24.Балуан Шолақтың «Ғалия» өлеңіндегі ғашықтық сезімін жеткізуге қолданған ақының
көркемдік тəәсілдерін талдап жазыңыз
Балуан Шолақтың өмірінде үлкен орын алатын адамның бірі Ғалия. Өткені, Балуан
Шолақтың аты аталған жерде Ғалия еске түспей қоймайды. Тағдыр қос ғашықтың арасын қанша
бөлсе де, тарихта Шолақ пен Ғалияның есімдері қашанда бірге аталады. Сол Ғалия деген
ғашықтық сезімі қала өрбиді?
Балуан Шолаққа Алла сан қилы өнер берген. Ақындығы да ғажап. Ғалия – оның шын ғашығы.
Ғалия жастай қайтыс болып кетеді. Қазір ол бір аңыз əәңгімедей айтылып жүр. Бірақ бұл əән
мақтаныш үшін емес, композитор ретінде атын əәйгілі ету мақсатында да емес, шынымен де оның
жанынан, жүрегінен шыққан туынды болатын. Бір сөзбен айтқанда жүректен шыққан туындысы.
«Ғалия» əәндерінің сөзіне назар аударсаң , Балуан Шолақтың бүкіл өмірі, тарихы баяндалып
тұрғандай көрінеді.
Балуан Шолақ Ғалияға арнап бес түрлі арнаған дейді халық. ƏӘр өңірде оның айтылу иірімдері
ерекше. Ғалияның сұлулығын, оған деген ерекше ілтипаты мен сүйіспеншілігін, сезімін
аңғаруымызға болады. Сөзімее дəәлел ретінде өліңнің мына үзіндісін ұсынамын:
Айдың көзін жалт еткен бұлт алсын,
Бүйте берсең діңкемді құртасың.
Биылдан қосылған Ғалия жан,
Қай қылығын қалқаның ұмытарсың.
Айым да сен, Ғалия, күнім де сен,
Оң қабағым тартады күлімдесең, - деп оған деген махаббат жалынын білдірген.
Сөзсіз бұл Балуан Шолақ ғұмырындағы естен кетпес ең əәдемі щақтардың бірі. Себебі, оның Ғалияға
деген ғашықтығы – шын ғашықтық. Ғашық жүрекке əәмір жүрмейді. Шолақтың да əәмірі жүрмеген.
Қайта ғашықтық əәміріне құлдық етіп, осындай ғажайып туындыны дүниеге əәкелген. Нағыз
махаббатың символыретінде Шолақтың «Ғалия» əәні бізге жəәне келешекке мұра. Сүйіспеншілік –
Балуан Шолақ өліңінің өзегі, қаны, жаны, бүлкілдеп тұрған жүрегі.Ақынды ақын қылатын да –
махаббат, ғашықтық. Гүл болмаса, бұлбұлдың сайрамайтындығы сияқты, ғашық болмаған ақын да
жырлай алмайды. Сол себепті махаббат – адам өмірінің мəәні десем артық айтқаным емес.
|