ПӘН БОЙЫНША ТАПСЫРМАЛАРДЫ ОРЫНДАУ ЖӘНЕ ТАПСЫРУ КЕСТЕСІ

1.Суретшілердің жұмыстарын талдау.

2.Портреттік жанрда орындалған еңбектерге тоқталу.

3.Техникасын, түстік ерекшеліктерін меңгеру.

Композиция элементтері бірлікке ұштастырылған, бір-біріне мақсатты көркем құрылым. Пластикалық өнерді композиция көркем форма түзілімінің жеке сәттерін біріктіріп тұрады. Композиция әдістері өнердің өзіндік ереекшеліктеріне, шығарманың идеясына, авторлық ой-түйінге сәйкес туындайды. Композиция шығарманың ішкі құрылымымен бірге оның сыртқы ортамен көрермендер арасындағы қатынасында белгілейді. Бейнелеу өнеріндегі композиция шығарманың идеялық және сюжеттік тақырыптық негізін нақтыландыру барысында заттармен фигураларды кеңістікке орналастыру тәртібін, шығарма көлемін тиянақтау әрі жарықпен көлеңке ұнасымын қадағалау арқылы көрінеді. Композиция «орнықты», «айнымалы», «ашық» және «жабық» болып бөлінеді.Орнықты және ашық түрі Қайта өркендеу дәуіріндегі өнерде басымырақ қолданылады, ал айнымалы және ашық типтері барокка стилінен айқын көрініс тапты.

Суретші өз шығармасында айтпақ ойын анық және әсерлі болу үшін, онда бейнеленетін нәрселерді белгілі ретпен орналастыруға көп көңіл бөледі.

Композиция шығарманың құрылымы тұрғысынан мазмұнын неғұрлым айқын, нанымды, әсер лі шығуына жағдай жасайды.

Қарапайым тілмен айтқанда, көркем шығарманың ішкі құрылымы толып жатқан бөлшектерден тұрса, композиция сол бөлшектерді өзара құрастырып, біртұтас етеді.

Перспектива заңдылығын алғашқы ашқандардың бірі – Қайта өрлеу дәуіріндегі атақты Италиян сәулетшісі және суретшісі Брунемский және сол дәуірдегі басқа да Италиян суретшілері шұғылданған. Заттар бізден алыстаған сайын жарығырақ, бозғылттырақ бола түсетінін байқауға болады. Өйткені, біздің жанарымыз бен алыстағы нысанның арасында тығыз ауа қабаты жатыр. Әлгі заттардың өңін жұмсартып, түсін өзгертіп тұрғанда сол.

Оны бірінші рет байқап, өз шығармасында бейнелеген – Италиян суретшісі Леонардо да Винчи.

Перспектива заңдылығының ашылғаны бейнелеу өнеріндегі елеулі оқиға болды. Ол картинада тереңдік пен кеңістікті дәл бейнелеуге мүмкіндік береді. Бейнелеу өнерінің көркемдігін, әсерлігін арттыруға ықпал етеді.

Бояулар қарқыны живопистік шығармадағы бояулар екпінділігін аңғартады. Бояу түсінің гамасы (гр. gamma) – бейнелеу өнерімен сәндік қол өнер шығармаларында бір бірімен байланысты бояу реңдерімен үйлесімділікте болады. Табиғат қоршаған ортадағы сұлулық бояу нақышымен қымбат. Олардың көркі ең алдымен түрлі түсті реңімен байланысты айқындалады. Түр-түсті арнайы зерттейтін ғылым «түр-түстану» ғылымы деп аталады. Түр-түстің шартты түрде толып жатқан қоғамның символикалары мен әр халықтың әдет ғұрып, салт-санасына қатысты қолданыстары бар. Табиғаттағы әр алуан түр-түстерді адам баласы екі жолмен танып біледі. Біріншісі – ғылыми жолмен, екіншісі – халықтық дәстүр-тәжірибе бойынша. Әсіресе бейнелеу өнерінде түр-түс бейнелеудің басты құралы болып табылады.

Түс живописьтің ең басты құралы болып табылады, яғни живопись шығармасында оның көркемдік құралдарының негізін жарық және көлеңкемен бірлікте түс құрайды.

Нақ түстік қатынастарды дұрыс алу реалистік Живопись өнерімен шұғылданушы адам бояулардын, қылқаламдарын, әр түрлі майлары мен басқа да жабдықтарын сақтау үшін арнайы жәшікті (этюдник) пайдаланады. Майлы бояумен жұмыс істеу үшін арнайы қатты қылшықты қылқаламдар пайдаланылады. Корпустық живопись үшін жалпақ қылқаламдар, ал ұсақ детальдарды салу үшін күзен қылынан жасалған жұмыр және жалпақ қылқаламдар қолданылады. Живописпен көбіне күндіз шұғылданған жөн. Өйткені шамның жарығы бояулардың түстерін өзгертіп көрсетеді.

Суретті кенепке түсіргеннен кейін ғана түспен жазады. Әр суретші дүниені өзінше көріп, өзінше бейнелейді. Әрқайсысы әр түрлі бояу үйлесімін ұнатады. Суретші политраны қолдану арқылы өзіне керек түсін табады. Политра аса бай болса, ол суретшінің шығармасының бояу әлемінің өте молдығын көрсетеді. Салған суретке ең әуелі сұйық бояу жағылады. Содан сәуле түсекен және көлеңкелі жерлерін айыру қажет. Жалпыдан бастап жекелеген детальдарға көшу керек.

1.«Сборник№45 живопись»Алматы 1994г Республиканский издательский кабинет.Программы для университет ов и педагогических инститов (Проект).Составители Н.А.Стариченко, А.Ж.Накисбеков. 100с.

2.Алехин А.Д. О языке изобразительного искусства. «Знание» Серия Искусства. М. 47с.1973г.

3.Алпатов М.В. Композиция в живописи. Исторический очерк. М. Искусство. 1940г.132с.

4.Арнхейм Р. Искусство и визуальное восприятие. М. Наука. 1974г. 392с.

5.Беда Г. В. Живопись и ее изобразительные средства. М.Просвешение. 1977г 187с.

6.Беда Г. В.Основы изоразительной грамоты. Рисунок.Живопись. Композиция. М. Просвешение. 1981г. 237с.

7.Волков Н.Н. Композиция в живописи.М .Искусство. 1977г 263с.

8.Волков Н.Н. Восприятие картины. 2-е изд., доп. М. Просвешение 1976г 32с.

9.Выготский В.С. Психология искусства. 2-е изд.,доп. М.Искусство 1968г 576с.

10.Зайцев А.С. Наука о цвете и живопись. М. Искусство. 1986г 158с.

11.Кардовский Д. П. Об искусстве. Воспоминания, статья, письма. М.АХ СССР. 1960г.340с.

12.Кибрин Е.А. Об Искусстве и художниках. М. АХ СССР. 1961г 311с.

13.Костин В.И. Юматов В.А. Язык изобразительного искусства. М.Знание. 1978г. 10с.

14.Пашаев А.А. Педагогика искусства и творческие способности. М. Знание 1981г 96с.

15.Непомнящий В.М. Смирнов Г.Б. Практическое применение перспективы в станковой картине. М. Просвешение 1978г 119с.

16. Никулина О.Р. Природа глазами художника. М. Советский Художник. 1982г 175с.
6. ПРАКТИКАЛЫҚ САБАҚТАРДЫҢ ЖОСПАРЫ

№	Тақырып	Практикалық жұмыс мазмұны	Апта	Әдебиет
1.	6 семестр Ұлы суретшілердің портеттік жанрдағы орындаған шығармаларынан көшірме.