АБОНЕНТТІК ҚОЛЖЕТІМДІКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ КЕЗІНДЕГІ ПЕРСПЕКТИВТІ ШЕШІМДЕРДІ ТАЛДАУ

Қазақстан инженерлі-педагогикалық Халықтар достығы университеті, Шымкент қаласы, Қазақстан Республикасы

Перспективті қолжетімділік желісінің үлгісі, абоненттік қолжетімділікті жүзеге асырудағы перспективті интегралды шешімдердің көбісін өзіне қосып алады. Үлгінің негізгі элементі – терминалды құрылғының барлық түрлерін қосуды қолдайтын, абоненттік мультисервисті концентратор (МАК) болып табылады. Ол сонымен қатар базалық транспортты желіге шығуды қамтамасыз етеді. FTTR аббревиатурасы (R - re­mote) оптикалық талшықты кабельдің базалық желінің тірек коммутаторынан өшірілген үлгіге (бұл жағдайда МАК) салыну кезіндегі, FTTx технологиясының қолдану әдістерін көрсетуге қолданылады.

Үлгінің жоғарғы жағындағы (а) нұсқасында кәдімгі телефон аппаратының (ТА) екіөткізгішті физикалық тізбекке, яғни, абоненттік линияға қосылуы көрсетілген. (б) нұсқасында жергілікті желі LAN жаңа серіктестігінде WiMAX стандартындағы сымсыз кеңжолақты қолжетімділік желісін қолдану мүмкіндіктері сипатталады. Кейбір серіктестіктер терминалды құрылғының әртүрлі түрлерін қосуды қамтамасыз ететін, интегралданған қолжетімділік құрылғысын (IAD) қолдана бастады. (в) нұсқасындаинтегралданған қолжетімділік құрылғысы (IAD) мен xDSL құрылғысы арқылы дербес компьютерлердің (ДК) байланысын қамтамасыз ететін, бір телефон аппараты мен LAN желісінің қосылуы көрсетілген. (г) нұсқасында ІР-технологиясына (IP -УАТС) негізделген кеңселік АТС қолдану көрсетілген. Телефон аппараттары бұл станцияға электр өткізгіш арқылы ақпаратты беруге мүмкіндік беретін (PLC технологиясы), екіөткізгішті абонент линиясы немесе адаптер (А) арқылы қосылады. Жергілікті желіде теледидарлық сигналдармен (ТВ) алмасу құрылғысы көрсетілген. Концентраторға дейін талшықты оптикалық кабельдің қолданылуы қарастырылған. FTTO аббревиатурасының соңғы позициясындағы "О" (Office) әрпі талшықты оптикалық кабельдің офисқа дейін төселгендігін көрсетеді.

Үлгінің төменгі жағында қиыстырылған шешім көрсетілген – барлық қолданушыларға базалық желімен ақпараттарды алмасудың екі тәуелсіз жолы қамтамасыз етіледі: xDSL құрылғысы мен ары қарай МАК арқылы туындаған, цифрлық тракт арқылы; сымсыз кеңжолақты қолжетімділік жүйесі мен WiMAX базалық станциясы арқылы құрылған, цифрлық тракт арқылы. Мұндай шешім SLA қызмет көрсету деңгейінің операторымен келісімге отыратын қолданушыларға жоғарғы сенімділікті қамтамасыз етеді. Сымды (wireline) және сымсыз (wireless) технологиялар байланыстың сенімділігін арттыруға мүмкіндік береді.

Қаладағы қолжетімділік жүйелер дамуының, яғни, болашақтағы байланыс жүйелерінің құрылымына айтарлықтай әсер ететін жаңа бағытқа белгіленген радиоқолжетімділік жүйесінің дамуын жатқызуға болады. Байланыс операторының дәстүрлі желісінде мұндай жүйелерді қолдану желінің қызмет көрсету ауқымын және ұсынылатын қызметтердің көлемін кеңейтуге мүмкіндік береді. Радиоқолжетімділік технологиясының арасынан WiMAX технологиясын ерекше атап өткен жөн, оны қолдану телефондық желілерді тиімді модернизациялауға мүмкіндік береді. WiMAX қысқартылған атауы «микротолқынды қолжетімділіктің бүкіл әлемдік өзара үйлесімділігі» деген мағынаны білдіреді. BWA технология желілерінің негізгі қызметі ұйымдарға немесе ұжымдық қолданушыларға байланыс арнасын беру болып табылады.

Телекоммуникация нарығындағы WiMAX технологиясын өңдеу және дамуымен өнеркәсіптік топ WiMAX Forum айналысады. Жаңа стандарт өзара үйлесімділіктен басқа, базалық станцияның антеннасын тура көрмеген жағдайда желінің жұмыс жасауына мүмкіндік береді, сонымен қатар трафиктің қызмет көрсету сапасының деңгейін жоғарлатады.

Байланыс қызметінің конвергенциясы. Сонғы уақытта белгіленген байланыс операторлары ұялы операторлардың қызметтері ең қажетті болғандықтан (кірістің ең жоғарғы серпімділігімен бірге) назарларын конвергентті қызметтерге (fixed-mobile convergence, FMC) бөлуде, ал ұялы байланыс трафигі (шығыс және кіріс) бекітілген байланыс желілерінің трафиктеріне қарағанда елеулі үлесті құрайды. Операторлар 2.5/3G мобильді байланыс дәуір желісі сияқты NGN бекітілген байланыс желілерінде меншікті IP/MPLS – құрылымын құрайды.

Белгілі және ұялы желілердің конвергенциясы қолданушыларға, операторлар мен қызмет провайдерлеріне, құрылғыларды өндірушілерге пайда алып келеді деп күтілуде. Fixed-Mobile Convergence Alliance (FMCA) альянсна ең бірінші British Telecom, Swisscom, NTT Com, Korea Telecom, Rogers Wire­less және Brasil Telecom операторлары кірді. Қазіргі уақытта FMC қызметтері көптеген елдерде белсенді түрде енгізілуде. АҚШ-да мұндай қызметтерді Т-Mobile US операторы меншікті Wi-Fi қолжетімділік желісін қолдана отырып ұсынады. T-Mobileқолжетімділік нүктесі барлық адамдар қолданатын жерлерге орналастырылған. Европада конвергентті қызметтерді British Telecom, France Telecom және TeliaSonera операторлары атқарады. Абоненттер бұрынғы шығындарға қарағанда 20%-ға дейін үнемдейтін жаңа қызметтерге көшуге дайын. Ал абоненттер жаңа қызметтерге көшу үшін Wi-Fi қызметіне жазылу (орташа 10 долл. АҚШ), Wi-Fi қолжетімділік нүктесін (40-60 долл. АҚШ) және телефон (200-500 долл. АҚШ) алу керек).

NGN және ұялы байланыс желісін толығымен конвергенциялау үшінмына тапсырмаларды шешу қажет: нақты уақыт режимінде абоненттің трафикациямен ыңғайлы авторлануы; сол желідегі абонент номеріне қайта бағытталған шақырулы қамтамасыз ету.

Бекітілген байланыс желісіндегі қызметтердің даму үрдісі. Бекітілген байланыс желісіндегі қызметтердің даму бағытын талдайық. Дыбыстық пошта мен интерактивті дыбыс мәзірі қатысты қажетті қызметтерді ерекше атап өткен жөн.

1 сурет. NGN желілеріндегі операторлардың қызмет түйіні

Дыбыстық (сөйлеу) поштасы өткен ғасырдың 80 жылдарының соңында АҚШ пен Европада пайда болған офисті жұмыстың қарқындылығының арқасында пайда болды. Дыбыстық пошта жүйесінің дамуы топтық қызметтегі ұялы байланыстың тоқтауымен және абоненттік базаның құрамы өзгеруімен жаңа пайда көздерін іздеуді қажет етумен байланысты.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. 
   Видерман А.В., Виницкий А.Д. Условные потери и методы контроля нагрузки в ин­теллектуальной сети. М.: 2006. - 36 с.
   
2. 
   Дворецкий И.М. Мультисервисный абонентский доступ и NGN// «Технология и средства связи», Специальный выпуск «Системы абонентского доступа» - 2007. - С.7-8.
   
3. 
   Ерошкин Е.А. TDMover 1Р// «Технология и средства связи», Специальный выпуск «Системы абонентского доступа» - 2007. - С. 14-15.
   

Қазақстан инженерлі-педагогикалық Халықтар достығы университеті, Шымкент қаласы, Қазақстан Республикасы

POTS желілерінде таратудың аналогтық жүйелері және коммутация жүйелерінің декадно-қадамды, координаталық, квазиэлектрондық және сандық жүйелері қолданылады. Мұндай желілердің қызмет көрсетуіне байланысты, бір коммутация жүйесінің аймағында берілетін телефон қызметінің базалық және қызмет көрсетудің қосымша түрлерімен (ҚКҚТ) шектелген. POTS желілерінің ары қарай дамуы түйіндер және автоматты телефондық станциялар (АТС) ретінде қолданылған, таратудың сандық жүйесі мен коммутация арналарының сандық жүйесін енгізуге бағытталады. Сандық АТС пен байланыс желілерінің мүмкіндіктері ОКС №7 жалпы арна бойынша сигнализация жүйесіне көшу кезінде кеңейтілді. Соңғы уақытта сандық АТС коммутация арналары мен коммутация пакеттерін біріктіре отырып, конвергентті сипаттамаға ие бола бастады.

Сандық АТС әртүрлі жерге тағайындалған және тиісті коммутация арналарымен байланыс желілеріне өзара әсерінің сұлбасы 1суретте көрсетілген. Сандық АТС құрылымдық сұлбасында: уақыттық және кеңістіктік коммутациясы бар SN коммутация аумағы; шеттік құрылғылар (ISU – сигнализация модулі; VSU – қолжетімділік желісі бар интерфейс модулі; XSU – ақпараттық қауіпсіздіктің модулі СОРМ; CSU - ОКС7 модулі; SSP – интеллектуалды байланыс модулі; IPU – желінің коммутация пакеттерімен өзара әсер модулі), абоненттік, ішкістанциялық және станцияаралық сигнализациялардың ішкі жүйелері, сонымен қатар, бағдарламалық басқару жүйесі бар.

Қазіргі уақытта телефон қызметін беруге арналған желілік құрылым өзінің құрамына желілік бөліктерді POTS шешімі негізінде, сонымен қатар ISDN негізінде қосады. ISDN тұжырымдамасы бір желілік құрылымның аймағында байланыстың әртүрлі қызмет түрлерін ұсынуға мүмкіндік беретін желіні құруды болжаған. Дамудың жалпы үрдісі моральды ескірген телекоммуникациялық құрылғынының орнын біртіндеп басумен байланысты. Абоненттік қолжетімділік аймағында сигнализацияның сандық жүйесін қолдау, жүктеменің концентраторларын кеңінен қолданатын қалалық желілерді құруға мүмкіндік берді. Бұл коммутацияның географиялық таралған жүйесін құруға негіз болды. Ол бір жағынан, нүктелердің шектелген санында желілік интеллектті шоғырландыруға және жаңа желілік ұсыныстар мен қызметтерді енгізуге, пайдалануға кеткен шығындарды төмендетуге, екінші жағынан – АТС "жабық аймағына" жеткілікті дәрежеде көп аумақты қосуға мүмкіндік береді. АТС жоғарғы сыйымдылықта қолдану, АТС жалпы санын төмендетуге әкеледі.

Қазақстандағы телекоммуникация саласының дамуы NGN жаңа дәуір желісін құруға бағытталған, ондағы ұсынылатын қызметтер транспорттық желі технологиясына тәуелді емес. NGN желісі дәстүрлі телефондық желілерден ерекшеленеді, атап айтсақ: NGN коммутация арасындағы мультисервисті, көпхаттамалы және инвариантты артықшылықтарын анықтайтын, коммутация мен жеке коммутацияны басқару механизмдерін бөлу.

«4 Any» (Any Service - Anywhere - Anyway – Anytime) қызметінің глобальді қолжетімділік қызметін жүзеге асыру, яғни, абонент кез-келген уақытта, кез-келген жерде, өзіне ыңғайлы әдіспен қажетті мәліметтерді алады.

1 сурет. Сандық АТС қорытылған құрылымдық сұлбасы

NGN транспорттық желісінің құрамына кіреді: тасымалдау және коммутация қызметін орындайтын, өтпелі түйіндер; тұтынушылардың NGN желісіне қолжетімділігін қамтамасыз ететін, ақырғы (шеткі) түйіндер; сигнализация ақпараттарын өңдеу, шақырулар мен байланыстарды басқару қызметін атқаратын, сигнализация бақылауыштары (контроллер); ЖҚТф, СПД байланыс желілерін және жылжымалы байланыс желісін (ЖБЖ) қосудыжүзеге асыратын шлюздар. Сигнализация бақылауыштары коммутацияның бірнеше түйіндеріне қызмет көрсетуге арналған жеке құрылғыларға шығарылуы мүмкін. Жалпы бақылауыштарды қолдану желіде таралған коммутацияның бір жүйесі ретінде қарастыруға мүмкіндік береді.

Инфокоммуникациялық қызметтердің өткізілуі қызмет көрсету түйінінің базасында (SN, Service node) және/немесе қызметтерді басқару түйіндерінде (SCP, Service Control Point) жүзеге асырылады. SN түйіні қызметтерді жеткізу құрылғысы болып табылады және қолданушының соңғы құрылғысында жүзеге асырылатын, қызметтер үшін ұсыныс сервері ретінде қарастыруға болады. SCP түйіні интеллектуалды байланыс желісінің (ИБЖ) таралған платформасының элементі болып табылады және логика мен қызметтердің сипаттарын басқару қызметін атқарады. Бірдей қызметтерді ұсынуға арналған қызметтерді басқару түйіні мен әртүрлі ұсыныс серверлерінің жиынтығы қызметтерді басқару платформасын құрады.

• 
  қолданушылардың NGN желісіне және NGN ақырғы түйіні арқылы дәстүрлі байланыс желісіне қосылуын қамтамасыз ететін, интегралданған қолжетімділік желісі арқылы;
  
• 
  медиашлюздердің (MG, Media Gateway) көмегі арқылы NGN желісіне қолжеткізе алатын дәстүрлі желілер (ТфОП, СПД, ЖБЖ), абоненттер арқылы.
  

2 сурет. NGN байланыс желісінің архитектурасы

NGN желісінің функциональді үлгісі үш деңгейде көрсетілуі мүмкін: транспортты деңгей; коммутацияны және ақпаратты таратуды басқару деңгейі; қызметтерді басқару деңгейі. Транспортты деңгейдің қызметі қолданушыға коммутацияны және ақпаратты таза жіберу болып табылады. Коммутацияны және таратуды басқару деңгейінің тапсырмасы сигнализация ақпараттарын өңдеу, шақыруларды маршрутизациялау және ағындарды басқару болып табылады. Қызметтерді басқару деңгейінің функцияларына қызметтер мен ұсыныстардың логикасын басқару кіреді және таралған есептеуіш ортаны ұсынады, ол: инфокоммуникациялық қызметтердің жеткізілуін; қызметтерді басқаруды; жаңа қызметтердің құрылуы мен енгізілуін; әртүрлі қызметтердің өзара қарым-қатынасын қамтамасыз етеді. Қызметтерді басқару деңгейі қызметтердің ерекшелігін жүзеге асыруға мүмкіндік береді жәнетранспорттық желі мен қолжетімділік әдісінің түріне тәуелсіз бірдей қызметтің логикалық бағдарламасын қолданады. Ол өзіне әртүрлі технологияларға негізделген көптеген ішкі жүйелерді қосады.

3суретте Қазақстанда байланыс қызметін жүзеге асыру бойынша ақпараттық технология және техникалық шешімдердің конвергенциямына (өзара сіңісу) әсерін ескере отырып ЭБЖ электробайланыстың біртұтас желісінің даму болжамы көрсетілген.

3сурет. ҚР ЭБЖ электробайланыстың біртұтас желісінің даму болжамы

NGN жаңа дәуір желісінің тұжырымдамасы дәстүрлі технологияның әмбебап біртұтас желі архитектурасына өзгеруін көрсетеді. NGN негізгі қағидасы – тасымалдау және коммутация қызметтерін бөлу, шақыруларды басқару, қызметтерді басқару. NGN желілері телефонияның инфрақұрылымдық желіге келтірілетін, буданды желіге жатады. NGN желілерінде оптикалық арналарыдың физикалық қабатында негізделетін, пакетті тарату мен технология қолданылады және басқа желілермен толық өзара қарым-қатынасты қамтамсыз етеді. NGN желісінің анықтамаларының біреуін келтірейік: «Жаңа дәуір желісі бұл – болашақта мобильді және белгіленген желілердің операторларына ұсынылатын, сонымен қатар, қазіргі уақыттағы барлық қызметтерге қолдау көрсететін, перспективті қызметтерді жүзеге асыратын, инфрақұрылым үшін жалпы түсінік».
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:

1. 
   Афанасьев В. В., Демчишин В.И. Основные тенденции и игроки на рынке NGN- инфраструктуры. Обзор NGN-концепций и продуктовой линейки NGN для сетей СПС от ведущих производителей телекоммуникационного оборудования //Технология и средства связи. 2006. № 6. С.54-59.
   
2. 
   Булатов С. В., Степанов Б.Л. Развитие сетей связи с использованием концепции IMS // Труды МТУСИ. 2007,С.152 -157.
   
3. 
   Гольдштейн Б. С., Орлов О. П., Ошев А. Т., Соколов Н. А. Цифровизация ГТС и построение мультисервисной сети, ж. Вестник связи. 2003.
   
4. 
   Ершов В. А., Кузнецов Н. А. Мультисервисныe телекоммуникационные сети. М.; изд-во МГТУ им. Н.Э. Баумана, 2003.
   

Қазақстан инженерлі-педагогикалық Халықтар достығы университеті, Шымкент қаласы, Қазақстан Республикасы

NGN басқару құрылғысының жалғасы IMS (IP Multimedia Subsystem) инфокоммуникацияның әмбебап құрылымының архитектурасы болды. Ол IP (Internet Protocol) хаттама базасында сымды және сымсыз конвергенциялармен сипатталады. IMS құрылымында желі жұмысының логикасы, абоненттермен жұмыс істеу логикасы және қызметтерді беру логикасы болып бөлінеді. IMS архитектурасы жылжымалы байланыс желісінің бекітілген байланыс желісіне қосылуын қарастырады. Содан кейін Open Mo­bile Alliance (ОМА) альянсы IMS жоғары жұмыс жасайтын ұсыныстар мен қызметтерді анықтады, ал Internet Engineering Task Force (IETF) тобы желілік деңгейдің хаттамаларын анықтады.

1 сурет. IMS базасында байланыс желілерін интеграциялау

IMS сервисті архитектурасы үш деңгейге бөлінетін, логикалық қызметтердің жиынтығын ұсынады (2сурет): транспорттық және абоненттік құрылғы деңгейі; басқару деңгейі; қызмет және ұсыныс деңгейі. Транспорттық және абоненттік құрылғы деңгейінде Realtime Transport Protocol (RTP) хаттамасы бойынша дыбысты аналогты немесе цифрлық түрден ІР-пакеттерге түрлендіру сияқты базалық қызметтерді жеткізу үшін қажетті SIP сигнализациясы беріледі.

Бұл деңгейде Voiceo fInternet Protocol (VoIP) ағынын TimeDivisionMultiple (TDM) телефондық форматқа түрлендіретін, медиашлюздер жұмыс істейді. Олар жалпы қолданыстағы телефон желілерінің абоненттерімен ТфОП, ISDN интеграциялы қызмет көрсету желісінің абоненттерімен және Public Land Mobile Network жалпы қолданыстағы мобильді байланыстың жергілікті желі абоненттерімен байланысты қамтамасыз етеді.

2 сурет. IMS тұжырымдамасының архитектурасы

Қызмет және қосымша деңгейі абоненттерге қосымша қызметтерді беруге арналған қосымша және контент-серверлерден тұрады. IMS-ке қызметтерді жеткізетін базалық құрылғы SIP-қосымша серверінде жүзеге асуы керек.

Телефон ұсыныстарының сервері Telephony Application Server (TAS) SIP хаттамасының хабарламаларын қабылдап, өңдейді. TAS сервистік логикасы шақырулардың өңделуін қамтамасыз етеді (цифрларды талдау, маршрутизацияны, шақыруларды орнату, күту және қайта бағыттау, конференц-байланыс). IP Multimedia - Services Switch­ing Function (IM-SSF) қызмет коммутациясының функциясы ІР-телефония қолданушыларына шақырудың қай жақтан келгенін анықтау, Freephone, нөмірді өзгерту қызметін қамтамасыз етеді.

IMS-ке көшу кезінде қызметтердің даму үрдісі. IN тұжырымдамасының келесі дәуір желісіне көшу жолы анықталды және IMS архитектурасына көшуді болжайды. Бұл жолтелекоммуникацияны тиімді және қарқынды түрде дамуына мүмкіндік береді деп жоспарлануда. Абоненттер қолданып жатқан телекоммуникациялық желісінің архитектурасынан тыс жаңа сервистерді ала алады. IMS тұжырымдамасы бекітілген желілердегі SIP-коммутациясының жалғыз ортақ қабылданған тұжырымдама болып табылады. Ол шлюзден қосымша сервистердің транспортына дейінгі желілерді құрудың барлық жазықтықтарына сәйкес келеді және қамтиды.

Мультимедиалық қызметтерді енгізу кезінде бекітілген байланыс операторларының ұялы байланыс операторларымен бәсекесі кезіндегі негізгі артықшылығы өздерінің абоненттері үшін кеңжолақты қамтамасыз ету болып табылады. xDSL технологиясы мен сымсыз кеңжолақты қолжетімділіктің арқасында ұялы байланыстардың технологиясы оңайырақ болды. Байланыс операторының негізгі қызметінің бірі құрылып жатқан кеңжолақты желіге телефон қызметін аз шығынмен ауыстыру болып табылады. IMS тұжырымдамасы бекітілген байланыс операторына телефонды сервистің кеңжолақты ІР-инфрақұрылымға ұтымды түрде ықпалдануына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, абоненттеріне VoIP қызметін беріп қана коймай, IMS стандартты құраманы қолдана отырып, оператор өзіне енгізе алатын тұтынушыға әртүрлі мультимедиалық қызметтерді бағыттай алады.

Сұранысқа ие қызметтердің бірі IP-centrex деп танылған, виртуалды АТС (Virtual РВХ) қызметі болып табылады. IMS қызметі мен IP-centrex қызметін байланыстыру кіші бизнес және үлкен бірлестіктерге бағытталған бірегей қызметтерді құруға мүмкіндік береді. Виртуалды АТС тек қана бекітілген желінің абоненттеріне емес, ұялы байланыс желілерінеде қызмет көрсетеді. Мұндай виртуалды АТС бірлескен жоспардың нөмірленуін, бейнебайланысты, құжаттарға бірлескен жұмысты, серіктестіктегі қызметкерлердің арасында хабарламалардың жылдам алмасуын қолдайды, сонымен қатар, абоненттің орналасқан жерін анықтауға мүмкіндік береді. Осылайша, телекоммуникациялық желілердегі қызметтердің даму үрдісін екіге бөлуге болады: шақыруларды басқару технологиясын стандарттау; IMS архитектурасын ескере отырып, NGN талаптарына сай ұялы және бекітілген байланыс желілерінің архитектурасын бейімдеу.

Телекоммуникациялық құрылғының трафик арналары мен көлем минимизациялауының қажетті ресурсын анықтау мақсатында өткізу қабілеттілігінің есептеу негізіндегі жалпы қолданыстағы байланыс желісін құрудың үйлесімділігі – телетрафик теориясында шешілетін тапсырма. Телефонды байланыс желісі мен оның жеке элементтерінің өткізу қабілеттілігі жүктеменің қарқындылығымен анықталады. Жалпы қолданыстағы заманауи байланыс желісі ақпараттың әртүрлісін беруді қарастырады, дегенмен, ұзақ уақыт бойы трафиктің негізгі түрі телефон трафигі болып қала береді.

Телетрафик теориясындағы негізгі зерттеу құралы статистикалық тепе-теңдік қағидасында негізделген, күйдің ықтималдылық теңдеуінің әдісі болып табылады. Жүйенің қарапайым жағдайы бір кездейсоқ айнымалы жағдаймен, мысалы, қызмет көрсетіліп жатқан немесе кезекте тұрған бос емес желілер мен шақырулардың санымен сипатталады. Дегенмен келіп түскен хабарламаларға қызмет көрсету процесін сипаттауға арналған көптеген жағдайларда жүйеге қызмет көрсету жайлы нақтырақ ақпарат қажет. Бір жағдайдан екінші жағдайға көшу қарұындылығы шақырулар мен бос болу ағындарының қасиетіне байланысты. Бұл әрбір жүйенің микрожағдайына көршілес жағдайлардың ықтималдылықтарын өзара байланыстыратын теңдеуін құрады. Мұндай теңдеулердің жүйелері қабылданған математикалық модельдің шегінде тапсырмалардың нақты шешімін береді. Теңдеулер жүйесін аналитикалық жолмен немесе ЭЕМ-дегі программаларды қолдану арқылы шешуге болады.

Кез-келген қиындықтағы практикалық тапсырманы шешуге арналған ең әмбебапты және жарамды әдіс статистикалық модельдеу болып табылады. Қолданушыдан келген шақыруларға қызмет көрсету процесінің математикалық модельі ЭЕМ-дегі программа түрінде жүзеге асады. Модельдеудің нәтижесін болжамдарға және эмпирикалық коэффициенттерді анықтауға қолданады. Модельдеу кезінде қызмет көрсету сипаттамаларына жуық баға ала алады.

Телетрафик теориясында ерекше орынды инженерлік әдіс алады. Олардың нақтылығы статистикалық модельдеудің көмегімен бағаланады. Инженерлік әдістерді телекоммуникациялық құрылғының көлемін немесе байланыс желісіндегі линиялардың санын анықтауға қолданады.

Телефон жүйелері мен желілерінің аналитикалық сипаттама әдістері. Телетрафик теориясындағы жалпы қолданыстағы телефондық байланыс желілерін есептеу К.А. Эрлангтың классикалық моделін қолдануға негізделген, ол мынандай шарттар үшін өңделген:

• 
  V линиясында толық қолжетімді буда болады, оның кірісіне қызмет көрсету интенсивтілігінің X пуассондық ағын келіп түседі;
  
• 
  сұраныстардың қызмет көрсету ұзақтылығы р параметрі бар экспонентті үлестіруге бағынады (сұраныстың орташа ұзақтылығы 1/ц тең);
  
• 
  келіп түскен мезетте қызмет көрсетілмеген шақыру келесі шақырулардың келіп түсу мезетіне әсер етпей жоғалады.