Блокнот
Блокнот-кішігірім мәтіндік файлдармен жұмыс істеуге арналған редактор. Оның мүмкіндігі көптеген қарапайым мәтіндік редакторлар мүмкіндіктеріне қарағанда төмендеу.
Блокнот тек бір ғана қаріп түрін (жүйелік шрифт) ғана пайдаланады. Мунда мәтін фрагменттерімен жұмыс Істру ісі, коректі символдарды іздестіру, мәтінді файлдарға жазу мен оқу, баспаға шығару жұмыстары жақсы жолға қойылған.
Күнтізбе
Күнтізбе- бұл жұмыс уақытын жоспарлауға, мерзімдік жоспар жасауға, кездесулермен телефон соғу кестелерін құрастыруға арналған шағын программа. Нақты айтсақ, календар – күнделіктің компьютерлік варианты.
2.3 Калькулятор
Калькулятор программасы бүгінгі күндері тіпті төменгі сынып оқушылары да кеңінен пайдаланылатын компьютерлік калькулятор болып табылады.
Калькулятора стандартты режимде төрт арифметикалық амалдан, процентті есептеуден, квадрат түбірі мен кері шаманы табудан басқа оның жадымен келесі әрекеттерді орындауға болды:
ЗП – индикатордағы санды жадна жазады;
П+ - жадтағы санға индикатордағы санды қосады;
ИП – жадта сақталған Санда индикаторға
шығарады.
ПО - жадты тазалайды.
Индикаторға енгізілген соңғы цифрды жоюға арналған Кейін (Назад) батырмасының бар екені есте болсын.
Басқа да программалар туралы қысқаша мағлұматтар.
Символдар кестесі (Таблица Символов) программасы мәтіндік құжаттарда пернелерде көрсетілмеген арнайы символдарды, математикалық белгілер мен таңбаларды енгізуге арналған. Программаны іске қосқаннан кейін, әрбір қаріптер жүйесіне қондырылған символдардың толық жиынын арап шығуға болады. Солардың ішінен қажетті символды таңдап және он алмасу буфері арқылы құжатқа көшіруге болады.
Дыбыс жазу (Звукозапись)- дыбыс тақшасының көмегімен неше түрлі дыбыс, сөздер тіркесін WAR форматындғы файлдарға азуға, ойнатуға және өңдеуге мүмкіндік беретін программа.
Медиаплеер – дыбыстар жазылған MIDI – файлдарды, әуендер, сөздер жазылған компакт – дискілерді және жылжымалы бейнелері бар дискілерді оқуға арналған мультимедиа мүмкіндіктерін іске асыра алатын программа.
Терминал – қашықта орналасқан компьютерлермен модемдік байланыс орнатуға арналған программа.
Модем – стандартты телефон желісі арқылы компьютерлердің мәліметтерді жөнелтуді және қабылдауды іске асыруына мүмкіндік беретін электорондық құрылғы.
12-лекция Тақырыбы: Алгоритмдік курсқа оқытудың технологиясы
Жоспары:
1. Іс-әрекет. Кері іс-әрекет.
2. Алгоритм. Сызықтық алгоритм. Алгоритмді орындау. Орындау кестесі.
3. Алгоритмнің берілу тәсілдері.
4. Тармақталу және қайталану алгоритмдері.
5. Толымды және толымсыз алгоритмдер.
Лекцияның мақсаты:
Алгоритм туралы жалпы түсінік беру.
1. Алгоритм жазудың мынадай төрт тәсілі бар.
1.Сөзбен жазылу тәсілі.
2.Алогритмдік тіл.
3.Графикалық тәсіл
4.Программалау тілі.
Сөзбен жазылу тәсілі. Алгоритмді үйренудің алғашқы кезінде қолданылады да және ол адамның орындауына арналған. Бұл тәсілде жазудың нақты бір ережесі жоқ, анық түсінікті болса болғаны.
Алгоритмдік тілі – алгоритмдер мен олардың атқарылуынан бірыңғай және дәл жазуға арналған белгілер мен ережелер жүйесі. Алгоритмдік тіл бір жағынан әдеттегі тілге жақын. Бұл тілде алгоритмдер әдеттегі текст секілді оқыла да, жазыла да алады. Екінші жағынан алгоритмдік тіл өзіне математикалық символиканың, сандарды, шамалар мен функциялардың белгілерін операция таңбаларын жақшаларды т.б. қамтиды.
Алгоритмдік тілдің басқа әрбір тіл секілді өзінің сөздігі бар. Кез-келген алгоритмдегі атқарушының командалар жүйесіне енетін командаларды жазуға қолданылатын сөздер осы сөздіктің негізін құрайды. Мұндай командалар жай еомандалар деп аталады.
Алгоритмдік тілде мағынасы мен қолдану тәсілі біржола берілген санаулы сөздер ғана пайдаланылады. Бұл сөздер қызыметші сөздер деп аталады.
Қызметші сөздер- алдын-ала мағынасы анықталған тілдің құрамының бір бөлігі болып табылатын сөздер.
2. Алгоритмдік тілде жазылған алгоритмнің ат болуы керек. Алгоритмнің аты берілген алгоритмнің қандай есептің шешуін сипаттайтын айқын болатындай етіп таңдалды.
Алгоритмнің атын көрсету үшін оның алдына алг деген қызметші сөз жазылады.
Әр алгоритмнің жазылуы оның тақырыбынан басталады. Алгоритм тақырыбының жалпы түрі мынадай:
Алг алг аты
Арг аргменттер аты
Нәт нәтижелер аты
Бірнеше аргумент бірнеше нәтиже болса онда олар үтір арқылы ажыратылып жазылады.
Алгоритмнің басы мен соңын өрсет үшін оның командалары басы мен соңы деген қызметші сөздерінің араларына жазылады. Командалар тізбектеліп жазылады. Бір команданы жазу кезінде егер қажет болса оны екінші жолға жалғастырып жазуға болады. Егер бірнеше команданы бір жолға жазылса онда олар бір-бірінен нүктелі үтір арқылы ажыратылады.
Сонымен алгоритмдік тілде жазылған алгоритмнің жалп түрі мынадай болады.
Алг алгоритмнің аты
Арг
Нәт
Басы
Алгоритм командалары (серия)
Соңы
4-5. Тармақталу, таңдау, қайталану алгоритмдері.
Тармақталу алгоритмі
Алгоритмдік тілде екі негізгі құрама команда-тармақталу алгоритмі және қайталану алгоритмі қолданылады. Осы екі команданың жай командадан айырмашылығы мынада: оған құраушы командадалардың орындалуына немесе орындалмауына байланысты болатын шарт енген:
Тармақталу алгоритмі былай жазылады:
Егер шарт
Онда 1-серия
Әйтпесе 2-серия
Бітті
Шартқа тәуелді түрде тармақталу алгоритмі енетін командалар серияларын екеуінің тек біреуі ғана орындалады. Егер шарт сақталатын болса онда 1-ші серияны, ал шарт сақталмаса 2-ші серияны орындау керек.
Бұл жағдайда егер шарт сақталатын болса, орындаушы алгоритмнің онда қызыметші сөзінен кейін жазылған командалар сериясын орындайды., ал қарсы жағдайда серияны аттап өтіп тармақталу алгоритмнен кейінгі (бітті қызметші сөзінен кейінгі) командаларды орындауға кірседі.
Мысалы 1.
Алг Үйге қайту.
Басы
Егер автобуста орын жоқ.
Онда автобусқа отыру.
Әйтпесе
Егер ақша жетсе
Онда Таксиге міну
Әйтпесе Тіке тұрып қайту
Бітті.
Соңы
Қайталану алгоритмі.
Адам өзінің іс-жүзінде қызыметінде шешуі үшін белгілі бір амалдарды бірнеше рет қайталауға тура келетін есептермен ұдайы кездеседі. Бұл есептерді яғни осындай мәселені шешу үшін қайталану құрама командасы қолданылады.
ЭЕМ-де орындалатын алгоритмдерді құру үшін қайталану командасының маңызы зор, себебі бұны пайдалану ЭЕМ-нен аса жоеғары жылдамдықпен керек ететін өте ұзақ амалдар тізбегін орындауға арналған жарлықтарын біршама қысқа алгоритмдер арқылы жазуға мүмкіндік береді.
Қайталану клмандасының мынадай үш түрі бар:
1.Әзір қайталану командасы.
әзір шарт
цб
серия
цс
Бұл команда көрсетілген шарт сақталудан қалғанша қанша рет керек болса сонша рет орындалады. Егер шарт басынан бастап сақталмайтын болса, онда серия бірде-бір рет орындалмайды.
Мысалы 2 7 литрлік шелекті жылы сумен толтыру.
Алг толтыру
Басы
әзір шелек тола емес
цб
1л суық су құю керек
1л ыстық су құю керек
цс
Соңы
2. Дейін қайталану командасы:
цб
серия
цс
дейін шарт
Бұл команда алдымен серия орындалады. Кейін шарт тексеріледі. Шарт сақталмаса серия тағы орындалады. Яғни шарт сақталғанға дейін серия қайталанып орындала береді.
Үшін циклі немесе параметрлі қайталану командасы.
Х үшін Х мин бастап Х мах дейін (қадам Р)
Цб
Серия
Цс
Таңдау алгоритмі.
Таңдау
Жағдай 1 шарт 1 серия
Жағдай 2 шарт 2 серия
Жағдай N шарт N серия
Бітті
Таңдау командасы былай орындалады. Алдымен орындаушы 1 шартты тексереді. Егер шарт сақталса онда орындаушы 1 серияға енетін командаларды орындайды. Егер 1-шарт сақталмаса онда орындаушы 2-шартты тексереді.
Мысалы Мектеп бағаларын сөздік атауын жазуға яғни олардың мәндерін литерлік шамалар түрінде көрсетуге мүмкіндік беретін алгоритм жазу керек.
Алг бағалар атауы
Арг х
Нәт у
Басы
Таңдау
Жағдай х=5;у=»өте жақсы»;
Жағдай х=4;у=» жақсы»;
Жағдай х=3;у=»қанағттанарлық»;
Жағдай х=2;у=»қанағ-сыз»;
Жағдай х=1;у=»нашар»;
әйтпесе у=»мұндай баға жоқ»;
бітті
соңы
13-лекция Тақырыбы: Логика. Модель.
Жоспары:
1. Заңдылықтар және олардағы қатені іздестіру. Заңдылықтарды орналастыру міндеттері. Заттардың белгілерін айқындау. Заттарды белгілеріне қарай топқа бөлу.
2. Жиын және оның берілу тәсілдері. Жиындарының қиылысуы және бірігуі.
Лекцияның мақсаты:
Жиын және оның берілу тәсілдеріне түсінік беру.
1. Кµп жаѓдайда біз жиын ќ±райтын мєліметтермен ж±мыс істейміз. Паскаль тіліндегі жиындыќ тип к‰рделі тип. Жиындарды біріктіріп ж±мыс істеу біршама жењілдеу болады.
Жиын белгілі бір ќасиеттеріне сай іріктеліп, бірт±тас ќарастырылатын ж‰йелі типті мєліметтер тобы.
Ќ±рамында бос жиынды да ќабылдайтын бастапќы жиынды ќ±райтын жиыншалардыњ тобын жиын деп атайды.
Жиындаѓы єр мєлімет жиынныњ элементтері деп аталады. Жиын элементтерініњ типі базалыќ тип деп аталады. Базалыќ тип наќты типтен басќа, жай типтердіњ біріне жатуы тиіс. Базалыќ тип аралыќпен немесе дараланып беріледі. Паскаль тілінде µрнектерде жиынныњ элементтері тік жаќшаѓа алынып жазылады.[‘a’,’b’,’c’], [1, 2, 3, 4], [‘a’..’z’]. Егер жиында бірде бір элемент болмаса, ондай жиын бос жиын болады да, былай белгіленеді [ ].
Мысалы, 1 тњ, 5 тњ, 10 тњ-ліктердіњ жиыны бірілсін. Осы 3 т‰рлі тењгелер жиынынан 2^3=8 жиынын алуѓа болады. Олар: [1т], [5т], [10т], [1т,5т], [1т,10т], [5т,10т], [1т,5т,10т], [].
2. Жиындыќ типтіњ сипатталу ‰лгісі.
Жиынныњ типін сипаттау ‰шін set, of ќызметші сµздері ќолданылады.
Жазылуы:
type <типтіњ аты>=set of <жиын элементтері>;
var <айнымалылар>:<типтіњ аты>
немесе
var <айнымалылар>: set of <жиын элементтері>;
Мысалы:
1) type monet =(tenge1, tenge2, tenge3);
sum =set of monet;
var s1,s2:sum;
2) type taksan=set of (3,5,7,11,13,15,17);
kun=set of 1..31;
arip=’a’..’z’;
var ts: taksan; k:kun; a:arip;
3) var abc: get of (‘a’, ‘c’, ‘i’,’j’);
М±ндаѓы ts, k, a, abc жиын типті айнымалылар. Оларѓа сипаттауларында кµрсетілген жиындарѓа кірмейтін элементтерден т±ратын жиынды меншіктеу ќателік тудырады.
Жиынныњ элементтерініњ саны 255-тен аспау керек. Жиынныњ 1 элементті 1 байт орын алады.
Жиынныњ элементтері жиындыќ т±раќтылар болып есептеледі. Олар квадрат жаќшаѓа алынады. Т±раќтылар тізбегі белгілі бір реттік типке ќатысты болуы тиіс. Б±л тізім бос болуы, min..max (min мен max бір типті т±раќты) т‰ріндегі ќ±рылым болуы, тізім элементтерініњ ќайталануы м‰мкін. min..max жаѓдайда тізім min-нен max-ге дейінгі барлыќ т±раќтыларды ќабылдайды. min>max болѓан жаѓдайда жиын бос жиын болады.
Жиындыќ т±раќтылардыњ мєні оныњ т±раќтыларын ќ±райтын базалыќ типтіњ тізбегіне тєуелді емес.
Мысал. Д±рыс жазылѓан жиындыќ т±раќтылар:
[‘p’, ‘a’, ‘s’, ‘c’, ‘a’, ‘b’]
[4, 9, 5, 0, 8, 6]
[true, false]
[ ]
[20..30]
[20..30, 50, 70..80]
Жиындыќ т±раќты емес µрнектер:
[true, e]
[1, 2, ‘a’]
[4.0, 5.0]
Жиындарѓа ќолданылатын амалдар.
Паскальда жиындарѓа нєтижесі true немесе false болатын ќатынас (=, <>, <=, >=) жєне ішінде (in) амалдары ќолданылады. Сонымен бірге жиындарѓа біріктіру (+), ќиылысу (*), айыру(-) амалдары ж‰реді.
1. Тењдік амалы. Егер екі жиынныњ элементтері бірдей болса, онда ол жиындар тењ деп есептеледі. Элементтердіњ орналасу реті єрт‰рлі болуы м‰мкін.
[5, 6, 7, 8] = [5, 6, 7, 8] true
[10, 15, 9, 3] = [9, 15, 3, 10] true
[‘a’..’z’] = [‘z’.. ‘a’] true
[1, 2, 3, 4] =[1, 2, 4] false
2. Тењ емес амалы. Егер екі жиынныњ ењ болмаѓанда бір элементті µзгеше болса, ондай жиындар тењ емес деп есептеледі.
[1, 2, 3] <> [3, 2, 1, 4] true
[‘a’..’z’] <> [‘a’..’x’] true
[‘c’..’t’] <> [‘t’..’c’] false
3. ‡лкен немесе тењ (<=) амалы
A>=B амалыныњ нєтижесі аќиќат болады, егер В жиыныныњ элементтері т‰гелдей А жиынында кездессе, кері жаѓдайда нєтиже жалѓан болады.
[1,2,3,4] >= [2,3,4] true
[‘a’..’z’] >= [‘b’..’t’] true
[‘z’..’x’] >= [‘c’, ‘z’, ‘x’] false
[‘b] >= [ ] true
Кіші немесе тењ (<=) амалы
A<=B амалыныњ нєтижесі аќиќат болады, егер А жиыныныњ элементтері В жиынында т‰гелдей кездессе, кері жаѓдайда нєтиже жалѓан.
[1,2,3,4] <= [2,3,4] false
[‘d’..’n’] <= [‘z’..’a’] true
[‘a’..’v’] <= [‘a’, ‘n’, ‘v’] true
5. Ішінде (in) амалы
Б±л амал ќандай да бір шаманыњ кµрсетілген жиында кездесетіндігін аныќтайды, кездессе нєтижесі аќиќат, єйтпесе жалѓан болады. Єдетте б±л амал шартты операторларда пайдаланылады.
2 in [1,2,3] true
‘p’ in [‘a’..’n’] false
x1 in [x0, x1, x2, x3] true
6. Біріктіру (+) амалы. Екі жиынныњ ќосындысы осы жиындардыњ элементтерінен т±ратын ‰шінші жиын болып табылады.
[1,2,3]+[1,4,5] →[1,2,3,4,5]
[‘a’..’d’] + [‘e’..’z’] →[‘a’..’z’]
[ ] + [ ] → [ ]
7. Ќиылысу (*) амалы. Екі жиынныњ ќиылысуы – осы екі жиында да кездесетін элементтерден т±ратын ‰шінші жины.
[1,2,3] * [1,4,2,5 →[1,2]
[‘a’..’z’] * [‘b’..’r’] → [‘b’..’r’]
[5,7,9] * [4,6,8] →[ ]
[ ] * [ ] → [ ]
8. Айыру амалы. Екі жиынныњ айырымы-екінші жиында кездеспейтін бірінші жиынныњ элементтерінен т±ратын ‰шінші жиын.
[1,2,3,4] – [3,4,1] → [2]
[‘a’..’z’] – [‘d’..’e’] →[‘a’ ..’c’]
[x1, x2, x3, x4] – [x4, x1] → [x2, x3]
[1, 3] – [1, 4] → [3]
[1..3] –[1..4] → [ ]
Жиындар кµбінесе шартты операторларда к‰рделі шарттарды ыќшамды єрі кµрнекі т‰рде жазуѓа пайдаланылады.
Мысалы, мына оператордаѓы шартты
if (a=1) or (a=2) or (a=3) or (a=4) or (a=5) then …
былайша жазуѓа болады if a in [1..5] then …
Жиындарѓа ќолданылатын процедуралар
INCLUDE процедурасы –жиынѓа элемент ќосу ‰шін ќолданылады. жазылу ‰лгісі: INCLUDE(S,I)
М±ндаѓы S –жиындыќ типті айнымалы атауы
I – жиынѓа ќолданылатын элемент
EXCLUDE процедурасы –жиыннан бір элементті алып тастау ‰шін ќолданылады. Жазылу ‰лгісі: EXCLUDE(S,I)
М±ндаѓы S –жиындыќ типті айнымалы атауы
I – жиыннан алынып тасталатын элемент
Мысалы S: set of [1..3] болсын
S:=[1,2,3]
INCLUDE (S,0);
S:=[0,1,2,3]
EXCLUDE(S,3)
S:=[0,1,2]
14-лекция Тақырыбы: Информатика сабақтарында оқушылардың оқу іс-әрекетін басқару.
Жоспары:
1. Информатика сабағы
Лекцияның мақсаты:
Оқыту нәтижелерін тексеру барысында оқушылардың іс-әрекетін ұйымдастыруға түсінік беру.
1. «Информатика» оқу пәні ретінде Қазақстан Республикасы жалпы орта білім берудің базистік оқу жоспарының мемлекеттік компонентін құраушылардың бірі болып табылады.
Мектептік информатика курсы білім алушыларға осы курсты оқыту саласындағы іргелі білімдердің жеткілікті деңгейдегі толық көлемін беруді, оқушылардың ойлау, танымдық және шығармашылық қабілеттерін дамытуды, ақпараттық қоғам өміріндегі информатиканың ролі туралы түсінігін қалыптастыру және жалпыадамзаттық құндылықты дамытуды, табиғатқа ғылыми көзқарасын, адамның дүниетанымдық көзқарасына алғышарт болып табылатын әлеуметтік маңызды бағдарларын, түрлі мәселелерді шешуде алған білімін шығармашылықпен қолдану дағдыларын қалыптастыруды көздейді.
1.1 Мектеп информатикасының мазмұнын дамыту келешегі оқушылардың ақпараттық сауаттылығы мен мәдениетін қалыптастыру бағытында информатиканың ғылыми зерттеу объектісінің кеңеюімен байланысты.
Информатика пәні оқушыларда әлемдік ақпараттық бейнені қалыптастыру мен компьютерлік техниканы және ақпараттық-коммуникациялық технологияны дамытудың теориялық негізі болып табылады. Ақпараттық-коммуникациялық құралдарының жеделдетіп дамуына байланысты сәйкес қолданбалы программалық құралдар, офистік программалар және т.б. өзгерістерін ескере отырып, құрылады. Олардың көпшілігі информатиканы жоғарғы сыныптарда оқытудың мазмұнында ерекше мәнге ие. Сонымен бірге бұл мәселелерді ерте жастан бастап үйрету де қарастырылуда.
1.2 Мектептің білім мазмұнында информатиканы оқытудың жалпы мақсаттарын бөліп алуға болады:
ақпараттық қоғам жағдайында оқушыларды жан-жақты даярлау;
ақпараттық қоғам мен технологиялардың мүмкіндігіне бейімделген оқушыларды ақпараттық мәдениетке тәрбиелеу;
информатиканың ақпаратты беру, түрлендіру және оны қолдану сияқты іргелі ұғымдарын оқушыларға меңгерту;
әлемдік ғылыми бейнені қалыптастырудағы ақпараттық процестердің мәнін ашу және қазіргі қоғамның дамуындағы ақпараттық технология мен компьютерлік техниканың ролі;
оқушыларды компьютерді оқу үрдісіне, бағдарлы бағытқа тиімді және ұқыпты пайдалана білу дағдыларын қалыптастыру;
мектептің оқу-тәрбие үрдісіне ақпараттық-коммуникациялық технологияны енгізу үшін жағдай туғызу.
Бұл мақсаттарға жету келесі мiндеттердi шешу арқылы жүзеге асады:
ғылыми дүниетанымдық көзқарастарын қалыптастыру (ғылыми әлемдік бейнені құруда және оны тірі табиғатта, техникада, қоғамда ақпараттық үрдістердің мәні туралы біліммен қаруландыру; қоғамның дамуында, адам еңбегінің сипаты мен мазмұнын өзгертуде информатика мен есептеуіш техниканың мәні туралы білімдермен қамтамасыз ету);
оқушылардың ойлау қабілетін дамыту (жеке жағдайда, алгоритмдік, әрекеттік және модульдік-рефлексивтік ойлау қабілетін дамыту);
оқушыларды практикалық және бағдарлы бағыттарға даярлау (компьютермен жұмыс жасау пригциптері, ақпаратты беру тәсілдері және түрлі мәселелерді шешуде ақпараттық-коммуникациялық технологияның негізгі кезеңдері туралы білімдермен қамтамасыз ету; түрлі пәндік салаларда ақпараттық технологияны қолдану мен модельдеу және компьютерді түрлі
практикалық міндеттерді шешуде сапалы, әрі тиімді құрал түрінде қолдану дағдыларын қалыптастыру).
1.3 Информатиканы оқытудың басты мiндеттерi негiзiнде оқу бағдарламасында нақты дидактикалық мiндеттер айқындалады, оның iшiнде оқушыларды бiлiммен қаруландыру тәсiлдерiн үйрету аса маңызды болып табылады.
Еліміздегі білім беруді жаңарту үрдістерінің басты бағыттарының бірі бәсекелестікке қабілетті білім беру өрісін құруды меңзейтін мектептің жоғары деңгейіндегі бағдарлы оқыту болып табылады. Оның нормативті бағыттары білім берудің Мемлекеттік стандартында белгіленіп көрсетілген (2002 ж.) және де онда 11-жылдық мектептің жоғары сыныптарында бағдарлы бағытта оқытуға кезеңмен көшу ескерілген болатын. 2009-2010 оқу жылдарында бағдарлы оқыту оқушылар қалаулары бойынша қоғамдық-гуманитарлық немесе жаратылыстану-математикалық бағыттарының бірін таңдай алады.
Информатиканы тереңдетіп оқығысы келетін оқушылардың саны жеткілікті көп болған жағдайда мектеп базистік оқу жоспарында бағдарлы курстарға бөлінген сағат саны есебінен информатиканы оқытуға бағдарлы деңгейде бөлінген 1 сағатқа аптасына қосымша 2 сағат қоса алады. Оқушылардың білім деңгейіне қойылатын талаптар сәйкес деңгейлер үшін білім беру стандартымен анықталады.
Жоғары сыныптарда информатиканы оқыту кезінде мектептің оқу жоспарына таңдау курстарын енгізу қажет. Бұл келесі мазмұндағы таңдау курстары болуы мүмкін: Объектілі-бағдарланған программалау тілі», «ЭЕМ операторы», «Компьютерде іс-қағаздарын жүргізуші», «Компьютерлік графика», «Web-дизайн», «Ақпараттық жүйелер», «Flash-программалау» және т.б.
1.4 Оқушылардың таңдауы бойынша оқу пәні ретіндегі информатиканы оқыту, сондай-ақ оны факультативті сабақтарда тереңдетіп оқыту жалпы білім беретін мектептің 8-сыныбынан басталуы мүмкін.
Жоғарыда аталған оқу бағдарламалары мен оқулықтар информатиканы оқыту үшін негізгі материалдар болып табылады. Сонымен бірге оқу үрдісінде информатика пәнін тереңдетіп, не факультативтік сабақ ретінде оқыту үшін қосымша оқу құралдары қолданылады. Бағдарлы мектептерде, физика-математикалық және техникалық лицейлерде, физика мен математиканы тереңдетіп оқытатын мектептерде «Арман-ПВ - 2008», «НЦИ - 2008», «Атамұра-2005», «Аруна Ltd – 2008» және т.б. баспалардан шыққан қосымша оқулықтар мен электрондық оқу құралдарын қолдануға болады.
Ұйғыр, өзбек тілдерінде оқытылатын жалпы білім беретін мектептерде информатиканы оқыту үшін осы тілдерде аударылған оқулықтар қолданылады.
Информатиканы оқыту бағдарламаларын арнайы жабдықталған мультимедиялық кабинетте және жалпы қолданылатын оқу-көрнекілік құралдар мен жабдықтар, қолданбалы программалық құралдар, мультимедиялық электрондық оқулықтар, виртуальды лабораториялар және т.б. бар болған жағдайда ғана жүзеге асырылады.
Мектептің кітапхана қорында «Информатика» оқу пәні бойынша тағайындалған нормативтер мен оқу-әдістемелік кешендер құрамына сәйкес қажетті оқу-әдістемелік әдебиеттер болуы тиіс. Кiтапхана қоры мен ақпараттар базасын оқушылар пайдалана алатындай болуы керек.
15-лекция Тақырыбы: Оқушылардың компьютер сыныбында жұмыс жасау іс-әрекетін ұйымдастыру технологиясы.
Жоспары:
1. Логика мен алгоритмдік желіні машинасыз оқытуда оқушылардың іс әрекетін ұйымдастыру технологиясы.
2. Информатикадан үй тапсырмасын ұйымдастыру. Информатикадан оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру
Лекцияның мақсаты:
Логика мен алгоритмдік желіні машинасыз оқытуда оқушылардың іс әрекетін ұйымдастыру технологиясына жалпы түсінік беру.
1. Жыл мезгiлдерiне сай табиғатта болатын өзгерістерді әңгімеле. Жұмыс дәптерiндегi тапсырмаларды оқушылармен бiрлесе отырып, қарап, қыс, жаз, күз, көктем сияқты тiзбектердiң бар екенiн талқылаңдар.
Заңдылықтарды тап: сандар мен түстерi бойынша шарлар алмасады
Бос орындарға қажетті суреттерді салып, боя. Әрбiр жол мен бағанда ойыншықтар қайталанбайтындай бiр реттен кездесетiндей етiп, орналастыр.
1.Апта күндерiнiң дұрыс реттілігін көрсет.(1-сынып бойынша)
1.Арунаға 2048 жылдың кiбiсе жыл (365 күнге тең болатын арабша толық жыл) болатынын анықтау алгоритмiн жазуға көмектес.
Сен алгоритмдi қанша рет қайталадың? Жауабы: - 10 рет(4-сынып)
4-тапсырма.
Өрнектердің қайсысы ақиқат, қайсысы жалған?
1-нұсқа
4<5 – ақиқат 2+3=5-1 - жалған
3+5=8 – ақиқат 4+3>6 - ақиқат
2-нұсқа 3<5 - ақиқат 4+4=7-2 - жалған 4+3=7 – ақиқат 7-2=8 - жалған
Тапсырма.
1Жазуды толықтыр:
Кiтапхана – бұл кiтаптар жиыны.
Сынып – бұл оқушылар жиыны.
Отар – бұл қойлар жиыны.
Табын – бұл аттар жиыны.
Орман – бұл ағаштар жиыны. (2-сынып бойынша)
1.Нысандарды берiлген жиындар бойынша топта.
КӨЛIК
ОЙЫНШЫҚТАР
ОҚУ ҚҰРАЛ-ЖАБДЫҚТАРЫ
Бұл заттар қандай мамандықтар үшiн қажет?: дәрiгерге, аспазға, спортшыға
Әрбiр жиынға және жиындардың қиылысуындағы сөздер ойлап, жаз.
ГҮЛДЕР
раушан
бақбақ
“Р” әрпiнен басталатын
сөздер
“Б” әрпiнен басталатын сөздер
(3-сынып )
12 жылдық білім беруде информатика пәнін оқыту арқылы әр тұлғаның жан-жақты дамуына, алған мәліметтерді сәйкестендіруіне, есептеуіне, салыстыруына, диагностика құруына, болжамдар жасауына, ұлттық өзіндік танымның дамуына үлкен үлесін тигізіп,білім берудің тиімді жолын таңдауға әрекет етеді.
2. Тапсырмаларды орындау алдында информатика пәнінен оқушыларға тапсырмалардың орындалуындағы талаптарға көңіл аударуы сұралынады.Оқушылар тапсырмаларды қуана орындайды, өйткені олар кішкентай Балбөбекке көмектескендерін мақтан тұтады.
Берілген тапсырмаларда бала қабылдаған заттарын талдау және саралау мүмкіндіктерін пайдаланып онда заттардың жекелеген тікелей қасиеттерін анықтайды. Материалдарды мағыналық жағынан топтап, оның жекелеген бөлімдерін салыстырады.
Бұл тапсырманы оқушылардың танымдық іс-әрекеттерін, логикалық ойын қорытып, оның елеулі байланыстары мен қатынастарын кеңінен талдап, есте сақтайды және басқа тапсырмаларды орындағанда қолдана бастайды.
Бастауыш сыныпта, информатика пәнінде бақылау әрекеттерін пайдалану барысында, оқушылардың ой қорытулары көрнекі алғы шарттарға, қабылдау деректеріне сүйенеді. Қорытынды жасау дәлелдер негізінде емес, қабылдаған мәліметтерге тура қатынасы жолымен жүзеге асырылады.
Көрнекі бейнелеулер мен суреттеулер арқылы оқушылар заттар мен құбылыстардың белгілері мен қасиеттерін ұғынады. Сонымен қатар белгілі заттар мен құбылыстарды жіктеу іскерлігі бастауыш мектеп оқушыларының танымдық, ақыл-ой әрекетінің жаңа күрделі формаларын дамытады.
Ақпараттық технология әдістері мәліметтер қорының әдістері болып табылады. Ақпараттық құрал ретінде математикалық,техникалық, ақпараттық және басқа құралдар жатады. Ақпараттық технология қолдануда оқушы өз іс-әрекетін, міндеттерін шешудің әдіс тәсілдерін қайта жаңғыртып игереді. Бұл әрекет пәндік те, ақыл-ой шеңберінде де орыдалады. Кейбір танымдық іс әрекеттер кез-келген оқу материалдарьн игеру, жұмыс істеу, кейбірін қайта жаңарту тән. Оқушылардық танымдық іс-әрекетін дамытуда кез-келген пән бойынша ақпараттық технологияның орны ерекше.
Сабақ барысында әр пәнге сай компьютерді пайдаланып сабақ жоспарын құруға болады,әр оқушы өз компьютеріндегі модульдік жұмыстарды пайдаланып өз іс-әрекетін көрсетеді.Компьютердің алгоритмдік құрылымы
арқылы оқушы танымдық көзқарасын жетілдіреді, қызығушылығы артады.
Ақпараттық технология бүгінгі таңның өзекті мәселесі, сондықтан 12 жылдық білім жүйесінде осы бағыт орынды қолға алынған.
2 сыныптан бастап информатика пәні(инвариативті) жүретіндігі бізді қуантарлық жағдай,әрі ақпараттық технологияны бастауыш сыныпта қолданудың тиімділігі жоғары екені айқын көрініп отыр.
Ақпараттық технологияның тиімділігі:
Ақпараттық мәдениет негіздері сабағынан төменденідей мысалдар келтіруге болады:
Тапсырма. Түсіп қалған сандарды жаз:
а) 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9.
ә) 9, 8, 7, 6, 5, 5, 4, 3, 2, 1.
2. Тiзбектi жалғастыр:
а) 2, 4, 6, 8, 10, 12.
ә) 1, 3, 5, 7, 9, 11.
б) а, б, в, г, д, е.
3. “<” немесе “ >” таңбаларының қажеттісін қой :
а) 2 < 5 < 7 < 9
ә) 8 > 7 > 4 > 1
б) 1 < 5 > 3 < 7
5>5>
Достарыңызбен бөлісу: |