Кұралы. Орал: М.Өтемісов атындағы БҚм у бак, ж эне баспа орталығы, 2007



Pdf көрінісі
бет65/160
Дата23.02.2022
өлшемі3,47 Mb.
#132975
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   160
Байланысты:
сімдіктер систематикасы О у ралы

Қы рықбуы н қатары - Equsetales
Қырыкбуындарға казіргі кезде кең таралған дала кырыкбуыны жатады. Ол 
көпжылдык шөптесін өсімдік. Даму циклі плаунның дамуымен бірдей 
(спорофит - гаметофит - спорофит). Көктемде тамырсабағынан көктемдік 
өркендер өсіп шығады. Оның ұш ында споралы масактар дамиды. М асак өстен 
және спорофильдерден тұрады. Қакпакшасы бар, сағакты аяғы бар, 5-9 
спорангия болады, ал олардың ішінде редукциялы бөлінген споралар жэне 
эпатерлер түзіледі. Спорангиялар жарылады да, онын ішінен споралар мен 
эпатерлар шашылады. Споралары әртүрлі. Қолайлы ж ағдайда олар өсіп 
жетіледі. Бір споралар аналык өскінге (ірірек, жалпак, архегониялары бар, өте 
жақсы жағдайларда), ал екіншілері аталык өскіндерге айнапады (пішіні де, 
көлемі де кішірек, антеридиялары бар). Ұрыктанғаннан кейін ж аңа қырыкбуын 
өсіп шығады.
Споралар түзілгеннен кейін көктемдік өркен өліп, курап түсіп калады, 
оның орнына осы тамырсабактан ж азды к өркен өседі.
А ссимиляция 
процесінін 
нәтижесінде 
түзілген 
кор 
заттары 
тамы рсабакка жиналады. Күзде өсімдік тіршілігін токтатып, ты ны ш тық күйге 
көшеді, ал келесі көктемде тамы рсабакка жиналған қор заттары есебінен 
көктемдік өркен өсіп шығады.
М едицинада зэр айдаушы 
жэне кан токтатушы ретінде колданылады. 
А ғаш тарды тегістеу үшін (себебі сабағы катты болады) пайдаланады. 
Ж ағымсыз әсері - қырыкбуындар арамшөптер болып табылады.
39


Батыс Қазакстан облысында қырыкбуындардың келесі түрлері кездеседі: 
Equsetum 
arvense, 
E.palustris, 
E.syevestris. 
E.pratense, 
E.helecharis. 
E. 
ramosissimum, E. hiemall.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   61   62   63   64   65   66   67   68   ...   160




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет