Кеңес беру тәжірибесіндегі психоәлеуметтік тәсіл

1. 
   Әлеуметтік қызмет кеңесі.
   
2. 
   Психоәлеуметтік тәсілді іске асыру.
   

Кеңес беру процесіндегі әрекет жағдайдың бағасы мен диагностикасы - нан басталады. Бұл клиенттің жеке бас ерекшеліктерін, бағалы құндылықтарын, көмек сұрау мазмұнын түсіну үшін қажет. Психоәлеуметтік тәсіл проблема шеңберіндегі конфликтінің қалыптасқан стресс жағдайын қатынасты құруды төмендетуге бағытталған.

Негізгі процедураның құралдары ретінде – қолдау мен модификация қолданылады. Қолдау процедурасына жататындар:

• 
  жаңару, анықталу (клиентке проблеманы шешуде сезім мен ойларын жинақтауға көмектесетін жеңілдік);
  
• 
  реалистік тыныштық (адамның байланысын шындықтан үзбеу, орындалмайтын нәрсеге уәде бермеу);
  
• 
  процедураны қисынды талқылау (әлеуметтік қызметкерге клиенттің қабілетін бағалауға, шындықты ойлауға және қарсы тұруға көмектесу);
  
• 
  ақпарат беру (проблеманы шешуде клиенттің мотивациясын жоғарылату);
  
• 
  кеңес беру (түсінікті кеңейту, клиентті үміттендіру);
  
• 
  ортаның әсер етуі (құқығын қорғау);
  

1. 
   Конфронтация техникасы. Ол клиент үшін ойлаудың, эмоцияның, тәртіптің ерекшеліктерін сипаттаудың айқын көзқкарасын көрсетеді.
   
2. 
   Қорғау механизмдерін активтендіруге бағытталған айқындау технологиялары.Психоәлеуметтік кеңес беру кәсіби көмекші әрекет түрі ретінде өзіне психологиялық кеңес беру сияқты әлеуметтік жұмыстың тәжірибелік принциптерін, объектілерін және мақсаттарын қосады.
   

Практикалық әлеуметтік жұмыс

Психологиялық кеңес беру

Отбасы
Клиенттік

топтар

Психоэмоционалдық жағдай оптимизациясы.

Психологиялық қолдау

Жеке тұлғалық даму фосилитациясы

Жеке тұлғалық ресурстарды жанд-ру

Тұлғааралық қарым-қатынас оптимиз - сы

Клиент-тер

Өзіндік

топтар

қолдану

Оптимиза-циясы

К. Маркс адамның өсіп жетілуінде белгілі заңдылық болатындығын айтқын. Ал, бұл заңдылық әр балада әр қалай болады. Баланы дұрыс тәрбиелеу үшін олардың жас және дара ерекшеліктерін білу қажет.

Педагогика мен психология ғылымдары балалардың анатомиялық-физикалық өзгешеліктеріне қарай баланың жасшамасына қарай төмендегі кезеңдерге бөледі.

Сәбилік кезең (1-3 ж.)

Мектеп жасына дейінгі кезең (3-7 ж.)

Мектептік кезең (7-18 ж.)

Мектептегі кезең өзі бастауыш (6-10 ж.)

Тоғыз ж (10-15 ж.)

Орта мектеп оқушылары (15-17-18 ) болып үшке бөлінеді.

Баланың денсаулылығының өсіп жетілуінің негізгі көрсеткіштері: бойының өсіп толуы, салмағының артуы, бұлшық етінің шынығуы, кеудесі кеңіп, ұлғаюы, әрі жас кезеңінде түрлі өзгерістерге түседі.

Өсіп, дамып келе жатқан баланың организмінің болатын барлық өзгерістерді нерв системасы мен секреция бездерінің қызметі реттеп отырады. Баланың өсуімен байланысты бұл мүшенің қызметтеріде үлкен өзгерістер болады. Олардың ішіндегі ең маңыздысы орталық нерв жүйесі . Өйткені адамның психологиялық әрекеттері осы орталық нерв жүйесіне байланысты болады.

Баланың дене және психологиялық дамуында соңғы жылдары айқындалған күрделі өзгерістерінің бірі- организмінің жедел дамуы. Бұл құбылыстарды акселерация (лат. жеделдеу) деп атаймыз. Акселерацияға тән ерекшелік. Балалардың бойының, салмағының, бұлшық еттерінің жедел түрде өсіп жетілуі.

Аксерерация- биологиялық фактор, әлеуметтік жағдайының жақсаруы, урбанизация факторы, елдің миграциялық өсуі жағдайы, транспорт және байланыс қатынасының дамуы, онымен бірге родиотолқындардың және географиялық климаттардың жағдайының өзгеруі сияқты мәселелерді қамтиды.

Дененің жедел дамуы осылардың психологиялық жетілуіне ықпал жасайды. Сондықтан білім беру мен тәрбие жұмысының мазмұны, әдісі, жұмыс факторы акселерация құбылыстарының ерекшеліктеріне сай құрылуы керек. Мысалы соңғы жылдары балаларды алты жастан оқыту совет мектептерінің тәжірбиесіне енгізілді.

Акселерация нәтижесінде мектеп өмірінде баланың әлеуметтік жетілуімен қатар дене және психологиялық жетілуінің арасында өзара байланысының болуын жүзеге асыру маңыздыпедогогикалық проблема.

Сонымен адамның дамуы- дара байланысты комплексті, бірнеше факторлар ықпал жасайтын күрделі педогогикалық- психологиялық процесс.

Адам туғаннан ер жету кезіне дейін негізінен тәрбие арқылы өзгерістерге ұшырайды, себебі тәрбиеші балалар мен жастардың көзқарасына,іс-әрекеттеріне, әдеттеріне мақсаттытүрде әсер етеді.

Сонымен, тәрбие мен дамудың қорытындысы ретінде әлеуметтікобьектілер : адамның жетілуі оның өмір процесінің өзгеруі, адамның қалыптасуы, даму пройесі алынады.

Қоғамдық өмір мен іс- әрекет процестерінде оның сөзі дамиды, сөз топшылау (қортындылау) құрамына айналды.

Сөйлеу мәнері, сөздік құрам- осының барлығы табиғаттан алған нышана – сана акінші сигнал болып есептеледі де, адамның өмір сүруі әрекеттің процестерінде, ортадағы жағдайдың әсерімен, тәрбиенің әлеуметтік жүйесі арқылы дамиды.

1. 
   Баркер Р. Словарь социальной работы – М., 1994
   
2. 
   Кочюнас Р. Основы психологического консультирования – М., 1999
   
3. 
   Меновщиков В.Ю. Введение в психологическое консультирование – М., 1998
   
4. 
   Курбатов В.И. Социальная работа – Ростов на Дону, 1999
   
5. 
   Зайнышева И.Г. Технология социальной работы – М., 2002
   
6. 
   Фирсов М.В., Шапиро Б.Ю. Психология социальной работы. Содержание и методы психосоциальной практики- М., 2002