Үш фазалы генератордың жұмыс істеу принципі Генератордың жұмыс істеу принципі электромагниттік индукция құбылысына негізделген,ягни роторды қандайда бір механикалық күш арқылы қозғағанда, осы роторға бекітілген тұрақты магнит (электромагнит) полюстері арқылы пайда болған магнит өрісінің күш сызықтары, статордағы орамаларды қиып өтіп,онда амплитудалары мен жиіліктері бірдей, бірақ фазасы бойынша 1200- қа ығысқан үш ЭҚК –терді туындатады,мысалы
А фазасында : еА=Emsinωt В фазасында : еВ= Emsin(ωt - 2π/3) С фазасында : еС= Emsin(ωt +2π/3 Генератордың орамаларын оның фазаларыдеп атайды
Олардың бастары А,В,С латын әріптері арқылы, ал аяқтары Х,У, Z деп белгілейді.
Фазалар кезектесуі деп э.қ.к.-тердің белгілі бір мәнге ие болу кезіндегі ретін айтады . Егер бұл рет ЕА , ЕВ , ЕС болса, онда мұндай кезектесу тура кезектесу деп аталады.
в) Генератор орамдарының жалғану тәсілдері: - байланыспаған және байланысқан
- жұлдызша жалғануы
- үшбұрыштап жалғануы
Алғашқы үш фазалы тізбек байланыспаған немесе алты сым арқылы жалғану сұлбасы ретінде жасалды.
Бұл сұлба бойынша генератордың әр фазасы жүктеменің әр фазасымен екі сым арқылы жалғанады. Барлығы алты сым керек болады.Бұл сұлба экономикалық жағынан тиімсіз.
А - ZА В – ZВ генератор орамаларының басқы ұштары;
С - ZС x,y,z - орамалардың аяққы ұштары;
Сондықтан практикада ең тиімді сұлба ретінде генератордың фазаларын жұлдызша , ал қабылдағыштардың фазаларын жұлдызша және үшбұрыш тәсілдері арқылы жинау керектігі ескерілді.
Томендегі суреттерден осы байланыспаған электр жүйелерінің сұлбалары көрсетілген. Әр фазаға өз жүктемелері жалғанған: ZА , ZВ , ZС .
Осы жүктемелердің толық кедергілерінің шамаларына қарай үш фазалы электр тізбегі: симметриялы егер ZА =ZВ = ZС өз ара тең болса,
ал тең болмаса ZА ZВ ZАсимметриялы емес деп аталады.
А фазасында пайда болатын ЭҚК:
еА=Emsinωt
В фазасында:
еВ= Emsin(ωt - 2π/3)
С фазасында:
еС= Emsin(ωt +2π/3)
3-фазаның басын латын әріптері А,В,С – әріптерімен , ал фазаның соңын х, y, z – әріптерімен белгілейді. Бірінші фазаның түсі А-х - сары; Екінші фазаның түсі В- y – жасыл; Үшінші фазаның түсі С- z – қызыл. Үш фазалық жүйеде генератордың фазалық орамаларын жұлдызша және үшбұрыш сұлбаларымен жалғау тәсілдері қолданылады.
