Компьтерге тергенде қателері бар. Тексеріп барып, шығару керек. Махамбет өлеңдеріндегі «Қара нар керек біздің бұл іске»

 

29.Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романындағы Ақбілек бейнесін ащудағы автор тəәсілін 

талдап жазыңыз. 

            Ақбілек – қазақ əәдебиетіндегі алғашқы эпикалық роман. «Ақбілек» романындағы еліміздің 

шығыс өңіріндегі əәлемге аян Алтай өңіріндегі ауыл көріністері, Ертіс-Күршім сипаты, Марқакөлдің 

мөлдір суы мен оның айналасындағы аң-құс, жануарлар əәлемі, алуан түсті адам портреттері, 

этнографиялық этюдтер, яғни қазақ тұрмысы мен заман көріністерінен, адамдар арасындағы 

қатынастарды  шебер бейнелеген. Бұл романда қазақ қызының тағдыры туралы əәңгімеленеді. 

             «Ақбілек» романыныдағы оқиғалар өмірден алынған. Ақбілек əәлемі, Қазақ төңкерісінен 

кейінгіқазақ ауылының əәрекеті кеңінен көрініс береді. Маңыздысы жазушы жан əәлемін жаулап 

алған, қазақ қызының тағдыры. Автор оқиға өміріне сай табиғат тамашаларын əәсерлі, шабытты 

сөз етсе, енді бірде ала ат мінген жалғыз адам туралы, сосын жекеленген бейнелер. Ақбілек, 

Бекболат,Офицер, Мұқаш сияқты кейіпкерлерді сөйлетеді. Жазушы Ақбілекті өмір – тағдыр 

талқысына сала отырып, бір ауылдың өсек аяңынан арашалап, қара мұрттың əәлсіздігін де 

сездірмей, қаладан бақытына жолықтыруы – кеңестік кезеңнің талабы. Қазал əәйелінің еркіндік алу 

салтанаты  жемісті сəәт. Сондай – ақ Төлегеннің үйінде қонақта болған зиялы қауым өкілдерінің 

өзара əәңгіме – сұхбаттарынан қазақы қалжың, пəәтер, темекі төңірегінде өріс алған əәңгіме арнасы 

– бай – кедей, тап мəәселесіне алып келеді.  

 

 Жүсіпбек Аймауытов роман оқиғасын тарата, көркем, келісті баяндайды. Шығарма 

тақырыбы иемденген басты тұлға Ақбілек аяулы əәке мен қымбат анасының алдында ерке де əәсем 

болып өсті. Ол құрбыларының алды, теңдікке ұмтылған, азаттықты аңсаған, зорлыққа 

майымаған, өмірінен тағылым – ғибрат алған, жан – жүрегі таза, махаббат, мейірімі мол, өжет 

қыр қызы. Бірақ бұлжарастық, жастық салтанатын түстері суық, ойлары теріс,жүрістері суыт, 

төрт атты бұзғанды. Үлкен үй-дəәулетті Мамырбайдың шаңырағын ортасына түсірді. Бəәбішесін 

атып, жас түлегі Ақбілекті ойбайлатып алды да жөнелді. Бұдан кейінгі жердегі Ақбілектің өмірін, 

көрген зорлығы мен тартқан азабын ешкім де дұшпанына тілемес. Ел көзіне көріне алмай, күлкі 

болып ауылдан кеткен Ақбілек қалаға барып оқып, адам қатарына қосылып, жар тапты, бақытты 

өмірге қадам басты. Міне «Ақбілек» романының бүкіл тақырыбы мен идеясы осыған саяды.  

           Қорыта келе, «Ақбілек» романын ұлттың таным мен парасатты, ұлтық болмыс – бітімін 

көрсететін тəәрбиеік мəәні зор салт – дəәстүр, əәдет ғұрыптар деуге болады. «Ақбілек» романы – бір 

ғана қазақ қызының тағдырымен қатар, əәлеуметтік төңкеріс тұсындағы қазақ ауылының өзгерісін 

суреттеген алғашқы қазақ романдарының бірі. Роман арқылы ұлтымыздың бүгінгі, ертеңі болашақ 

ұрпағымызға ой салары анық.    

 

 

 

 

 

 

 

 

жүктеу/скачать 1,07 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: