Іс-әрекетке дайындау: майлы клизма майлы ерітінді жіберілетін емдік клизмаға жатады. Бұл клизмалар 50—100 мл мөлшерден түратын микроклизмаға жатады;
майлы клизманы жасамастан бұрьгн тазалау клизмасы жасалуы тиіс. Майлы клизмалар жергілікті ғана эсер етеді;
ішекке енгізілген май нәжісті қаптап алады және жүмсартады. Майлы клизмадан кейін ішек 10—12 сағаттан соң босайды;
майлы клизманы жасағаннан кейін науқас бірнеше сағат жатуы керек, әйтпесе ішекке енгізілген май ағып кетеді. Сондықтан бүл клизма түнге қарай жасалады;
науқасқа клизмадан кейін таңертеңге дейін төсектен тұруға болмайтындығы туралы ескерту кажет;
Іс-әрекеттің реті: шеті легенге түсіп жатқан клеенкамен жабылған (егер науқас суды ішегінде ұстай алмайтындай болса) кушеткаға науқасты сол кырымен жатқызады, бүл кезде оның аяктары тізесінен бүгілген және ішіне сәл жакындатылғап болуы керек;
сол қолдың 1 және 2-саусақтарымен жамбастың арасын ашады, ал оң қолмен үш гыкты жайлап алдымен кіндікке қарай (3-4 см), содан кейін омыртқаға параллель 10—12 см терендікке артқы тесікке кіргізеді;
майлы клизманы жасау үшін алмүрт тәріздес баллон немесе үзын резеңке ұштықты Жане шприці колданылады. Науқасқа нәжісін
біраз уақьітқа дейін шығармауын түсіндіру кажет. Емшара түнгс қарай жасалынады; газ шығаратын тутікті алып, оны зарарсыздағыш ерітіндіге салацы, ал баллонды ағынды сумен сабындап жуады.
ГИПЕРТОНИЯЛЫҚ КЛИЗМА Жабдықтар: алмұрт тәрізді баллон және шприц Жане;
газ шытаратын түтікше;
вазелин;
50-100 мл 10% натрий хлоридінің ерітіндісі немесе 37-38 °С дейін Ысытылған 20—30% магний сульфатынын ерітіндісі.
Көрсеткіштер: атониялық іш қату кезінде ішекті босату үшін. Оны қою үшін натрий хлоридінің 10% ерітіндісі немесе магний сульфатынын 200- 30% ерітіндісі колданылады. Олар ішектін перистальтикасын күшейтеді және сұйыктыктын ішек қуысына көп бөлінуін туғызады, бүл көп сұйық нәжістің бөлінуіне әкеледі;
гипертони5ілык клизмалар өзінің осмостық қасиетіне байланысты тік ішектің тіңдерінен судың шығарылуына эсер етеді, оларды ісінуге қарсы, көбінесе ми қабығының ісігінде қолданады.