Сондықтан жер бетіне жететін УК сәулелену негізінен УКА
(шамамен 95%) мен кішкене УКВ компонентінен тұрады (шамамен 5%).
3
УК сәулеленуін толқын ұзындығының негізінде үш санатқа бөлуге болады. Олар биологиялық
белсенділігімен және теріге ену дәрежесімен ерекшеленеді.
Толқындардың ұзындығы неғұрлым қысқа болса,
УК сәулелену көбірек зиян келтіреді. Алайда, УК сәулеленудің қысқарақ толқын ұзындығы терінің ену қабілеті
аз.
■
УКС
ауқымы 100-ден 280 нм-ге дейін болады және ол озон қабатымен блокталады.
■
УКВ
сәулелену ауқымы 280-ден 320 нм-ге дейін болады.
УКВ сәулелері негізінен
терінің үстіңгі
қабатына, яғни
эпидермиске
енеді
(3.24-сурет). УКВ сәулелену қызару ретінде сезінетін терінің қатты зақымдануы,
күнге күюдің негізгі себебі болып табылады. Сонымен қатар, ол тері қатерлі ісігінің дамуының жетекші
факторы ретінде анықталады. УКВ радиациясының дереу нәтижесі – терінің қызаруы және шел қалыңдауы, бұл
эпидермиске УКВ әсерін азайту үшін дененің қорғаныс реакциясы.
4
Қызару мен ықтимал ауырсыну біршама
қысқа уақытта басылады; алайда, негізгі зиян уақыт өте келе жиналады. Бұл терінің әртүрлі қатерлі
ісік түрлерін қалыптастыруға әкеледі. Сонымен қатар, УКВ фотоқартаю мен күнге күю, сондай-ақ
иммунобасқышты әсерге себеп болады. УКВ сәулеленуінің тиімді әсері – ол терідегі Д дәруменінің
синтезіне жауапты. УКВ қарқындылығы мезгілге, орналасқан жерге және күннің уақытына
229
байланысты өзгереді. УКВ-ның ең үлкен көлемі АҚШ-та таңғы 10:00-ден 16:00-ге дейін көктемнің
аяғында және жаздың басында байқалады.
5
Алайда УКВ сәулелері әсіресе үлкен биіктікте және қар
мен мұз сияқты шағылыстыратын беттерде теріні жыл бойы күйдіріп зақымдауы мүмкін.
6
УКВ
сәулелері шыныға айтарлықтай енбейді.
■
УКА сәулеленудің ауқымы 320-дан 400 нм-ге дейін болады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
