Кафедра Философия

1.Жаңа уақыт (ХҮІІ ғ.) философиясының ерекше тән белгісі:

1)теоцентризм;

2)пантеизм;

3)космоцентризм;

4) ғылыми центризм;

5)антропоцентризм;

2.Эмпиризмнің негізгі қағидасы:

Ағартушылық дәуірі философиясының негізгі ерекшеліктерімен танысу және оның философия тарихында әлеуметтік дамуының ролін анықтау. Ағартушылық идеологияның негізгі сипаттамаларын ашып көрсету. Сонымен қатар студенттерді ағартушылық философиясының негізгі идеясымен және оның европа өркениетін дамытудағы ақыл-ойдың алатын орнын түсіндіру.

1. 
   Француз аѓартушылыќ философиясындаѓы адам жєне ќоѓам проблемасы.
   
2. 
   ХҮІІІѓ. Француз материализмі.
   
3. 
   Неміс аѓартушылыѓыныњ кµрнекті µкілдері: Г.Э. Лессинг, И.Г. Гердер.
   

1. 
   Ќоѓамдыќ ойдыњ аѓымы ретіндегі аѓартушылыќтыњ мєні неде?
   
2. 
   ХҮІІІѓ. аѓартушылыќ философиясыныњ негізгі идеясы ќандай?
   
3. 
   Аталѓан тарихи кезењніњ ойшылдарыныњ ілімдерінде ќандай философиялыќ идеялар басты болды?
   
4. 
   Аѓартушылыќ дєуірінде адам табиѓаты мен мєні ќалай т‰сінілді?
   
5. 
   Адамдардыњ баќытќа жєне игілікке жету жолы аѓартушылармен ќалайша т‰сінілді? Б±л ‰шін олар не істеу керек еді?
   
6. 
   Аѓартушылыќ дєуірініњ кµркем єдебиеті мен µнері туралы не білесіз?
   

Деизм – ќ±дайдыњ болѓандыѓын, кейіннен µз зањдары бойынша дамитын д‰ниеніњ бейнесіз алѓашќы себебі ретінде мойындайтын ілім.

1. 
   Ф. М. А. Вольтердіњ тарих философиясы.
   
2. 
   Ф.М.А. Вольтер дін жµнінде.
   
3. 
   Ж.Ж. Руссоныњ µмірі мен шыѓармашылыѓы.
   
4. 
   Ж.Ж. Руссоныњ «ќоѓамдыќ келісім» теориясы.
   
5. 
   Француз аѓартушылыѓыныњ єлеуметтік философиясы.
   
6. 
   Ш.Л. Монтескьеніњ єлеуметтік- саяси ілімі.
   
7. 
   ХҮІІІѓ. француз материализмі ќоѓам туралы.
   
8. 
   Гольбахтыњ « Табиѓат ж‰йесі».
   
9. 
   Ламетридіњ материализмі.
   

1. 
   ХҮІІІғ. аѓартушылыќ философиясыныњ негізгі идеясын кµрсетіњіз:
   

2)т±тас бірлік идеясы;

3)д‰ниелердіњ кµптігі туралы идея;

4)коммунизм идеясы;

5)фатализм идеясы.

2. Аѓартушылардыњ пікірінше аѓарту жолындаѓы басты кедергі:

1)µнер;

2)дін;

4)мемлекеттік билік;

5)адамдардыњ ќарањѓылыѓы;

3.Француз философтары Дидро, Гольбах, Гельвеций, Ламетри ќай баѓытќа жатады?

1)идеализм;

2)материализм;

3)рационализм;

4)скептицизм;

5)дуализм;

4. « Ќоѓамдыќ шарт туралы» деген ж±мысты жазѓан:

1)Бэкон;

3)Руссо;

5)Вольтер;

5. Алѓашќы француз энцилопедиясын µз басшылыѓымен шыѓарѓан атаќты француз философ – аѓартушысы:

1)Руссо; 2)Дидро; 3)Ламетри; 4)Вольтер; 5)Гольбах;

6. 
   ХҮІІІғ. француз материалистерініњ ќайсысы «Адам – машина» атты кітапты жазѓан:
   

7. ХҮІІІѓ. француз материалистері детерминацияныњ ќай т‰рін ќабылдады?

1)индетерминизм; 2)механикалыќ детерминизм; 3)диалектикалыќ детерминизм; 4)табиѓат детерминизмі; 5)б±л мєселеде айќын т±раќты болмаѓан;

8. 
   «Ќұдай жµнінде мен ештење білмеймін» деген:
   

9. Тµменде аты аталѓан философтардыњ ќайсысы француз аѓартушылыѓыныњ µкілі болып табылады?

1)Кант; 2)Руссо; 3)Локк; 4)Гердер; 5)Юм;

10.Гольбах философия тарихыныњ ќай дєуіріне жатады?

1)антикаѓа; 2)орта ѓасырѓа; 3)жања уаќытќа; 4)ќайта µрлеу дєуіріне; 5)аѓартушылыќ дєуіріне;

Әдебиеттер:

1. 
   Волгин В.П. Развитие общественной мысли во Франции ХҮІІІв. М.: Наука. 1977г.
   
2. 
   Нарский И.С. Западноевропейская философия ХҮІІІв. М. Высшая школа. 1974г.
   
3. 
   Соколов В.В. Европейская философия ХҮ-ХҮІІІвв. М. 1996.
   
4. 
   Рассел Б. История западной философии в 2-х Т.2. М.1993.
   
5. 
   История философии в кратком изложении. Пер. И.И.Богута-М.1991.
   
6. 
   Тұрғынбаев Ә.Х. Философия.-А.:"Білім", 2001.
   
7. 
   Философия тарихы: Оқулық. /Ж.Алтай, А.Қасабек, Қ.Мұхамбетәлі.-А.: Жеті жарғы, 1999.
   

Студенттерге немістің классикалық философиясының ерекшеліктері мен тарихи маңызын түсіндіру. Неміс философиясын Батыстағы идеалистік философиясының ең жоғарғы сатысы ретінде сипаттау. Неміс философиясының, соның ішінде И.Канттың, Г.Гегельдің Л.Фейербахтың философиялық ілімдерінің ішкі қайшылығын, консервативтік және прогрессивтік жақтарын ашу;

Кешегі Кеңес дәуірінде И.Кант ілімінің лайықты бағасын ала алмағанын, теріске шығарылып келгенін ескере отырып, оның құнды, жаңашыл қағидалары мен идеяларына баса көңіл бөлу; студенттерге философияда Кант жасаған "коперниктік төңкерістің" мәнін түсіндіру;

Студенттерге Г.Гегельдің ілімін батыстағы классикалық шынайы философияның үлгісі ретінде таныстыру, Гегель негіздеген объективтік идеализмнің нақты шындыққа жақындығын көрсету. Гегель философияның ғылыммен, дінмен, өнермен, тарихпен, құқықпен, саясатпен байланысы қандай болатынын, қандай болуы керектігін көрсетті. Гегель ілімінде философия теориялық пайымдау, ғылым дәрежесіне көтерілді. Гегель негізін қалаған идеалистік диалектиканың мәні мен маңызын және сыңаржақтылығын студенттерге түсіндіру;

Л.Фейербахтың өзінің ұстазы Гегельдің ілімін және христиан дінін қатал сынауының мәнісін ашу. Фейербах философиясының антропологиялық бағытын түсіндіру;

Семинар сабағының жоспары:

1- сабақ

1. ХҮІІІ-дың 2 жартысындағы және ХІХ ғасырдың 1 жартысындағы неміс философиясының классикалық сипаты.

2. Неміс философиясының негізін қалаушы И.Канттың өмірі мен шығармашылық қызметі.

3. И.Канттың философияда жасаған "коперниктік төңкерісі".

1. Г.Гегельдің идеалистік жүйесі.

2. Г.Гегельдің диалектикалық тәсілі.

3. Л.Фейербахтың идеалистік философия мен дінді сынауы.

4. Л.Фейербах философиясының антропологиялық сипаты.

Бақылауға арналған сұрақтар:

1. "Сыни" кезеңге дейін И.Кант қандай мәселелермен көбірек айналысты?

2. Канттың философияда жасаған "коперниктің төңкерісінің" мәнісі неде?

3. "Өзіндік зат" деген Канттың ұғымы нені аңғартады?

4. Канттың этикасының басты қағидалары.

5. Канттың "Антропологиясының" негізгі сұрақтарын талда.

6. Немістің классикалық философиясындағы И.Фихтенің орны қандай?

7. Ф.Шеллингтің қандай идеялары дүниенің қазіргі ғылыми көрінісіне сай келеді?

8. Г.Гегельдің философиялық идеяларының жаңашылдығы неде?

9. Гегель тарихты қандай позиция тұрғысынан түсіндіреді?

10. Гегельдің: "Шындықтың бәрі ақылға сыйымды, ақылға сыйымдының бәрі шындық" деген қағидасын түсіндір.

11. Маркс пен Энгельс Гегель ілімінің "рациональдық дәні" неде деп білді?

1. 
   Немістің классикалық философиясының қалыптасуының тарихи жағдайлары.
   
2. 
   Канттың өмірі мен шығармашылық қызметі.
   
3. 
   Кант - жаратылыстанушы - ғалым.
   
4. 
   Кант ойшыл ретінде.
   
5. 
   Кант антропологиясының басты сұрақтары.
   
6. 
   И.Г.Фихте тұлғасы.
   
7. 
   Ф.В.И.Шеллингтің натурфилософиясы.
   
8. 
   Г.Гегельдің "Абстракты ойлайтын кім?" деген еңбегі.
   
9. 
   Гегельдің "Рух феноменологиясындағы" еңбек мәселесі.
   
10. 
    Гегель диалектикасының тарихи маңызы.
    
11. 
    Гегельдің тарихты идеалистік тұрғыдан түсінуі.
    
12. 
    Гегель және Маркс: олардың ілімдерінің бірлігі және қарама-қарсылығы.
    
13. 
    Немістің классикалық философиясының тарихи маңызы.
    
14. 
    Маркс пен Энгельстің Гегельге қатынасы (Ф.Энгельстің "Людвиг Фейербах және немістің классикалық философиясының ақыры" деген еңбегі бойынша).
    
15. 
    Маркс пен Энгельстің Фейербахқа қатынасы (Ф.Энгельстің "Людвиг Фейербах және немістің классикалық философиясының ақыры" еңбегі бойынша).