Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияның пәні, мақсаты, принциптері мен әдістері. Жүйке жүйесінің құрылымы
жүктеу/скачать 1,53 Mb.
|
Лекция 1 Кіріспе. Невропатологияны п ні, ма саты, принциптері м
| Әдебиет:
Ляпидевский С.С. Невропатология. – М.: ВЛАДОС, 2000.-384 с. Бадалян Л.О. Невропатология. – М.: Академия, 2006. Бадалян Л.О., Журба Л.Т., Тимонин О.В. Детские церебральные параличи.-Киев: Здоровья, 1988. Тайжан А.А., Шубаева Ғ.С., Манжуова Л.Н., Байдосова Д.Қ., Тастемірова Г. Невропатология негіздері. 1-бөлім.-Алматы: Қазақ университеті, 2006.-137 б. Шубаева Ғ.С. Невропатология негіздері. 2-бөлім.-Алматы: Абай атындағы ҚазҰПУ.-2007.-87 б. Қайшибаев С. Неврология (1-кітап). – Алматы: ҚР ДСМ С.Ж.Асфендияров ат-ғы ҚазММУ, 1999. Қайшибаев С. Неврология (2-кітап). Арнайы невропатология. – Алматы: С.Ж.Асфендияров ат-ғы ҚазҰМУ, 2003. Манжуова Л.Н. Клинические особенности развития детей с ограниченными возможностями. Алматы, 2009 (6 б.б.). Манжуова Л.Н. Мүмкіншілігі шектеулі балалардың дамуының клиникалық ерекшеліктері. - Алматы, 2010 (7 б.б.). Умешов А.У. Основы невропатологии (для дефектологических специальностей). – Алматы, 2010. Жоғарғы жүйке қызметтерінің жетілмеуі хромосомдық бұзылыстармен (аберрациялармен) байланысты болуы мүмкін. Едәуір ақыл-ой кемістіктері бар балалардың біраз бөлігін Даун, Шерешевский-Тернер, Кляйнфельтер синдромы сияқты хромосомдық бұзылыстары бар балалар құрайды. Даун ауруы. Бұл аурудың негізінде 21-ші жұп хромосомадағы трисомия (екі хромосоманың орнына үш хромосоманың болуы) жатады. Соның нәтижесінде организмдегі барлық жасушалардың ішінде 46 хромосоманың орнына 47 хромосома болады. Аурудың басты белгілері ақыл-ой кемістігі мен туа біткен даму ақаулары болып табылады. Науқастарға өзіндік бет-әлпет тән болады (25-сурет): бас өлшемдері кішірейген, маңдайы және желкесі жалпақ; көз саңылаулары қиғашынан қисайған, мұрынның жоғарғы жағы жалпайған, көздерінің ара-қашықтығы ұлғайған; ауызы кішірейген, үнемі ашық тұрады, тілі үлкен, ауыз қуысына симайды, сондықтан да тістердің батқан іздері байқалады; тістері майда, нашар дамыған. Осы ауруға шалдыққан балалардың барлығына тән ерекше бет-әлпетіне байланысты оларды халық арасында «бір ананың балалары» деп те атап кеткен. Неврологиялық статусы жағынан қимыл қызметінің, әсіресе майда моторикасының нашар дамығандығы анықталады, соған байланысты балалардың психомоторлық дамуы мен сөйлеуі тежеледі. Балалар кеш сөйлей бастайды, соның ішінде сөйлеудің фонетикалық және лексико-грамматикалық құрылымы зардап шегеді. Ақыл-ой дамуы бойынша олар өзінің құрбы-құрдастарынан әлдеқайда артта қалады. Орта есеппен 5% жағдайда дебильдік, 75% жағдайда – жарыместік (имбецилдік) және 20% жағдайда – нақұрыстық (идиотия) кездеседі. Өсе келе баланың жағдайы аздап жақсарады. Балалардың бір бөлігі арнайы мектепке дейінгі мекемелер мен арнайы мектептерде тәрбиеленеді, ал қалғандары, көбінесе ата-анасының қалауымен, үйінде тәрбиеленеді. Даун ауруымен науқас балалардың миын электроэнцефалография әдісімен зерттеу мидың электрлік белсенділігінің төмендігін, қыртыстағы үрдістердің баяулығын көрсетті. Өлгеннен кейін миды зерттеу нәтижелері оның салмағының аздығын, сайлар мен қатпарлар суретінің тым қарапайым екендігін, қатпарлардың арасында бос кеңістіктердің бар екендігін, ми қыртысының маңдай және төбе бөлімдерінің нашар дамығандығын көрсетті. Сонымен қатар ми қыртысының жасушалық құрылымының өзгерістері тән: ганглионарлық жасушалардың көптігі, ал пирамидалық жасушалардың аздығы анықталады, демиелинизацияға ұшыраған, яғни миелинсіз, ошақтардың көптігі. жүктеу/скачать 1,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|