Лекция 0 cағат Практикалық сабақ 15 сағат ожсөж- 45 сағат CӨЖ 45 сағат Емтихан семестрде
жүктеу/скачать 3,49 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Қастауыштылар
| Эризифтілер немесе Ақ ұнтақтылар қатары (Erysiphales). Бұл саңырауқұлақтар даму циклінде клейстотецилер мен конидиалды споралар түзеді. Қатардың барлық түрлері де «ақ ұнтақ» деп аталатын ауруды қоздыратын облигатты паразиттер.
Дәнді дақылдардың ақ ұнтақ ауруының қоздырғышы – Eryziphe grfminis D.C., қызылшаның ақ ұнтағының қоздырғышы – E. communis F. betae Jacz., алманың ақ ұнтағының қоздырғышы – Podosphaera leucottricha Salm., асқабақ тұқымдасының ақ ұнтағының қоздырғышы – Sphaerotheca fuliginea Poll. тағы басқалары Эризифтілер қатарының өкілдері болып табылады. Қатар ішінде туыстарға бөлінуі клейстотийдің мицелиалдық қосалқылары мен жеміс денелеріндегі қалталар санына негізделеді. Оомицеттер класымен танысқанда сипатталған жалған ақ ұнтақтармен салыстырғанда нағыз ақ ұнтақ аурулары төмендегідей ерекшеліктерімен сипатталады: мицелийі көп клеткалы, ұдайы зақымданатын ұлпалардың бетінде дамиды; клеткаларға тек гаусторийлері енеді; өсімдіктердің кеселмен залалдануы ауаның салыстырмалы ылғалдылығының шекті аралықтары алшақ болады. Спора өнуі барысында промицелий сау ұлпалар арқылы енеді. Ақ ұнтақ ауруының белгілері – жас өсімдіктің топырақ беті мүшелерінде немесе жапырақтарында (үстіңгі және астыңғы беттерінде) ақ түсті ұнтақ өңез пайда болады. Бұл өңез ұлпа бетіне ораналасқан мицелий және жыныссыз, тізбектелген бір клеткалы сопақша конидийлердің кондиалдық спора түзуі. Конидийлер өсімдіктердің қайталап залалдануын туындатады. Біраз уақыттан соң мицелийлерде көзге көрінетін қоңыр немесе қара нүктелер түрінде клейстотецийлер түзіледі. Клейстотецияларда споралары бар қалталар түзіледі. Бұл ауру қоздырғыштардың қолайсыз жағдайларда сақталу формасы болып табылады. Пиреномицеттерге сол сияқты Гипокрейлілер (Hypocreales), Сфералылар (Sphaeriales) және Қастауыштылар (Clavicipitales) қатарлары жатады. Дәнді дақылдардың фузариоз ауруын қоздыратын саңырауқұлақтар Гипокрейлілерге (қалта кезеңінде) жатады. Сфералылар – негізінен шалғын шөптерінің қара дақ ауруын қоздыратын сапротрофтар. Қастауыштылар қатарының көпшілік өкілдері – паразиттер. Олардың ішінде ауылшаруашылық дақылдарының ауруларының қоздырғыштары: қара бидай қастауышы (Claviceps purpurea Tul.). Олардың даму циклінде склероцийлер жиі түзіледі. Олардан кезегінде ішінде перитециялар бар басты стромалар өсіп шығады. жүктеу/скачать 3,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|