шыны ыдыстар ультракүлгін сәулелерді жұтуға қабілетті мөлдір немесе мөлдір емес болуы мүмкін. Шыны ыдыстарды қолдану. Ыдыс жасалып отырған жұмыс нәтижелеріне кез келген әсерін толығымен жоюға мүмкіндік береді, сонымен қатар денсаулыққа қауіп төндірмейтін улы заттармен жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Жеңіл салмағы мен беріктігін қамтамасыз ететін, сілтілерге, қышқылдарға және басқа да агрессивті заттарға төзімді әртүрлі полимерлі материалдардан жасалған пластикалық зертханалық шыны ыдыстар сұранысқа ие. Ол сондай-ақ өте төмен немесе жоғары температурада химиялық төзімділігін өзгертпестен кең температура диапазонына ие. Кейде шыныдан айырмашылығы ең жоғары ыстыққа төзімділігі мен берікке ие фарфордан жасалған ыдыстар да қолданылады, бірақ сонымен бірге ол ауыр және мөлдір емес, бұл оны тек жоғары мамандандырылған аймақтар үшін қолдануды қажет етеді. Арнайы қолдану үшін термиялық тұрақтылық жеткіліксіз болған жағдайда, балама материалдардан жасалған зертханалық ыдыстар қолданылады. Бұл металл немесе кварц ыдыстары болуы мүмкін. Зертханада қолданылатын шыны ыдыстарды мақсатына қарай үш топқа бөлуге болады: Жалпы мақсаттағы ыдыс – бұл әрқашан зертханаларда болуы керек және онсыз көп жұмысты орындау мүмкін емес заттар. Сынауық пен штатив Химиялық стакан Құйғы Жалпақ түпті колба Конусты колба Дөңес түпті колба Жуғыш (Эрленмейер колбасы) Тамшылатқыш пипетка Қалақ / шпатула Құтылар Таяқша және ұрғы бөлгіш воронка термометр ареометр келі мен келсап тигель Буландырғыш табақша кристаллизатор аллонж Бюхнер воронкасы Вюрц колбасы Бунзен колбасы Кьельдаль колбасы Кері суытқыш Либих суытқышы Дефлегматор Эксикатор Бюкс Тамызытқыш Ареометр Айдау құрылғысы Бунзен колбасы Араласпайтын сұйықтықтарды бөлу үшін бөлгіш воронкалар қолданылады. Ерітінді температурасын өлшеу үшін термометрлер қолданылады. Ариометр сұйықтар мен қатты денелердің тығыздығын өлшеу үшін қолданылады, жұмыс істеу принципі Архимедтің гидростатикалық заңына негізделген. Сұйықтықтың салыстырмалы салмағын өлшеу үшін ареометрді осы сұйықтық бар ыдысқа түсіреді, ол сұйықтықтың тығыздығына байланысты әртүрлі тереңдікке түсіріледі. Құрылғы дұрыс позицияны қабылдағаннан кейін сұйықтықтың тығыздығы ареометр шкаласы арқылы анықталады. Қатты заттарды ұнтақтау үшін келі мен келсап қолданылады, олар фарфор, агат, металл (шойын, болат, қола). Тигельдер әдетте отқа төзімді материалдан жасалады, химиялық заттарды қыздыруға, кептіруге, жағуға, күйдіруге немесе балқытуға арналған, олар фарфор, кварц, графит, металл (платина) болып табылады. Буландырғыш шыныаяқтар ерітінділерді булану және булану үшін қолданылады және көбінесе фарфордан жасалған. Вюрц колбасы – әр түрлі заттарды айдау үшін аллонж (қисық шыны түтік) арқылы қабылдағышпен жалғанған, бір рет өткізетін конденсаторды енгізуге арналған шығысы бар дөңгелек түбі бар колба қолданылады. Тоңазытқыштар (кері ағын,) буларды салқындату және конденсациялау үшін қолданылады. Дефлегматорлар (ректификацияға арналған саптамалар) фракциялық айдау немесе ректификация арқылы бөлінген сұйықтықтардың буларын ішінара немесе толық конденсациялау үшін қолданылады. Бюнзен колбасы – түтікшесі (шығасы) бар, түбі тегіс қалың қабырғалы шыны конустық колба, сүзуді жылдамдату үшін вакуумдық сорғы (су ағыны) арқылы вакуумды сүзу үшін Бюхнер воронкасымен бірге қолданылады. Кьельдаль колбасы (алмұрт тәрізді колба) - айдау кезінде қабылдағыш ретінде пайдаланылады, мақсаттарының бірі Кьельдал әдісімен заттардағы азотты анықтау болып табылады. Десикаторлар ауадан ылғалды оңай сіңіретін заттарды баяу кептіру, салқындату және сақтау үшін қолданылады. Бюкс – салмақты кесе, сусымалы заттарды кептіру және сақтау үшін қолданылады. Тамшылатқыштар – тамшылап тұтынылатын сұйықтықтарға арналған ыдыстар. Кристаллизаторлар заттардың кристалдануы немесе қайта кристалдануы үшін қолданылады. Өлшеу құралдары – массаны немесе көлемді өлшеуге арналған заттар. Массалық өлшеу техникалық (дискреттілік 0-ден 3 ондық таңбаға дейін) немесе аналитикалық таразылар (дискреттілік 4 ондық таңба) көмегімен жүзеге асырылады. Техникалық Аналитикалық Барлық көлемді ыдыстар көлемді дәл өлшеуге жарамсыз ыдыстарға (өлшеу стақандары, стакандар, өлшегіш жапсырмалар мен цилиндрлер) және ерітіндінің көлемін жеткілікті дәлдікпен өлшеуге болатын ыдыстарға (өлшеу колбалары, тамшуырлар және бюреткалар) бөлінеді. . Назар аударыңыз! Жұмысты бастамас бұрын және жұмысты аяқтағаннан кейін барлық ыдыстар тазартылған сумен шайылады. Өлшеуіш стақан мен стақан Өлшеуіш сынауық Цилиндр Қақпағы бар және қақпағы жоқ өлшеуіш колба Қысқышы, моншақтары және кранды бюретка Мор пипеткасы Цилиндрлер сұйықтың көлемін өлшеу үлкен дәлдікті қажет етпейтін жағдайларда қолданылады. Цилиндрлердің сыйымдылығы 5 мл-ден 1 литрге дейін және одан да көп. Сұйықтықтың қажетті көлемін өлшеу үшін төменгі мениск қалаған бөліну деңгейіне жеткенше градуирленген цилиндрге құйылады. Көлемді колбалар инфузияға арналған нақты көлемдегі ерітінді дайындауға арналған. Олар тар ұзын мойыны (мойыны) дөңгелек жалпақ түбі бар сауыттар. Мойында сақина белгісі бар, оған колбаны толтыру керек. Көлемді колбалардың сыйымдылығы 10 мл-ден 2 литрге дейін болуы мүмкін; сыйымдылығын өндіруші колбада көрсетеді. Көлемді колбалар стандартты ерітінділерді дайындау үшін, сондай-ақ талдауға арналған ерітіндінің аликвотын (жалпы көлемнің дәл өлшенген еселігі) алу алдында талданатын үлгілерді сұйылту үшін қолданылады. Тамшуырлар құюға арналған ерітінділердің көлемін дәл өлшеуге арналған. Тамшуырлардың екі түрі бар: қарапайым (Мор тамшуыры) және градирленген (дифференциалды). Қарапайым тамшуырлар - ортасында ұзартқышы бар шағын диаметрлі шыны түтіктер. Тамшуырдың жоғарғы жағында сұйықтық тартылатын белгі бар. Бөлімшелері бар градуирленген тамшуырлар толық және ішінара ағызу үшін қол жетімді. Олардың сыйымдылығы - әдетте 1-ден 100 мл-ге дейін - өндіруші олардың жоғарғы немесе ортаңғы бөлігінде көрсетеді. Тамшуырлардың сыйымдылығы 1-ден 100 мл-ге дейін болады. Сыйымдылығы 1 мл-ден аз тамшуырларды микропипетка деп атайды; олардың көмегімен миллилитрдің оннан және жүзден бір бөлігінде өлшенетін көлемді таңдауға болады. Бюретка титрлеудегі негізгі өлшеу құралы болып табылады және оның сыйымдылығы шегінде сұйықтықтың кез келген көлемін дәл өлшеуге мүмкіндік береді. Бұл ұзын шыны түтік, оның тарылған ұшына резеңке түтікпен тартылған шыны капилляр бекітілген. Резеңке түтіктің ішіне бюреткадан сұйықтықтың шығатын жерін жабатын шыны моншақ орналастырылған; Бюреткалардың сорттары бар, оларда тығыны Мор қысқышы немесе шыны шүмек (резеңкені бұзатын заттарды титрлеу үшін қолданылады). Кәдімгі бюреткалардың сыйымдылығы 25 мл және 50 мл, азырақ 100 мл бюретка қолданылады. 5 мл-ден миллилитрдің оннан бір бөлігіне дейінгі шағын көлемді өлшеу қажет болса, микробюреткалар қолданылады. ТАЗАЛАУ ӘДІСТЕРІ Ыдыс-аяқтарды таза деп санауға болады, егер одан су құйылған кезде ішкі қабырғаларда тамшылар қалмаса (абсолютті тамшы). Химиялық ыдыстарды жуу тек ластаушы заттарды кетіруге ғана емес, сонымен қатар оның ішкі қабырғаларын майсыздандыруға дейін азаяды. Ластануды әртүрлі әдістермен жоюға болады: - механикалық, - физикалық, - химиялық. Ыдыстарды тазалаудың механикалық және физикалық әдістері. Ыдыс-аяқтардың қабырғаларында қандай да бір тұздар немесе шөгінділер жабыны болса, ыдыстар щеткамен немесе щеткамен тазартылады (бұрын сумен ылғалдандырылған), содан кейін ғана олар ақырында сумен жуылады. Жылы сумен жақсы жуылған ыдыстарды ағын судағы тұздарды кетіру үшін тазартылған сумен екі-үш рет шаю керек. Ыдыс-аяқтарды тазалау үшін құмды қолдануға мүлдем жол берілмейді, өйткені ол әйнекті сызады. Қыздырған кезде сызылған ыдыс әдетте жарылып кетеді. жүктеу/скачать 3,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|