II тарау
ХИМ ИЯЛЫ Қ БАЙЛАНЫСТЫҢ ТАБИҒАТЫ ЖӘНЕ
ОРГАНИКАЛЫҚ ХИМИЯДАҒЫ ЭЛЕКТРОНДЫ Қ
КӨЗКДРАСТАР
I.
Химиялық байланыстың типтері
Молеукулалардьщ
реакциялық
қабілеттілігі,
яғни
химиялық өзгергіштігі оларды құратын атомдардың табиғатына
және олардың өзара орналасу тәртібіне байланысты.
Атомдар
молекула түзгенде, өзінің бастапқы күйін өзгертеді,
бір-біріне
эсер етеді. Әрине, өзара тікелей химиялық байланыс түзетін
атомдардьщ бір-біріне әсері күштірек болады. Бірақ атомдар
өзара тікелей байланыспаса да,
олардьщ бір-біріне әсері
байқалады. Тікелей байланыспатан
атомдардьщ өзара өсері
молекуладағы басқа атомдар арқылы (молекула поляриза-
циясы) немесе қоршаған орта арқылы (өріс эффектісі) беріледі.
Тікелей
байланысқан
атомдардьщ
өзара
әсері,
ең
алдымен, олардың табиғатына
жөне олардың арасындағы
байланыстың түріне тәуелді.
Химиялық байланыстьщ негізгі екі түрі бар — коваленттік
және
иондық
(электроваленттік).
Коваленттік
байланыс
спиндері қарама-кдрсы жалқьі
валенггік электрондардың
атомдар арасында ортақгасуы арқылы түзіледі, ал иондық -
жалқы электронный бір атомнан екінші
атомға көшуінен пайда
болтан әр аттас иондардың тартылуы арқылы түзіледі.
Байланыстардың түзілуін схема түрінде былай көрсетуге
болады:
20
