Күні, кабинет 11. 10. 2015ж Қазақстан тарихы

Макажанова С.К.

  І.Ұйымдастыру бөлімі

ІІ.Үй тапсырмасымен жұмыс

 ІІІ. Қайталау сабақ

 ІV.Тапсырмалармен жұмыс

V. Слайдтар

VІ. Қорытындылау.

VІІ. Оқушыларды бағалау

VІІІ. Үйге тапсырма беру

І. Ұйымдастыру бөлімі

Білім алушылармен сәлемдесу, топты түгелдеу, сабаққа назар аудару .

Үй тапсырмасын сұрақ арқылы пысықтасақ. Алдарыңызға сұрақ көрсетіледі, соған сіздер жауап бересіздер

Фашистік Германияның жоспары 1940 жылғы 18 желтоқсанда «Барбаросса» жоспарын жасады. Басты мақсаты: КСРО – ға қарсы соғыс ашып, «Қауырт соғыс» идеясы бойынша соғысты 1941 жылы күзінде аяқтау болды. Көздеген экономикалық және саяси мақсаттары: Ұлы герман империясы үшін қуатты шикізат және азық – түлік базасын жасау, Кеңес елін отарға айналдырып, халықтарын құлдыққа түсіру болды. Отанымызды қорғауға өз еріктерімен жазыла бастап, 2 мил астам адам әскери даярлықтан өтіп, армия қатарына 1196164 қазақстандықтар қосылып, әрбір бесінші адам майданға аттанды. Сонымен қатар өзіміздің жеріміздің өзінен Қарсақбай қалашығынан 143 – тен астам ер азамат майдан даласына аттанды. Елге аман – есен оралғандар да, іс – түссіз кеткендер де өте көп. Мәскеу шайқасы 1941 жылдың 30 қыркүйектен – 1941 жылы 6 желтоқсанға дейін созылған бүл майданда генерал – майор И.В.Панфилов қолбасшылық еткен 316-атқыштар дивизиясы шайқасты. Осы соғыста ерлік көрсеткен қазақстандықтарға келер болсақ: Е.П.Рыков, К.А.Семенченко, Бақытораз Бейсекбаев, Л.А.Владимирский, В.Г.Клочков, И.В.Карпов, Б.Момышұлы, Төлеген Тоқтаров т.б. Тарихи маңызы бойынша «Блицкриг» сәтсіздікке ұшырап, гитлерлік армияның жеңілмейтідігі туралы аңыз күйреп, стратегиялық бастаманы қолға алып, түбегейлі бетбұрысбасталды.

Сонымен қоса Ленинград шайқасына тоқталар болсақ 1941 жылы қыркүйек айында басталып – 1943 жылдың қаңтар айына дейін созылды. 1941 жылы Жамбылдың «Ленинградтық өрендерім»атты жыры достықтың шынайы әнұранына айналды. Қазақстандық әскери құрамдардың 3 тен 1 осы жерде соғысып, 1943 жылы 900 күнге созылған Ленинград қоршауы бұзылды. 1944 жылы басқыншылардан толық азат етіліп, Германияның ірі жеңілісімен аяқталды.

Сталинград шайқасына тоқталар болсақ 1942 жылы 17 шілдеде кескілескен ұрыстар басталып – 1943 жылы ақпанға дейін жалғасты. 1943 жылы 1 наурызда 72 және 73 гвардиялық дивизияларға айналып, 73 гв.див. «Сталинградтық» құрметті атағын алды. Осы шайқас екінші дүниежүзілік соғыстағы түбегейлі бетбұрысқа шешуші үлес қосып, Қызыл армия стратегиялық инициативаны берік қолға алып, Гитлерлік Германияның жеңілісі айқындалды.

1945 жылы 16 сәуірде Берлин операциясы басталып, осы жылы 2 мамырда Берлин қаласы алынды. 1945 жылы 8 мамырда фашистік Германияның тізе бүккендігі туралы шартқа қол қойылып, 9 мамырда Ұлы Отан соғысы аяқталды.

Сонымен қатар өзіміздің қарсақпайлықтардың қосқан үлестерін да атап айтар болсам, Зауыт әкімшілігі алғашқы күннен бастап жұмысты соғыс жағдайына бейімдеп ұйымдастыру ісіне кірісті. Зауытты басқару тәртібі бірнеше аралық буындар қысқартылып, негізгі участіктарға өндірісте тәжірибелі жұмысшылар, мамандар, коммунисттер жіберілді.

«Жауды талқандауға металды көп берейік» - мыс қортушылар осындай ұранмен күндіз- түні жұмыс істеді.

Атап айтар болсақ зауытымызда құпия түрде миналар құйылды. Естуімізше әрбір он оқтың тоғызы осы Қарсақбай зауытында жасалған. Қарсақбай пионерлері атынан майданға көмек ретінде Одақ көлеміне үлгі болған акциялар өткізілді. Осынау ел басына күн туған шақта мыңдаған қазақстандықтар соғыс коммисариатына келіп еріктілердің қатарына майданға аттандыруды сұрады. Сол бір кезеңінде біздің қалашықтан да, яғни Қарсақбай кентінен да соғысқа аға – әкелеріміз атанды. Жерлестеріміздің мақтанышына айналған көптеген майдангер аталарымыз ел есінде. Атап айтсақ: М.Құлыбеков, А.Лисота, А.Ербусинов, С.Махамбетов, Қ.Әлкеев, Ш.Еділбаев, Б.Өтеш, С.Аубакиров т.б.

Өз сөзімді қорытындылай келе: «Ешкімде, ештеңе де ұмытылмайды» - демекші, тарихта ізі, таңбасы қалған ҰОС естеліктері әр ардагер жадында да ұмытылған жоқ. Жеңістің жолы ауыр болды. Бұл жолда көп ата – ағаларымыздан айырылдық. Сондықтан, бүгінгі күні біз ең алдымен майдан даласынан қайтып оралмаған, жерін, елін, Отанын қорғау жолында қаза тапқан қаһармандарды еске алуымыз керек. Келешек ұрпақ үшін, өз Отан үшін құрбан болған жауынгерлерге адамзат қоғамы мәңгі қарыздар. Болашақ өмір, ұрпақ үшін жанын қиған ата – бабаларымыздың ерліктері жылдар тұрмақ ғасырлар өтсе де ұмытылмастай тарихта жазылып қалады.
І. Тақтамен жұмыс: (тақтаға ілінген жұлдыздарды алып, ішіндегі сұрақтарға жауап бересіздер.

1. 
   Гитлердің соғыс жоспары қалай аталды? «Барбаросса»
   
2. 
   Сурет. Мәншүк Мәметова
   
3. 
   Фашизм дегеніміз не? Дүние жүзіне үстемдік орнатуды көксейтін кертартпа топ, бірлестік
   
4. 
   Сурет. Талғат Бегелдинов
   

1. 
   Фашистер өздері шығу тегі жағынан таза қанды арийлердің ұрпақтарымыз деп алжасып, дүние жүзіне билік жүргізуге ұмтылды.
   
2. 
   1933 ж Германияда фашистік партия сайлауында жеңіске жетіп, оның жетекшісі Адольф Гитлер елде қатал тәртіп орнатты.
   
3. 
   Герман әскерлері КСРО – ның батыс шекарасына ене бастады.
   
4. 
   КСРО – ны жеңгеннен кейін фашистер Орта Азия менОңтүстік Қазақстан аумағында Гросс-Түркістан рейхкомиссариатын құру, ал Қазақстанның Орталық, Солтүстік, Солтүстік Шығыс аудандарында Қарағанды, Новосібір және Кузнецк «индустриялды обылыстарын құру жоспары болды»
   

1. 
   Екінші дүниежүзілік соғысты бастаған империалистік елдер. Германия,Италия,Жапония
   
2. 
   1939ж 30 қарашада Кеңес Одағы соғыс әрекетін бастаған ел. Финляндия
   
3. 
   Ұлы Отан соғысында Гитлердің «Қауырт соғыс» жоспарын күйреткен шайқас. Мәскеу түбінде
   
4. 
   Фашистік блок толығымен қирады. 1945 басы
   
5. 
   Кеңес әскері Вена қаласына кірді. 1945ж 13 сәуір
   
6. 
   Берлин қоршалды. 1945ж 24 сәуір
   

1. 
   Қарсақпай қалашығынан қанша адам соғысқа аттандырылды? 143
   
2. 
   Қазіргі кездегі ардагер аталарымызды ата? М.Құлыбеков, А.Лисота, А.Ербусинов, С.Махамбетов, Қ.Әлкеев, Ш.Еділбаев, Б.Өтеш, С.Аубакиров т.б.
   
3. 
   Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан мемлекеттердің саны? 61
   
4. 
   Екінші дүниежүзілік соғыстың басталу? Германияның Польшаға басып кіруі
   

ҚР призеденті Нұрсұлтан Назарбаевтың

• 
  Еске алдық ата-баба өткендерді,
  
• 
  Отан үшін мәңгілікке кеткендерде.
  
• 
  70 жыл болды, содан бері,
  
• 
  Аналардың әлі бар күткендері.
  
• 
  Жеңіс деген қасиетті елім үшін,
  
• 
  Той-мереке, туып өскен жерім үшін.
  
• 
  Ардагерлер құттықтаймыз жеңіспенен,
  
• 
  Еңбекпенен, жерге төккен терің үшін.
  

Сабағымыздың соңында Ұлы Отан соғысында құрбан болған ата-бабаларымызды еске алып, бір минут үнсіздік жариялайық.

Фашизм дегеніміз не?

Қазіргі кездегі ардагер аталарымызды ата?

Қазіргі кездегі ардагер аталарымызды ата?

Қарсақпай қалашығынан қанша адам соғысқа аттандырылды?

Қазіргі кездегі ардагер аталарымызды ата?

Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысқан мемлекеттердің саны?

Екінші дүниежүзілік соғыстың басталу?

1945ж 24 сәуір	Екінші дүниежүзілік соғысты бастаған империалистік елдер
1945ж 13 сәуір	1939ж 30 қарашада Кеңес Одағы соғыс әрекетін бастаған ел
1945ж басы	Ұлы Отан соғысында Гитлердің «Қауырт соғыс» жоспарын күйреткен шайқас
Мәскеу түбінде	Фашистік блок толығымен қирады
Финляндия	Кеңес әскері Вена қаласына кірді
Германия,Италия, Жапония	Берлин қоршалды

1945ж 24 сәуір	Екінші дүниежүзілік соғысты бастаған империалистік елдер
1945ж 13 сәуір	1939ж 30 қарашада Кеңес Одағы соғыс әрекетін бастаған ел
1945ж басы	Ұлы Отан соғысында Гитлердің «Қауырт соғыс» жоспарын күйреткен шайқас
Мәскеу түбінде	Фашистік блок толығымен қирады
Финляндия	Кеңес әскері Вена қаласына кірді
Германия,Италия, Жапония	Берлин қоршалды

1945ж 24 сәуір	Екінші дүниежүзілік соғысты бастаған империалистік елдер
1945ж 13 сәуір	1939ж 30 қарашада Кеңес Одағы соғыс әрекетін бастаған ел
1945ж басы	Ұлы Отан соғысында Гитлердің «Қауырт соғыс» жоспарын күйреткен шайқас
Мәскеу түбінде	Фашистік блок толығымен қирады
Финляндия	Кеңес әскері Вена қаласына кірді
Германия,Италия, Жапония	Берлин қоршалды

1945ж 24 сәуір	Екінші дүниежүзілік соғысты бастаған империалистік елдер
1945ж 13 сәуір	1939ж 30 қарашада Кеңес Одағы соғыс әрекетін бастаған ел
1945ж басы	Ұлы Отан соғысында Гитлердің «Қауырт соғыс» жоспарын күйреткен шайқас
Мәскеу түбінде	Фашистік блок толығымен қирады
Финляндия	Кеңес әскері Вена қаласына кірді
Германия,Италия, Жапония	Берлин қоршалды

Баяндама:

Фашистік Германияның жоспары 1940 жылғы 18 желтоқсанда «Барбаросса» жоспарын жасады. Басты мақсаты: КСРО – ға қарсы соғыс ашып, «Қауырт соғыс» идеясы бойынша соғысты 1941 жылы күзінде аяқтау болды. Көздеген экономикалық және саяси мақсаттары: Ұлы герман империясы үшін қуатты шикізат және азық – түлік базасын жасау, Кеңес елін отарға айналдырып, халықтарын құлдыққа түсіру болды. Отанымызды қорғауға өз еріктерімен жазыла бастап, 2 мил астам адам әскери даярлықтан өтіп, армия қатарына 1196164 қазақстандықтар қосылып, әрбір бесінші адам майданға аттанды. Сонымен қатар өзіміздің жеріміздің өзінен Қарсақбай қалашығынан 143 – тен астам ер азамат майдан даласына аттанды. Елге аман – есен оралғандар да, іс – түссіз кеткендер де өте көп. Мәскеу шайқасы 1941 жылдың 30 қыркүйектен – 1941 жылы 6 желтоқсанға дейін созылған бүл майданда генерал – майор И.В.Панфилов қолбасшылық еткен 316-атқыштар дивизиясы шайқасты. Осы соғыста ерлік көрсеткен қазақстандықтарға келер болсақ: Е.П.Рыков, К.А.Семенченко, Бақытораз Бейсекбаев, Л.А.Владимирский, В.Г.Клочков, И.В.Карпов, Б.Момышұлы, Төлеген Тоқтаров т.б. Тарихи маңызы бойынша «Блицкриг» сәтсіздікке ұшырап, гитлерлік армияның жеңілмейтідігі туралы аңыз күйреп, стратегиялық бастаманы қолға алып, түбегейлі бетбұрысбасталды.

Сонымен қоса Ленинград шайқасына тоқталар болсақ 1941 жылы қыркүйек айында басталып – 1943 жылдың қаңтар айына дейін созылды. 1941 жылы Жамбылдың «Ленинградтық өрендерім»атты жыры достықтың шынайы әнұранына айналды. Қазақстандық әскери құрамдардың 3 тен 1 осы жерде соғысып, 1943 жылы 900 күнге созылған Ленинград қоршауы бұзылды. 1944 жылы басқыншылардан толық азат етіліп, Германияның ірі жеңілісімен аяқталды.

Сталинград шайқасына тоқталар болсақ 1942 жылы 17 шілдеде кескілескен ұрыстар басталып – 1943 жылы ақпанға дейін жалғасты. 1943 жылы 1 наурызда 72 және 73 гвардиялық дивизияларға айналып, 73 гвардиялық дивизияның «Сталинградтық» құрметті атағын алды. Осы шайқас екінші дүниежүзілік соғыстағы түбегейлі бетбұрысқа шешуші үлес қосып, Қызыл армия стратегиялық инициативаны берік қолға алып, Гитлерлік Германияның жеңілісі айқындалды.

1945 жылы 16 сәуірде Берлин операциясы басталып, осы жылы 2 мамырда Берлин қаласы алынды. 1945 жылы 8 мамырда фашистік Германияның тізе бүккендігі туралы шартқа қол қойылып, 9 мамырда Ұлы Отан соғысы аяқталды.

Сонымен қатар өзіміздің қарсақпайлықтардың қосқан үлестерін да атап айтар болсам, Зауыт әкімшілігі алғашқы күннен бастап жұмысты соғыс жағдайына бейімдеп ұйымдастыру ісіне кірісті. Зауытты басқару тәртібі бірнеше аралық буындар қысқартылып, негізгі участіктарға өндірісте тәжірибелі жұмысшылар, мамандар, коммунисттер жіберілді.

«Жауды талқандауға металды көп берейік» - мыс қортушылар осындай ұранмен күндіз- түні жұмыс істеді.

Атап айтар болсақ зауытымызда құпия түрде миналар құйылды. Естуімізше әрбір он оқтың тоғызы осы Қарсақбай зауытында жасалған. Қарсақбай пионерлері атынан майданға көмек ретінде Одақ көлеміне үлгі болған акциялар өткізілді. Осынау ел басына күн туған шақта мыңдаған қазақстандықтар соғыс коммисариатына келіп еріктілердің қатарына майданға аттандыруды сұрады. Сол бір кезеңінде біздің қалашықтан да, яғни Қарсақбай кентінен да соғысқа аға – әкелеріміз атанды. Жерлестеріміздің мақтанышына айналған көптеген майдангер аталарымыз ел есінде. Атап айтсақ: М.Құлыбеков, А.Лисота, А.Ербусинов, С.Махамбетов, Қ.Әлкеев, Ш.Еділбаев, Б.Өтеш, С.Аубакиров т.б.