Коммерциялық емес акционерлік қоғам


Люминесцентті /немесе флюоресцентті/ микроскопия



бет6/9
Дата25.01.2022
өлшемі263,09 Kb.
#114685
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Байланысты:
Тұрсынқұл Жанерке Ж. К.

Люминесцентті /немесе флюоресцентті/ микроскопия. Фотолюминесценцияға негізделген /объектінің сәуле әсерінен жарқырату/, люминесценциялы объектіге алдын ала бояу /екіншілік объектіні люминесценция шақыратын-флюрохром арқылы бояйтын түрлері бар. Бұл микроскопияның артықшылығы зерттейтін материалда тірі және аз мөлшердегі микроорганизмдерді көру.




Электронды микроскопия. Сәулелі микроскоппен көре алмайтын объектілерде көру үшін қолданылады. /вирустар, макромолекулалық құрылымдар, субмикроскопиялық құрылымдар/. Жарық сәулесінің орнына электрондар толқынын қолданады, олар ұзындығы 0,005 нм, ол 100 000 есе жарық сәулесінен қысқа. Электронды микроскоп 0,1-0,2 нм  өлшемді объектілерді көруге рұқсат етіледі, яғни 100 есе үлкейтіп көрсетеді. Электронды микроскопты 1951 жылы неміс ғалымдары Девиссон мен Калбин  құрастырған. Электрондық микроскоптың көру, анықтау кабілеті өте жоғары. Электрондық микроскоп жарық микроскопына карағанда 100 000 есе үлкейтеді. Қазіргі электронды микроскоптың көрсеткіштік кабілеттілігі 0,1-0,3 нм-ге дейін жетеді. Объектіні 150 000 есеге дейін үлкейтеді. Клетканың барлық ультрақұрылысын  молекулалық деңгейде зерттеуге мүмкіншілік береді.

Электрондық микроскоптың  кұрылысы жарық микроскопына ұқсас, сәулелерінің ролін электр тогімен  қыздырылған вакуумда орналаскан вольфрам жібінен тарайтын электрондар тасқыны  аткарады, өйнек лин-заларының орныңца  электромашитгер болады. Жарық микроскопының обьективі мен окулярьша электрондық микроскопга машипік катуш-калар сәйкес келеді.

Электрондық микроскопта  міндетті түрде вакуум болуы кажет, себебі ауада элекгрондар алыска кете алмайды, оттегі, азот немесе көмір  қышқыл газы молекулалармен кездессе, олар бөгеліп өз жолын өзгертіп шашырап  кетеді. Электрондар таскынының  бағытын кажетіне карай куатгы электр немесе машит өрісімен өзгертуге  болады.

Электрондардың жылдамдығын  үдетсе электроңдық микроскоптың шешуші кабілеті артады. Техникалық тұрғыдан казіргі кезде бұл киьн мәселе емес. Токтың кернеуі 40000-100 000 вольт  болса, электрондар жылдамдығы секундына 200 000 км-ге дейін жетеді.

Препарат тығыз болса  көрінбейді. Ең кішкене клетканың, мысалы бактериялық клетканың көлденең кесіндісі 1 мкм. Мұңдай калыңдықтан  еш-бір электрон өте алмайды. Сондықтан  экранда кара дақ кана пайда болады. Зерттелетін клетканы өте кішкене  бөліктерге бөлу кажет. Мүндай кесінділердің  калыңдығы 100 нм-ден аспауы керек. Өте  жұқа  кесінділерді ультрамикротомдармен дайындайды Электрондық микроскоппен зерттеу үшін ұлпалар бөліктерін жарық микроскопымен зерттегендей өндеуден өткізеді. Бекітуді ерекше ұқыптылықпен жүргізу керек, себебі микромолекулалық деңгейге дейнгі клетканың құрылысын  сақтау қажет.

К
өбінесе екі рет бекітуден  өткізеді, алдымен глутаральдегидте немесе формальдегидте, кейін осмий  ангидртгінің ерітіндісінде бекітеді. Сіңіру ортасы ретінде жасаңды смола  аралдит немесе эпон қолданылыады. Калыңдығы 50-100 нм кесіңдіні әйнек  немесе алмаз пышақтармен дайындайды.  Зерттелетін обьектінің көрінісі элекгроңдарга  сезімтал фотопластинкаға  немесе флуоросценциялаушы экранга түседі. Элекгроңдық микроскоптың  бірнеше түрі бар: трансмиссиялық, растрлық, жоғарғы вольттік.





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет