Конрад Аденауэр атындағы Қор

328
Қазақстан экономикасының трансформациясы
Сонымен қатар, тауарлық тәуелділіктен кету туралы мемлекеттің қолда-
ныстағы бағдарламаларының нәтижелері тек ұзақ мерзімді перспекти-
вада ғана көрінетінін атап өткен жөн. Мысалы, Тәуелсіздіктің алғашқы 
жылдарында ЖІӨ-де шикізат компонентінің үлесін қарастырған кезде, ол 
25%, 2010 жылы – 19,5%, 2017 жылы – 13% болатын 
11
. Бұл негізінен мұнай 
бағасының құлдырауына байланысты, бірақ экономиканы әртараптан-
дыру бойынша қабылданған шаралар алғашқы нәтижелерін сақтайды.
Қазақстанның шикізаттан тәуелділігі бәріне белгілі факт, бірақ соған 
қарамастан республика бұл тәуелділікке төтеп беруге әрдайым сәтті 
болмаса да, белсенді түрде тырысуда. Мысалы, халықаралық экономи-
калық қауымдастықтардың мүшелігі тұрғысынан еліміздің қызметі мен 
күш-жігері инвестициялық ахуалды жақсартуға ықпал етеді. Қазақстан-
ның күш-жігерінің бекер емес екендігі және іс-әрекеттердің бір жағы да 
жұмыс істеп жатқаны көршілес елдермен, соның ішінде Ресеймен салы-
стырғанда, жылына «бизнесті жүргізудің жеңілдігі» салыстырмалы оң 
рейтингісімен (28-орын) расталды 
12
.
Инвестициялық тартымдылықты арттыру үшін барлық жерде негізде-
мелік жағдайлар жасалуда. Осылайша, «5 институциялық реформаны 
жүзеге асыру үшін 100 нақты қадам» бағдарламасында (2015 ж.) жаңғырту 
қажеттілігін түсініп, 74 және 75 қадамдар CRIRSCO халықаралық есептілік 
стандарттары жүйесін енгізу арқылы ашықтықты арттыру туралы айтады, 
сондай-ақ ең жақсы халықаралық тәжірибеге сәйкес лицензияларды 
беруде оңайлатулар енгізу 
13
.
Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 27 желтоқсандағы Жер қойнауын 
пайдалану туралы Кодексінің негізгі элементтері минералды барлауға 
және пайдалы қазбаларды өндіруге лицензиялар алудың, жергілікті билік 
органдарының шағын кен орындарына лицензиялар беру, халықара-
лық стандарттар енгізу ресурстарды бағалау туралы негізгі қағидаларын 
(«First Come, First Served қағидаттары бойынша) айтарлықтай оңайлатады 
және жеделдетеді. Ал жер қойнауын пайдаланушылардың қызметтерді 
және тауарларды сатып алу, есеп беру мен жергілікті қамту бойынша 
11
https://www.zakon.kz/4922370-ekonomika- kazahstana-uhodit-ot-syrevoy.html.
12
http://www.doingbusiness.org/content/dam/doingBusiness/
country/k/kazakhstan/KAZ.pdf, https://24.kz/ru/news/delovye- novosti/
item/274950-kazakhstan- podnyalsya-na-8-pozitsij-v-rejtinge- doing-business.
13
https://online.zakon.kz/Document/?doc_id=31977084.

329
Германияның шикізаттық стратегиясы және Қазақстанның экономикалық саясатының 
бөлігі ретіндегі Германия мен Қазақстанның шикізаттық серіктестігі
міндеттемелерін мемлекеттік реттеу ДСҰ талаптарына сәйкес келеді. 
Жалпы алғанда, жаңа кодекс инвестициялық тартымдылықты артты-
руға арналған 
14
.
Қазақстан экономикасын тауарлық тәуелділіктен арылту бойынша одан 
арғы шаралар 
2018 жылдың ақпан айында күшіне енген 2025 жылға дейін 
Қазақстан Республикасының дамуының жаңа стратегиялық жоспарын, ең 
алдымен экономиканы әртараптандыру мен Индустрия 4.0. (Өнеркәсіпті 
цифрландыруды) қамтиды 
15
. Бірақ, экономиканың әртүрлі салаларында 
әзірленген іс-қимыл жоспарына қарамастан және тек тауарлық сектордың 
қысқа есебі ғана болса, Қазақстанның болашақта дамуы мұнай табыстары-
ның жоғары деңгейіне тәуелділігін сақтайды. Мұның себебі, ең алдымен 
әлсіз мемлекеттік институттар мен қабылданған шаралардың тиімділігін 
төмендететін сыбайлас жемқорлық.

жүктеу/скачать 11,11 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: