Лекция 1 Кіріспе «Инженерлік жүйелер, желілер және жабдықтар»
жүктеу/скачать 0,67 Mb.
|
Ëåêöèÿ 1 ʳð³ñïå «Èíæåíåðë³ê æ?éåëåð, æåë³ëåð æ?íå æàáäû?òàð»
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы
- Мониторинг
| Бақылау сұрақтары
Бірнеше өндірісті біріктіру Химия-механикалық принцип бойынша технологияларды бөлу №13 дәріс. Тақырыбы: Аумақтық-өнеркәсіптік кешен мониторингі. Дәріс жоспары: Мониторинг ұғымы Мониторингтің жіктелуі Зиянды заттардың құрамын бақылау Өнеркәсіптік объектілердің қоршаған ортаға әсерін бағалау үшін қоршаған ортаның жай-күйін бақылау (немесе мониторинг) ұйымдастырылады. Мониторинг-бұл өмір ортасына қосымшадағы қандай да бір объектілерді, процестерді, құбылыстар мен параметрлерді бақылау. Адам қызметінің жалпы мониторингі қажеттілігі үздіксіз өсуде. Соңғы 10 жылда 4 млн-нан астам жаңа химиялық қосылыстар синтезделді, жыл сайын әрбір жылына 1 т-дан кем емес мөлшерде 30 мың түр. Сондықтан мониторинг адамның өз өмір сүру жағдайында және табиғатқа интегралдық әсер ету арқылы жалпылама жүргізілуі мүмкін. Мониторинг: Фондық (базалық); Жаһандық; Өңірлік; Импактілі, сондай-ақ жүргізу әдісі және бақылау объектілері (авиациялық, ғарыштық, қоршаған орта және т.б.) бойынша бөлінеді. Н. Ф. Реймерс (1990) фондық және импактілі, сондай-ақ экожүйелік (экожүйенің иерархиясы, агросистемалар бойынша) және компоненттік (экологиялық компоненттер бойынша) бөлінуді ұсынады. Базалық (фондық) мониторинг кезінде жалпы биосфералық, негізінен, табиғи құбылыстарға аймақтық антропогендік әсер етпестен бақылау жүзеге асырылады. Жаһандық мониторинг жалпы биосфералық және антропогендік объектілер мен құбылыстарды бақылауды қамтиды. Аса қауіпті аймақтарда (АҚК) және жерлерде (мысалы, қалаларда) аймақтық және жергілікті әсерлердің мониторингін импакт деп атайды. Адамның қоршаған ортаның жай-күйіне Мониторинг жүргізу және адамдардың денсаулығына зиянды немесе қауіпті және басқа да тірі организмдердің пайда болатын сыни жағдайлары туралы ескерту қоршаған ортаның мониторингі деп аталады. Табиғи орта компоненттерінің мониторингімен қатар газдалуын бақылау - атмосфералық ауа мен жұмыс орындары мен тұрғын үй - жайлар ауасының физикалық - химиялық сипаттамаларын бақылау жүргізіледі, бұл сипаттамалардың қабылданған нормативтерден ауытқуын-рұқсат етілген шекті шоғырлануын (ШРК) тіркей отырып. ШРК - қоршаған ортадағы зиянды заттардың мөлшері, ол тұрақты байланыста және белгілі бір уақыт аралығында адам денсаулығына әсер етпейді және оның ұрпақтарының салдарларын тудырмайды. ТЖК заңнамалық тәртіпте белгіленеді немесе құзыретті мекемелермен, комиссиялармен және т. б. ұсынылады. Сондай-ақ ауадағы, судағы, топырақтағы, Тамақ өнімдеріндегі зиянды заттардың (ластағыштардың) құрамына үнемі бақылау жүргізіледі және қабылданған нормативтерден (ШРК) бақыланатын мөлшердің ауытқуын тіркеу жүргізіледі. Қоршаған ортаны бақылауда өте маңызды орын оның физикалық-химиялық параметрлерінің сәйкестігін және адам қажеттіліктеріне микроорганизмдермен, паразиттермен және басқа да биологиялық объектілермен қанығуын бақылауға беріледі. Табиғатты ұтымды пайдалану кезінде маңызды рөл өнеркәсіптік кәсіпорындар мен энергетикалық қондырғылардың шығарындыларын бақылауға жатады. Шығарындылар - ластаушылардың қоршаған ортасына (кәсіпорындар, ТПК) қысқа мерзімді немесе белгілі бір уақыт аралығында. Қала, аймақ, мемлекет, олардың топтары, жалпы әлем алаңдарындағы жекелеген көзден шығарынды ажыратады. Қазіргі заманғы техникалық мүмкіндіктерді ескере отырып, кәсіпорын үшін орнатылатын ластаушы заттардың шекті саны (аз қалдықты технологиялар, Жетілдірілген тазарту жабдығы) техникалық рұқсат етілген шығарындылар деп аталады (ТДВ). Уақыт бірлігі үшін жеке көзмен шығарылатын ластаушы заттың көлемі (саны), оның артуы қоршаған табиғи ортада қолайсыз зардаптарға әкеп соқтырады немесе адам денсаулығына қауіпті (яғни ШЖШ-дан жоғары) шекті рұқсат етілген шығарынды (ШЖШ) деп аталады. Зиянды заттардың шығарылуына сәйкес келетін ШДВ басқа анықтамасы бар. жүктеу/скачать 0,67 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|