Зерттеудің жалпы ғылымдық әдістері

• Бақылау

• Есеп

• Эксперимент (тәжірибе)

• Байыту

• Дерексіздендіру (абстрагирование)

• Формальдау

• Анализ және синтез (талдау және сараптау)

• Аналогия

• Моделирование (үлгілеу)

• Идеалдау

• Индукция және дедукция

• Аксиомалық гипотетикалық тарихи және жүйелік әдістер

• Ранжирования

 

Бақылау - бұл зерттеуші тарапынан процесске кедергі жасамай, тек болып жатқан құбылыстарды және заттарды тікелей сезім мүшелері негізінде қабылдап, объективті әлемді тану әдісі.

Салыстыру - бұл материалды әлемнің объектілері арасындағы айырмашылықтарды белгілеу немесе арнайы құрылғылармен, сезім мүшелері көмегімен олардың ортақ ұқсастықтарын табу.

Есеп - бұл бір типті объектілердің сандық қатынастарын анықтайтын немесе олардың қасиеттерін сипаттайтын санын табу әдісі.

Өлшеу - бірнеше көлемнің сандық мәнін эталлонмен салыстыру жолы арқылы анықтайтын физикалық процесс.

Эксперамент - дамыған гипотезалардың ақиқаттылығын тексеру немесе объективті әлемнің гипотезалары анықталатын адам тәжірибесінің бір саласы. Эксперимент процессінде зерттеуші процесске таным мақтасыменараласып, тәжірибе жағдайы өзгереді, ал үшіншілері күшейеді немесе әлсірейді.

Объектіні экспериментальды зерттеу немесе құбылысты зерттеу бақылауға қарағанда анық нәтиже береді. Сынақ қажет болған жағдайда объектінің жиынтығы емес басқа қасиеттерін зерттеу қайталанып, ұйымдастырылуы мүмкін.