Орындаған: Жүмәлі Әсел
Вискозиметр (лат. Viscosus — тұтқыр) — тұтқырлықты өлшеуге арналған аспап. Вискозиметр капиллярлық, шарикті, ротациялық, ультрадыбыстық болып бөлінеді.
Капиллярлық вискозиметр белгілі мөлшердегі сұйықтықтың тар түтікшe арқылы өту уақытын анықтайды.
Капиллярлық вискозиметр – бұл шағын дөңгелек қимасы бар шығатын түтіктері немесе капиллярлары бар берілген көлемдегі бір немесе бірнеше сақтау ыдысы. Капиллярлық вискозиметрдің жұмыс істеу принципі қысым айырмашылығының әсерінен сұйықтың сақтау ыдысы белгілі бір қимасы мен ұзындығы капилляр арқылы баяу ағуы болып табылады. Тұтқырлықты анықтаудағы тәжірибенің мәні капилляр ұштарында белгілі қысымның төмендеуі кезінде сұйықтықтың белгілі мөлшерінің ағу уақытын өлшеу болып табылады.
Әдістің мәні қысымның төмендеуі әсерінен белгілі бір ұзындықтағы және көлденең қимадағы капиллярлар арқылы өтетін зерттелетін заттың мөлшерін анықтау болып табылады.
Тұтқырлық мәндері Пуазейль заңы негізінде орындалатын есептеулер арқылы анықталады.
Капиллярлық вискозиметрлер әртүрлі балқымалардың, автомобиль майларының және басқа да мұнай өнімдерінің тұтқырлығын анықтау үшін кеңінен қолданылады.
Капиллярлық вискозиметр хронометриялық принцип бойынша жұмыс істейді. Вискозиметр құрылғысы – воронкасы немесе тар түтігі бар бір немесе бірнеше қосылған капиллярлар. Тұтқырлықты зерттеу капиллярлардың ұштарында қысымның төмендеуін (немесе ауырлық күшінің әсерінен - кинематикалық тұтқырлық үшін) ескере отырып, зерттелетін сұйықтықтың шұңқырдан ағып кету уақытын өлшеу арқылы жүзеге асырылады. Капиллярлық вискозиметрлердің екі түрі бар:
1.Суға батырылатын
2.Шынаяқ
Суға батырылатын капиллярлық вискозиметрлер заттың тұтқырлығын тікелей жұмыс ыдыстарындағы немесе аппараттардағы жылдам өлшеуге арналған
Пайдаланудың қарапайымдылығы үшін құрылғылар оңай тазартылатын материалдардан жасалған және арнайы тұтқамен жабдықталған.
Шыныаяқ капиллярлық вискозиметрлерде шұңқыр немесе тостаған бар және реттелетін тұғыры бар
Артықшылықтары: жоғары сезімталдық және қарапайым дизайн.
Кемшіліктері: үздіксіз өлшеудің мүмкін еместігі, құрылғының сынғыштығы