Когнитивті лингвистика
жүктеу/скачать 0,63 Mb. Pdf көрінісі
|
document (3)
- Бұл бет үшін навигация:
- Тіл, сана, ойлау, таным Жоспар
- Дәріс тезисі Тіл білімінде маңызды да жан-жақты зерттеуді қажет ететін бағыттардың бірін
| Пайдаланатын әдебиеттер:
1.Манкеева Ж. Қазақ тілін зерттеудің когнитивтік негіздері. Алматы, 2002ж. - №4Тілтаным. 2.Оразалиева Э. Танымдық қазақ тілі. Оқу құралы. – Алматы: Мұрагер, 2005. 3. Маслова. В.А. Когнитивная лингвистика: учебное пособие. – Минск: Театра Системе, 2004г. 4.Оразалиева Э, Когнитивтік лингвистика: қалыптасуы мен дамуы; Алматы, 2007. 5.Хұсайынов Б.Концептуалды талдаудың рөлі// Тілтаным.№1. 6.Әмірбекова А.Б. Концептілік құрылымдардың поэтикалық мәтіндегі вербалдану ерекшелігі(М.Мақатаев поэзиясы бойынша).Филол.ғыл.канд.дисс. автореф.,-А.,2006. 7.Жаманбаева Қ. Тіл қолданысының когнитивтік негіздері: эмоция, символ, тілдік сана. – Алматы: Ғылым, 1998ж. №10 дәріс Тіл, сана, ойлау, таным Жоспар: Тіл – ойлау мен танымның құралы Ой мен сана әрекеті, олардың тіл арқылы көрінісі Ойлау мен таным үдерісінің өзара байланысы Дәріс тезисі Тіл білімінде маңызды да жан-жақты зерттеуді қажет ететін бағыттардың бірін тіл мен ойлау мәселесінен туындайтын теориялық және тәжірибелік- практикалық ізденістер құрайды, өйткені М.Балақаев атап көрсеткендей, «Тіл – адам ойының айнасы...Әдетте ойы айқын кісінің сөзі де анық, дәл болады. Ойы таяз, пікірі күңгірт кісінің сөзі де берекесіз болады» . Демек, тіл адамның ақыл- ойына, сана-сезіміне, қабылдау-пайымына тікелей әсер ететін құралдардың бірі болып табылады, сол себепті оның өзге фактілермен қатар психотанымдық ерекшелігі де аса құнды. Тілді «адамның ұзақ сонарлы ой жұмысының нәтижесі» тұрғысынан зерделеген М.Балақаев та тілдік бірліктердің психологиялық мүмкіндіктерін алдыңғы шепке шығарды, сөйтіп, сөзді «ой өрнегінің мағыналы бөлшектері» деп сипаттай отырып, екеуінің арасындағы байланысты төмендегідей анықтады: «...қарапайым ой қаңқасы да, айқын ойдың көріктеу бояуы да сөз дәлдігімен өлшенеді...Сөз дәлдігі – ой дәлдігі», яғни «...ойлау дегеніміз – ойлай алу қабілетіне ие болу, талқылау, тұжырымдай 73 және қорытындылай білу, баға бере алу»,- деп есептеген В.Кодухов пікірі де соны дәйектейді, сондықтан ғалым ұсынған ойлаудың үш түрлі өзгешелігі сол психологиялық танудың негізгі белгілерін анықтауға және тіл мен ойлау арақатынасын салыстыруға мүмкіндік береді. Олар: 1) бейнелі ойлау немесе қабылдаудың өзгеше түріне негізделген елестету мен ұғынудың, бағалаудың бірлігі; 2) техникалық ойлау жүктеу/скачать 0,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|