Химиядан оқу процесін ұйымдастырудағЫ Өздік жұмыстардың маңызы

barieva010@mail.ru

ҚР қазіргі кездегі білім беру жағдайын талдай келіп,көптеген өзгеріс туғызатын процестері атап өтуге болады.Олар:

• 
  Жаңа білім беру стандарттарының,бағдарламалардың,оқу-әдістемелік кешендердің құрылуы;
  
• 
  Кәсіби дайындықты мекемелердің ашылуы;
  
• 
  Кейбір пәндерді тереңдетіп оқытатын, лицей,гимназиялардың құрылуы;
  

Химия пәнін оқыту процесінде белсендіру оқушының білмеуден білуге қарай даму танымы арқылы қалыптасады. Психологтардың пікірі бойынша, оқушының таным процестері - өзіне тән ерекшелігі бар күрделі психологиялық құбылыс. Әрине білім алуда ілгері қарай басуына себепкер болатын негізгі күш – әртүрлі қиыншылықтар. Бала білмеуден білуге қарай қадам басқанда, түрлі қиыншылықтар мен қиындықтар кездеседі, оларды шешу, жеңу нәтижесінде оқу міндеттері өздік жұмыстарын ұйымдастыру және өткізу арқылы жүзеге асады.

Жалпы оқушылардың өздік жұмыстарын ұйымдастыру және өткізу технологиясы мынадай элементтерден тұрады:

• 
  оқушылардың өздік жұмыстарын жоспарлау,
  
• 
  әдістемелік қамтамасыз ету,
  
• 
  бақылау және орындалу бағасы,
  
• 
  талдау және жетілдіру.
  

Химия пәнінен өздік жұмыс арқылы білімді меңгерге оқушылардың ғылыми әдебиеттерді талдаыу, пікір білдіру, түйінді тұжырымдарды жинақтап конспект жасау, ғылыми теорияға қатысты мәселелерді қысқаша түрде сараптап тезис құрастыру, баяндама жасау, реферат дайындау, т.б. жұмыс түрлері ұсынылады.

Дұрыс ұйымдастырылған өздік жұмыс оқушылардың танымдық қызығушылығын тудырып, өз бетімен жұмыс істей алу қабілетін нығайтуға көмектеседі. Берілетін тапсырмалардың теориялық және әдістемелік тұрғыдан дұрыс таңдалуы, қойылатын талаптардың оқушылардың жас ерекшелігіне сай лайықталып берілуі жоғары нәтижеге қол жеткізуге көмектеседі.

Орта мектептердегі өздік жұмыстардың негізгі мақсаты: оқушыларды оқуға үйрету, яғни оқу процесінде олардың білім мен білікті өз бетінше алу қажеттігі мен қабілетін дамыту. Білім беру жүйесінде әр пәннің өздік ерекшеліктері өзіне тән қиыншылықтары болады. Оқушының сапалы білім алуына, сол пәннен алынатын міндетті білім дағдыларын меңгеруіне дұрыс бағытта жол ашу үшін, әр пән оқытушысы сол пәннің өзіне тән ерекшеліктеріне, сол пәнге тән оқытудың принциптеріне баса көңіл бөлгені жөн

Оқушылардың химия пәнінен өздік жұмысын жүргізу барысында мынадай білімділік дағдылар іске асады:

1. Химия пәнінде өткен материалдарды бекіту, нығайту;

2. Шығармашылық ойлау дағдыларын қалыптастыру;

Химия пәнін оқытуда өздік жұмысты сабақтың кез келген уақытында беруге болады:

• 
  жаңа сабақты түсіндіру кезеңінде;
  
• 
  қайталау сабақ кезеңінде;
  
• 
  сабақты бекіту кезеңінде.
  

• 
  Орындалатын жұмыстың мазмұны бағдарламадағы талапқа сәйкес болуы.
  
• 
  Өздік жұмыс оқушының ойлау қабілетін дамытуы.
  
• 
  Өздік жұмыстың түрі, мазмұны әртүрлі болуы.
  

Химия пінінен өздік жұмыстарды орындағанда модульді сабақтарды құрастыра отырып, оқу жөнінде ақпарат беретін :оқулықпен жұмыс, қосымша әдебиеттерді талдау, кесте, сызбанұсқалар, суретті иллюстрациялар мен жұмыс істеу принциптерін, техникалық жабдықтар, ауызша құралдар пайдалануға болады.Модульді сызбанұсқаларда тапсырмалар орындау барысы мен білімді меңгеруді тексеретін әр түрлі бақылауларды қолданылады. Олар: өзін өзі тексеру, мұғалімнің тексеруі, ағымдағы және аралық тексеру, т.б. Осылар арқылы білім олқылықтары, модульді игеру деңгейі анықталады. Қосымша жұмыстар жүргізіліп, әр оқушы өздік жұмыстарды орындау арқылы мүмкіндігінше білім алады. Өздік жұмыстарды игеру жолдары 1 – сызбанұсқада берілген.

1-сызбанұсқа . Өздік жұмыстарды модульдік технология арқылы игеру жолдары


Модульдің сөйлесу бөліміндегі орындалатын өздік жұмыстар



Оқу материалын оқушыларға беру кезіндегі орындалатын өздік жұмыстар



Тақырып бойынша жеңілдетілген деңгейдегі және білім стандартының талаптарын қамтамасыз

ететін деңгейдегі өздік тапсырмалар дайындау



Оқушылардың пәнге қызығутлылығын және креативтілігін (шығармашылық қабілеттерін) дамытуға арналған шығармашылық өздік жұмыстар

Оттегі тақырыбына ,дайындалған өздік жұмыстарды орындау модулінің құрылымы төмендегідей.

Тақырыбы: «Оттегі».

Модульдің жалпы құрылымы

Бұл әдіспен жұмыс бастаған алғашқы жылы мұғалім сабақтардың құрылымын, формасын және мазмұнын өзгертеді. Мұғалімнің өз рөлі де түбегейлі өзгереді. Көп жағдайда мұғалім оқу процесін басқарып қана, оқушылардың өздік дербес танымдық қызметін ұйымдастырады. Мұғалімге оқушылардың белсенді оқу қызметін ұйымдастыру формаларын мұқият ойлап, өзірлеуге тура келеді. Ұйымдастырушы, кеңесші, рөліне көшу мұғалімнен өзінің сана-сезімін, оқушыларға қатынасын, эмоциялық және ақыл-ой қуатын қайта құруды талап етеді.

1. Назарбаев Н.Ә. Бәсеке қабілетті Қазақстан үшін, Бәсекеге қабілетті экономика үшін, Бәсекеге қабілетті халық үшін. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы, Астана, 2004 ж. – 19 наурыз // Егемен Қазақстан. – 2004. – 20 наурыз.

2. Абдуахитова Озатгүл. «Оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастыру».,// Қазақстан мектебі. № 11-12. 2005 ж. 29-30 бет.

3 .Бейсембаева Зәмзия. «Өзіндік жұмыс- кәсіби біліктіліктің көзі». // Бастауыш мектеп., 2002, №5, 14 -16бет.

4. Есипов Б.П. Самостоятельные работы учащихся на уроке., Москва, Педагогика, 1961 г. 5.Р.Есеева «Өзіндік жұмыс түрлерінің оқушылардың ойлау қабілеттерін дамытудағы ролі». // Қазақстан мектебі., 2005, №5, 22-24бет.

6. Т.Қоқымбаева. Оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру. // Бастауыш мектеп. 2001, №3, 14-16 бет.