Жоғары дәлдікті бұрыштық өлшеулер қателіктерінің көздері
жүктеу/скачать 44,01 Kb.
|
Жоғары дәлдікті бұрыштық өлшеулер қателіктерінің көздері
| Жоғары дәлдікті бұрыштық өлшеулер тәсілдері
Өндірісте қолданылатын тәсілдердің кеңінен тарағаны Шрейбер ( n бағыттағы барлық комбинацияда жеке бұрыштарды екі рет ӛлшеу) және Струв тәсілі (дөңгелек амалдармен өлшеу). Барлық қалғандары негізгі тәсілдердің модификациясы болып табылады және олардың мақсаты негізгі тәсілдердің кемшіліктерін азайту болып табылады. Дөңгелек амалдар тәсілінің мәні мынады: Лимб қозғалыссыз болған кезде теодолит алидадасын сағат тілі бағытымен айналдырады және кезекпен кӛру дүрбісін бақылау пункттеріне бағыттайды да, бастапқы бағытқа бағыттаумен аяқтайды. Өлшеулердің берілген кешені бірінші жартылай амалды құрайды. Сонан соң дүрбіні зенит арқылы өткізеді және алидаданы сағат тіліне қарсы айналдырып, дүрбіні сол пункттерге бағыттайды, бірақ кері кезекте – екінші жартылай амал болады. Екі жартылай амалдың әрбір бағыты бойынша ортасын шығарады. Мұндай бірнеше амал жасайды: 2, 3 және 4 класты триангуляция пункттерінде сәйкес 12, 9, 6 амал, ал полигонометрия торларында – 18, 12 және 9 амал. Бағыттың орташа шамаларын бастапқыға келтіреді. Бұл үшін берілген бағыт бойынша есептеуден бастапқы есептеуді шағырады. Пункттегі бағыттың соңғы мәні барлық m амалдардан орташа арифметикалық мәнін шығару арқылы анықтайды. Амалдар арасында лимбті келесідей бұрышқа ауыстырады: 180 0 / m i, (26) мұнда m - амалдар саны, i - теодолит лимбінің бӛліктері. Дәлдікті бағалау үшін берілген бағыт мәнінің әрбір амалда v орта арифметикалықтан ауытқуын есептейді, олардан квадраттар сомасын құрайды және бір амалдан шығарылған бағыттың орташа квадраттың қателігін есептейді – салмақ бірлігінің қателігі: k, n (27) мұндағы n -пункттегі бағыттар саны; m - амалдар саны; Бағыттардың m саны теңестірілген орта квадраттық қателігі. k 1.25/ . M / m . (28) Тәсілдің артықшылықтары: -өлшеулер процесін жылдамдататын бақылаулар жүргізудің қарапайымдылығы; -арнайы бағдарламаны құрастыруды талап етпейтін дӛңгелектің орын ауыстыруларынының аз саны; тікелей өлшеген бұрыштардың кӛп қатары. Тәсілдің кемшіліктері: барлық бағытта бірдей көріністің қажеттілігі; бастапқы және басқа бағыттардың теңсіздігі. Бірінші бағытқа екі есе көп бағытталады соның нәтижесінде олармен жасаған бұрыштардың қателіктері аз. өлшеулердің салыстырмалы ұзақ уақыты. Бұрыштарды барлық комбинацияларда өлшеу тәсілін Гаусс ұсынған, неміс геодезисті Шрейбер жетілдірген, ол оны 1868-1874 жылы Пруссия триангуляциясында қолданған. Бұл тәсілі ӛзара әртүрлі комбинациялар құрайтын екі бағыт арасындағы жеке бұрыштар ӛлшенеді. n бағыттағы мұндай бұрыштардың саны: n(n 1) 2 (29 Берілген бекеттегі әрбір нақты жағдайда бұрыштарды бақылау үшін амалдар саны бағыттар санына байланысты анықталады: m P / n, (30) мұндағы Р – Ережемен реттелген өлшеулер салмағы. 1 кластық триангуляция үшін Р= 35-36, 2 класс үшін – 24. Әрбір бұрыштың мәнін үш рет алуға болады: бірі тікелей өлшеу және екеуі – екі басқа тікелей өлшеген бұрыштардың суммасы немесе айырымы ретінде. (1.2) = (1.4) – (2.4) = (1.3) – (2.3); (1.3) = (1.4) – (3.4) = (1.2) +(2.3) Лимб бөліктерінің ауытқуларының әсерін азайту үшін және тәуелсіз нәтижелер алу мақсатында бұрыштарды горизонталь дӛңгелектің әртүрлі қондырғылармен өлшейді. Лимбті амалдар арасында келесі бұрышқа орын ауыстырады. 180 0 жүктеу/скачать 44,01 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|