Көркемдегіш құралдардың қызметі
Семей 2023 жыл
Тіл – көркемдік шеберліктің қайнар көзі, мөлдір бастауы. Қаламгерлердің тілдік-стильдік ізденістері, сөздік қоры, сөйлем құрауы, ұлттық бояуы қанық, тіл байлығын таңдай, талғай білуі сияқты қаламгерлік ерекшеліктеріне тоқталу басымырақ көзделіп келеді Теңеу
Қайыңдар күмістің сом бақанындай, Жиі терек әскердің қатарындай, Бұтақтар жапырағы сылдыраған. Өзбектің батсайы шапанындай. (С. Мұқанов ). Шұғыла шалған кешкі бұлттай, Толқын шашта оттар ойнап, Өрт топанын кешіп, Нұхтай Жалғыз өзі тұрды бойлап: Тұрды ұқсап, тұрды кейде От ұстаған Прометейге. (Қ.Аманжолов) Шаншылып Алатаудың ұршығындай, Шабыттың шырқап биік ыршуындай, Шолып тұр шартарапты Абай шыңы, Шытырман, жакпар-жақпар жыр шыңындай. (Ж.Молдағалиев) Шілдеде қандай момақан, Бірнеше жұмсақ алақан. Толқының майда мақпалдай. Көтеріп бара жатқандай. (Ғ.Қайырбеков) З.Қабдолов “Сөз өнері”
Әдеби тілге үстеме мағына беріп, оның көркіне көрік қосатын, сор арқылы әдеби шығарманың мазмұнын құнарландырып, пішінін ажарландыратын көркемдеу құралдарының бірі От орнындай тұяқтым,
Омыртқаң бар отаудай.
Жауырыныңа қарасам:
Сыпыра шапқан тақтадай.
Құйрығыңа болайын:
Қынаптан шыққан қанжардай!
Жалыңа сенің болайын:
Күлтеленген жібектей!
Шықшытыңа болайын:
Оралып жатқан түбектей!
Құлағыңа болайын:
Көлге біткен құрақтай!
Қабағыңа болайын:
Қара албасты қабақтай!
Сағағыңа болайын:
Піскен алма сабақтай!
Екі көзіңе болайын:
Қорқыт жаққан шырақтай!
Теңеулер неше түрлі ескі өлеңдерде келеді. Ер Тарғынның Тарланына айтқан сөзінің ішінде мынадай теңеулер бар: Теңеулер 2 түрлі болады:
