Көмірсутектер. Қаныққан, қанықпаған көмірсутектер



бет12/12
Дата25.12.2023
өлшемі4,18 Mb.
#199060
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Байланысты:
03-04 Көмірсутектер

3. Ацетиленді алкилдеу
4. Дигалогеналкандар және галогеналкендердің дегидрогалогендеу
Көміртек-көміртек үш байланыстары бар табиғи өнімдер өте көп. Олардың екі мысалы ретінде гватемалдық өсімдік дәнінің майынан алынған тарир қышқылы және батпақ томарлардан бөлініп алынған улы зат - цикутоксин.
I. Қосылу реакциялары
1. Галогендеу
3. Гидратация
2. Гидрогалогендеу
II. Орынбасу реакциясы
1. Ацетиленидтер түзілуі. Алкиндердің қышқылдығына байланысты олар қышқылдар сияқты реакцияға түседі. Бұл реакцияларда сутегі атомдары металл атомына түрленеді.
HC≡CH + 2Ag(NH3)2OH → Ag−C≡C−Ag + 4NH3 + 2H2O
2. ≡C − H - радикалындағы сутегі атомының галоген атомына орынбасуы:
CH3−CH≡C−H + Br2 → CH3−CH≡C−Br + HBr
III. Тотығу және тотықсыздану реакциялары
1. Алкиндердің тотығуы. Бұл реакцияның катализаторы - KMnO4.
HC≡CH + 4[O] → COOH−COOH
2. Алкиндердің тотықсыздануы
IV. Димерлену, тримерлену және тетрамерлену реакциялары
2HC≡CH → HC≡C−CH=CH2
vinilacetylene
3HC≡CH →

Диендер номенклатурасы


Диендер қанықпаған көмірсутектер болып табылады, құрамында екі қос байланысы бар. Диендердің жалпы формуласы C2H2n-2. Молекуладағы қос байланыс орналасуының үш типі кездеседі.
Диендердің систематикалық (IUPAC) атауында алканға сәйкес «ан» жалғауын «диен» жалғауына ауыстырамыз.

Диендердің конфигурациялық изомерлері


1-хлор-2,4-гептадиен сияқты диендер, төрт түрлі конфигурациялық изомерлері бар, себебі әрбір қос байланыс не E, не Z-конфигурациясы болады. Осылайша, E-E, Z-Z, E-Z және Z-E изомерлері кездеседі.

Диендерді алу жолдары


1. Алкандар мен алкендерді дегидрлеу
2. Диолдардың (2 -ОН тобы бар спирттер) дегидратациясы
3. Қанықпаған спирттердің дегидратациясы
Диендердің химиялық қасиеттері
  • Гидрлеу

2. Галогендеу
3. Гидрогалогендеу
5. Полимеризация
nCH2=CH−CH=CH2 → −(−CH2−CH=CH−CH2−)−n
4. Дильс-Альдер реакциясы
Егер Дильс-Альдер реакциясы өнімде асимметриялық көміртегі түзетін болса, онда R және S-энантиомерлердің бірдей мөлшері пайда болады. Басқа сөздермен айтқанда, өнім рацематты қоспа болады.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет