Синтетикалық байланысу тәсілі – сөздердің жалғаулар арқылы байланысуы. Қазақ тіліндегі сөз бен сөзді байланыстырушы жалғаулар септік, көптік, тәуелдік, жіктік жалғаулар болып бөлінеді.
Осы жалғаулардың ішінде сөздерді байланыстыруда ерекше қызмет атқаратыны – септік жалғаулар. Септік жалғау сөз тіркесінің бағыныңқы сыңарына жалғасып, сөздердің грамматикалық мағынасын айқындайды: кітаппен дайындалды, есікті ашты, сабағын оқыды т.б.
Тәуелдік жалғау матаса байланысатын сөздің бағындырушы сыңары болып, бағыныңқы сөздің ілік септігі тұлғасында тұруын талап етеді: менің республикам, әжемнің әңгімесі, сенің тілегің т.б.
Көптік жалғаулары сөйлемнің бастауышы мен баяндауышының қиыса байланысуы қызмететеді: сіздер жассыздар, бұлар – студенттер, біздер барамыз т.б.
Жіктік жалғаулары сөйлем ішінде баяндауыштың жақтық тұлғасын көрсетіп, оны бастауышпен предикаттық қатынаста байланыстырып тұрады: мен оқыдым, сен келдің, біз көрдік т.б.
Достарыңызбен бөлісу: |
