Полимерлердің деструкциясы

Полимерлердің  деструкциялану  реакциясы  дегеніміз-  молекула  аралық  тізбектің 

үзілуімен  өтетін,  нәтижесінде  полимердің  молекулалық  салмағының  төмендеуі    мен 

химиялық  құрамының  өзгермеуіне  әкеледі.  Деструкция  жоғарғы  молекулалық 

қосылыстардың  ең  басты  негізгі  реакциясы  болып  есептелінеді.  Деструкцияның  көмегімен 

жоғарғы  молекулалық  қосылыстардың  құрамын  анықтауға,  табиғи  полимерлерден  бағалы 

төменгі  молекулалық  заттарды  алуға,  мысалы,  глюкозаны  целлюлоза  мен  кразмалдан  алу 

процесі жатады. Кейде деструкция полимердің молекулалық салмағын жекелеп төмендетуге 

және  өңдеді  жеңілдетуге  қолданылады.  Полимердің  макромолекулаларының  үзілуі,  бос 

макрорадикалдардың  пайда  болуымен  өтіп,  модифицирленген  полимерлер  синтезіне 

қолданады.  Полимердің  деструкциясы  химиялық  агенттердің  әсерінен  болатындықтан(  су, 

қышқыл,  спирт,  оттегі)  және  физикалық  жағдайдың  әсерінен  (жарық,  жылу,  иондалушы 

сәулелер, механикалық энергия) өтеді.  

Химиялық  деструкция  гетеротізбекті  полимерлерге  тән  сипатта  болғандықтан 

избирателді- көміртек – гетероатом, химиялық деструкцияның соңғы өнімі мономер болады. 

Көміртек  –көміртек  байланысы  химиялық  агенттерге  төзімді,  сондықтан  қаныққан 

карботізбекті  полимерлер  химиялық  деструкцияға  аз  түседі.  Карботізбекті  полимерлер 

химиялық  деструкцияға  өте  қатты  жағдайда  ғана  және  қосымша  топтардың  болуымен, 

негізгі тізбектегі полимердің байланысын төмендетеге әкеледі.  

Физикалық  әсердің  салдарынан  полимерлердің  деструкциясы  қалауынша  өтіп, 

соңында химиялық байланыс энергетикалық сипаттамасына жақын болады. Кеңінен оқылған 

ол  гетеротізбекті  полимердің  химиялық  деструкциясы  болып  табылады.  Физикалық 

шаманың    полимердің    деструкция  механизміне    әсері  тек  қана  соңғы  жылдары  оқыла 

бастады.  Казір  техникада  жоғарғы  энергия  бөлшектерінің  әсерінен  физикалық  деструкция 

көп пайдаланылады.