Кіріспе «Назарбаев Зияткерлік мектептері»

Бақылаушыға сабақты бақылау үдерісін басқару маңызды. Бақылауды басқарудың үш сатысы бар: дайындық, бақылау, кері байланыс. Сабақты бақылау алдында алдын ала дайындық жұмыстарын жүргізу керек: мұғаліммен сабақ жоспары мен кәсіби даму мақсаты бойынша әңгімелесу, фокус пен бақыланатын элементтер сәйкестігін анықтау, сабаққа қатысу және кері байланыс беру уақытын келісу. Деңгейі мен тәжірибесіне қарамастан, әрбір мұғалім бақылау кезінде өздерін ыңғайсыз сезінетін болады. Бұл мәселені шешудің тәсілдері бар. Бақылаушы алдын ала сабақ барысында болуы мүмкін мәселе туралы ойлау керек. Сабақ басталмас бұрын мұғалімнің пайдаланатын сабақ жоспарының көшірмесі мен оқу материалдарының болуын анықтап алғаны өте маңызды. Сондай-ақ, бақылау орнын анықтау да үлкен маңызға ие, өйткені бақылаушының кедергі келтірмейтіндей барлық оқушыларды, мұғалімді көру мүмкіндігі болуы тиіс.Бақылау кезінде оқыту үдерісіне қатысуды болдырмау қажет, бірақ мұғалімнің келісімімен сабақ соңында оқушылармен олардың ілгерілеуін талқылау және олардың білімін жетілдіру үшін мұғалімге қолдау көрсетуге болады.Сабақтан кейін бақылаушы құпия сындарлы кері байланыс ұсынуы тиіс. Бақылау парағындағы жазба кәсіби диалогқа негіз ретінде пайдаланылады. Мұнда бақылаушылар «мақтау сэндвичі» тәсілін жиі пайдаланады: олар жазбаны сабақ кезінде жақсы болған нәрселер туралы оң пікірлер мен мадақтаудан бастайды, кейін бұл одан әрі дамытуды талап ететін тұстарды көрсететін сындарлы сынға көшеді. Соңында бақылаушы мақтауды жалғастырады. Мұғалімдер сабақты бақылаушылардан алған пікірлерді құнды деп есептейді.Бұл қазіргі тәжірибесі туралы әріптестерінің көмектесуімен не сәтті өтті және алдағы тәжірибеде нені өзгертуге және дамытуға болатынын анықтайтын азмүмкіндіктердің бірі.Оқыту мен оқудағы бақылаушы рөлінің маңызы бар. Егер олар мұғалімдер мен өздеріне оқуы мен тәжірибесін жақсартуға көмектескісі келсе, кері байланыс өткізуде ерекше тәсілдерді қолдану қажеттілігі туралы білуі тиіс. Халықаралық зерттеулерге сәйкес «анық, құрылымдалған бақылау жасайтын жақсы оқытылған бақылаушылардың болуы субъективтілікті азайтуға мүмкіндік береді және мұғалімдердің бағалауға деген сенімділігіне кепілдік береді» (Richard Murphy).

«Назарбаев Зияткерлік мектептері» ДББҰ педагог қызметкерлері мен оларға теңестірілген тұлғалардың біліктілік талаптары сабақ бақылау кезінде педагогикалық шеберліктіңәр деңгейінің критерийлерін анықтайды.Сондықтан мектепішілік бағалау рәсімдерін жүргізу кезінде біліктілік талаптарының мәліметтерін қолданған жөн. Бұл мұғалімге де, бақылаушыға да барлық кезең ішінде аттестаттау үшін педагогикалық шеберлік деңгейінің жоспарланған талаптарына қол жеткізу деңгейін қадағалауға мүмкіндік береді. Мысалы, «мұғалім-зерттеуші» деңгейіне үміткер мұғалім сабағын бақылай отырып, бақылаушы бұл сабақтың авторлық бағдарлама бойынша әзірленгендігіне, оқу материалында авторлық бағдарламалар идеялары бейнеленгендігіне, жобалау-зерттеу дағдыларын дамыта оқытудың тәсілдеріне мүмкіндік туғызғанына, АКТ жаңа құралдары енгізілгендігіне, оқушыларды жан-жақты дамытуға ықпал етілгеніне назар аударады.