Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007



Pdf көрінісі
бет73/87
Дата24.01.2023
өлшемі3,47 Mb.
#166222
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   87
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

Оймақгүл - Digitalis. 
Күлтесі косерінді, бірак айкын емес, төрт күлте 
жапырақшасынан түрады. Аталығы - 4. Ж ерорта теңізінде, Батыс Еуропада 
таралган. Ал бізде жүрек ауруларына карсы емдік өсімдік ретінде өсіріледі.
Сиякөк 
-
льнянка - Linaria. 
Біржылдык өсімдік. Гүлдері 
косерінді. 
зигоморфты. Екі күлтежапыракшасы - жоғарғы ерін, үш күлтежапыракшасы -
төменгі ерінді түзеді. Аталығы - 4. Арамшөп.
Бөденешөп - вероника - Veronica. 
Біржылдык. екіжылдык өсімдіктер. 
250 түрі белгілі. Ж аңа Зеландияда жэне Австралияда ағаш формалары 
кездеседі. Тостаған жапыракшалары жэне күлтежапыракшалары төртеуден, ал 
тозанкабы - 2. Сәндік 
максатта өсіріледі. Бізде көктемгі бөденешөп. 
ұзынжапыракты бөденешөп кездеседі. 
ҚР Қызыл кітабына бор сиякөгі 
енгізілген. Батыс Қазакстан облысының сирек кездесетін түрлері катарына: 
шоқтанған кандыгүл, аюкүлак енген. Солтүстік Каспийде сирек кездесетін 
түрлері: Veronica teucrium , V erbascum thapsus, Ped3culsris interrupta. Linaria 
cretacea.
Ерінгүлділер түкымдасы - Labiatae
Ерінгүлділер тұкымдасының 5500 түрі, 270 туысы белгілі. БҚО-да 70 т ү р і. 
26 туысы кездеседі. 
Ерінгүлділер 
түтікшегүлділердін 
ішіндегі 
жогары 
деңгейде маманданған түкымдас болып табылады. Ерінгүлділер түкымдасының 
сыртқы белгілеріндегі ерекшеліктер: сабағы төрткырлы, жапырактары карама- 
карсы орналаскан. Күлтесі косерінді, топтасып орналаскан.
71


Гүлдері косерінді, жоғарғы ерін екі күлте жапыракшадан, төменгі ерін - уш 
күлте жапыракшадан ту рады. Тозаңкаптары - 4 (сәлбенде тек екеу). Түйіні 
жоғары орналаскан, жемісі төртбөлікті жаңғак. Күлтежапыракшалары 4-5, 
түтікше тэрізді немесе косерінді.
Ерінгүлділер кұрамында эфир майларынын (алкалоидтар көп болмайды) 
болуы тукымдаска тэн белгі болып табылады. Ерінгулділер арасында көптеген 
бағалы эфир майын беретін өсімдіктер бар (розмарин, иісті шатыраш немесе 
сәлбен, лаванда, жалбыз, мұның бэрі колдан өсіріледі).
Жалбыз 
- Mentha. Бірнеше түрі бар. Дала зонасында таралған. Хош иісті 
өсімдік. медицинада катты ауруды басуда (жалбыз тамш ылары) қолданылады. 
Ментолды жалбыз майынан алады. Валидолдың 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   87




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет