Култанбаева нургул калдыгуловна
жүктеу/скачать 2,3 Mb. Pdf көрінісі
|
ЕРТЕГІ ДИСКУРСЫНЫҢ ЛИНГВОМӘДЕНИ ӨЛШЕМДЕРІ
| 3 деңгей
“Салғастырмалы талдауда” қазақ, орыс, араб ертегі дискурсының жанрлық белгілерінің тілдік, когнитивтік-коммуникативтік, қарым-қатынас стратегиясында көрінуін, олардың дискурстық ортақтығы мен ерекшеліктері, ұлттық дискурстық мәдениет салғастырмалы лингвомәдени әдістер мен дискурс талдау арқылы анықталады және түсіндіріледі. Ертегі дискурсының лингвомәдени өлшемдерін салғастырмалы талдау зерттеудің мақсаты мен міндеттеріне сәйкес әр түрлі зерттеу үлгілерін негізге алуы мүмкін. Біздің жағдаймызда анықталған лингвомәдени өлшемдердің түрлеріне қарай салғастырмалы талдаудың төрт үлгісін ұсынамыз: 1) атауларды салғастырмалы лингвомәдени сипаттау үлгісі. Бұл біздің зерттеумізде бір типті кейіпкерлер атауларын, ғажайып зат атауларын, туыстық атауларды, атақ-лауазым атауларын, киім, тағам атауларын, кәсіп атауларын, аң-құс атауларын салғастырмалы талдаудан көрінеді. 2) әлеуметтік-психологиялық салғастырмалы лингвомәдени зерттеу үлгісі. Бұл біздің зерттеумізде құрылысы әр түрлі тілдердің (қазақ, орыс, араб тілдері) ертегі дискурсындағы фразеологизмдерді, мақал-мәтелдерді, метафораларды, символдар, мәдени код, мәдени маркерлерді, уақыт пен кеңістікке қатысты түсініктерді, мифтік наным-сенімдерді салғастырмалы талдаудан көрінеді. 3) қарым-қатынас стратегиясын дискурстық-лингвомәдени салғастырмалы зерттеу үлгісі. Бұл біздің зерттеумізде сөйлеу әдебі: амандасу, қоштасу; әдеп нормалары: қонақ күту, қарсы алу, қонақты сыйлау, күту, шығарып салу; салт- дәстүр: үйлену, қыз ұзату, бата беру, тілек тілеу, қарғыс мәнді сөздерді; сөйлеу актісі: адамның ішкі жан сезімі, қуану, ренжу, ашулану т.б. талдаудан көрінеді; 4) сөйлеу мінез-құлқының когнитивтік-коммуникативтік ерекшелігін дискурстық-лингвомәдени салғастырмалы сипаттау үлгісі. Бұл біздің зерттеумізде жатсынбау, ата-тегін білу, сабырлылық пен төзімділік, шыдамдылық, дарқандық, ұжымдық сана, сөз қадірін білу, қонақжайлылық, 119 тапқырлық, тез тіл табысу мен қарым-қатынасқа тез түсу, кеңес беруге құмарлық, таныс емес адамға ескерту жасау, шынайылық, ресми қарым- қатынастан гөрі, бейресми қарым-қатынасты ұнату, танымайтын адамға ішкі сырын ақтару, «өтірік күлуді» жаратпау, дауласуға құштарлық, өз пікірін айтуға ұмтылу, өзінің қиын өміріне шағымдану т.б. ұлттық мінез-құлық ерекшеліктерін салғастырмалы талдаудан көрінеді. Зерттеумізде ұсынылған дискурстық-лингвомәдени салғастырмалы зерттеу үлгісі дискурстың басқа кез келген жанрларын зерттеуде және салғастырмалы талдауларда қолдануға болады деп есептейміз. жүктеу/скачать 2,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|