Антигемокоагуляциялық жүйе Функциясы қан ұю кезінде тромбоциттердің бір-біріне жабысуын шектейді. Бұл функция антикоагуляциялық жүйесінің антикоагулянттары мен антиагреганттары көмегімен жүзеге асырылады.
Антикоагулянттар қан ұю факторларын ингибирлейтін заттар . Оған антитромбин 3 жатады(бауырда түзіліп , тромбиннің қақпаны болып табылады.) Ол тромбинмен байланысып қан ұю процесіне қатыса алмайды.
Гепарин – мукополисахарид, бауырда түзіледі. Қан тамыр қабырғасы зақымданса оның организмдегі концентрациясы 100 есе жоғарылайды.
Қан тоқтату екі механизммен жүзеге асырылады. Біріншілік (қан тамырлы-тромбоцитарлы)
Зақымданған аймақта қантамыр қабырғасы жабысқақ бола бастайды;
Қантамырдың ішкі қабырғасына тромбоциттер үлкен мөлшерде келіп , өзара жабысып үлкен агреганттарды құрайды, оларды ақ тромбтар деп атайды.
Екіншілік
Плазмада еріген белок фибриноген ерімейтін фибринге айналады да жұқа тор(сетка) сияқты формаға енеді.
Фибрин сеткасы маңайындағы лейкоцитті , эритроцитті өзіне байланыстырып алып қан ұйындысын одан әрі тығыздата түседі. Эритроциттерді байланыстырып алуы нәтижесінде қан ұйындысы қызыл түске енеді. Оларды қызыл тромб деп атайды.
Гиперкоагуляция
Қанның реологиялық қасиетінің өзгеруі, қанның ұюының жылдамдауы. Бұл кезде гематокрит көрсеткіші өзгереді, яғни қанның формалық элементтері плазмаға қарағанда жоғарылап кетеді. Нәтижесінде қанның транспорттық қасиеті баяулайды. Қанның қоюлануы кезінде кейбір заттар қоректік заттарды ала алмайды және алмасу өнімдері толық шыға алмайды. Сонымен қатар қою қанды айдау үшін жүрекке күш түседі. Қою қан вена капиллярларынан қиын өтеді, застой болып қаладыда варикоз, тромбтардың пайда болуын шақырады.
Плазма 65% Формалық элементтер 55% 30% 70% Себептері