Лекция 15 сағат Практикалық сабақ 15 сағат Оқытушының жетекшілігімен Студенттің өзіндік жұмысы (ожсөЖ)- 30 сағат



бет1/7
Дата01.04.2017
өлшемі1,21 Mb.
#13224
түріЛекция
  1   2   3   4   5   6   7
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті
«Бекітемін»

Факультет деканы

_________ Медешова А.Б.

«____»____________ 2010ж.

Жаратылыстану-математикалық факультеті

Биология және экология кафедрасы

050608 «Экология»

мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын

студенттерге арналған

Өсімдік және қоршаған орта



(пәннің аты)

ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ


Курс – IIІ

Семестр – 5

Кредит саны - 2

Лекция – 15 сағат

Практикалық сабақ – 15 сағат

Оқытушының жетекшілігімен

Студенттің өзіндік жұмысы (ОЖСӨЖ)– 30 сағат

СӨЖ – 30 сағат

Емтихан – 5-ші семестрде


Барлығы – 90 сағат


Орал, 2010 ж.
Пәннің оқу-әдістемелік кешені «Өсімдіктер экологиясы» Алматы, 2003 типтік бағдарлама негізінде құрастырылған.
Құрастырушы (лар): оқытушы (лар) – БҚМУ доценті Қайсағалиева Г.С.

Жамалиева Л.С.


Келісілді: ОҮҰжОӘБ жетекшісі А.А.Какимова

Биология және экология кафедрасының отырысында қарастырылды.


қыркүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Кафедра меңгерушісі: Қайсағалиева Г.С. _____________________

(аты-жөні) (қолы )


Жаратылыстану-математикалық факультетінің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында бекітілді.

15қырқүйек 2010 ж. № 1 хаттама

Жаратылыстану-математикалық факультетінің

оқу-әдістемелік кеңесінің төрағасы Терещенко Т.А.

(қолы ) (аты-жөні)

«Өсімдіктер және қоршаған орта»

КУРСЫНЫҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
2010- 2011 оқу жылының 5 семестрінде 2 кредит.

1.1 Оқытушы туралы мәлімет


Биология және экология кафедрасының меңгерушісі, б.ғ.к. Қайсағалиева Г.С., оқытушы Жамалиева Л.С.

Кеңсе: Биология және экология кафедрасы

Оқытушының кафедрада болатын уақыты: Әр аптаның сейсенбі және бейсенбі күндері.

Толық адресі: Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті, Жаратылыстану факультеті, Достық алаңы 12 ,

Телефон ____50-35-49___

Е-mail _________________

1.2 Пәннің мазмұны

Өсімдіктер экологиясы

Сабақ кестесі:

Оқу тоқсаны 15 оқу аптасынан және 2 сынақ аптасынан тұрады.

Аптасына 2 кредит-сағат жоспарланады, оның әрбір кредит-сағат бір байланыс сағатынан ( дәріс, практика) және оқытушының басқарумен жүретін студенттердің өзіндік жұмысынан (ОЖСӨЖ, СӨЖ)



Сабақтар

Өткізілу уақыты

Сабақтар

Өткізілу уақыты

Сабақтар

Өткізілу уақыты

Сабақтар

Өткізілу уақыты

Байланыс сағаты 1 (дәріс 1)

50 мин.

Практикалық сабақ 1 сағат

50 мин.

СМЖӨЖ

1 сағат


50 мин.

СӨЖ

1 сағат


50+50 мин.


1.3 Кіріспе

Курстың қысқаша сипаттамасы:

Ғылымның басқа салалары сияқты «Өсімдіктер және қоршаған орта» да өмір талаптарын қанағаттандыру мақсатына сәйкесқалыптасты. Өсімдік экологиясы- өсімдік тіршілігі мен оның өсуін бақылаудан жинақтаған орасан мол деректердің, сондай-ақ жүздеген жылдарға созылған ғылыми зерттеулердің теориялық және практикалық қорытындысы. Өсімдік экологиясы өсімдіктердің экологиясын, орта жағдайына бейімділігіне және осыған байланысты туындайтын өсімдік формаларын зерттейді.


Курстың мақсаты:

Өсімдіктердегі тіршілік әрекеттерінің жалпы заңдылықтары, экологиялық процестердің өзара және қоршаған орта жағдайларымен тығыз байланыстылығы туралы осы замандағы ғылыми жетістіктерді баяндау. Өсімдіктер экологиясы өзге биологиялық пәндерге қарағандда қажеттілігін жоғарлатуда. Өсімдіктердің орта жағдайына бейімділігін, тыңайтқыштарды пайдалануды қарастыру ауылшаруашылығын дамытуға көмектеседі.



Курстың міндеттері:

Осы пәнді оқу барысында студенттер өсімдік экологиясы өсімдіктердің жарыққа, топыраққа, жылуға, суға байланысты бейімделушіліктерін, олардың нәтижесінде туындайтын өзгерістерді, олардың өзара қарым-қатынасын анықтай білуге үйрету болып табылады.



Курстың мазмұны:

  1. Кіріспе.

  2. Жарық экологиялық фактор ретінде

  3. Жылу экологиялық фактор ретінде

  4. Су экологиялық фактор ретінде

  5. Ауа экологиялық фактор ретінде

  6. Топырақ экологиялық фактор ретінде

  7. Биотикалық факторлар

  8. Өсімдіктердің тіршілік формалары



Оқыту әдістемесі:

Оқыту дәріс, лабораториялық сабақ, СМЖӨЖ, СӨЖ түрінде өтеді. Сабақты бақылау – коллоквиум түрінде, жазба жұмыстары, өзіндік жұмыстарды тексеру түрінде өтеді.


Практикалық сабақтарда:

  • эксперимент қою;

  • қорытынды жасау;


Пререквизиттер:

Қарастырылып отырған пәнді тиімді игеру жолында студенттердің ботаника экология негіздерімен, цитология пәндері бойынша білімдері болу қажет.


Постреквизиттер:

Аталып отырған пәнді оқу нәтижесінде студенттерде «Өсімдіктер физиологиясы» пәніне арналған типтік бағдарламада көрсетілген білім, білік, дағды қалыптасады. Студенттер өсімдіктерде өтетін физиологиялық процестермен танысып туралы толық және тиянақты білім алуы қажет. Сонымен бірге практикалық сабақ кезінде меңгерген, іс жүзінде қажет дағды мен білікті игеруі міндетті. Микроскоппен жұмыс, эксперимент қою, нәтижесі бойынша қорытынды жасаудағдылар қалыптасуы қажет.



1.4. Курстың сабақ жоспары:

Курстың аты, номері және кредит саны: Өсімдіктерэкологиясы, 3-кредит

1 апта

1 кредит сағат

1 дәріс



Тақырыбы: Кіріспе.

Дәріс мазмұны: Өсімдік экологиясы пәні, мақсаттары мен міндеттері. Өсімдік экологиясының зерттеу обьектілері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдік экологиясы пәнінің даму тарихы.

СӨЖ мазмұны: Өсімдік экологиясының басқа пәндермен байланысы.

Әдебиеттер:

1. М.С. Двораковский «Экология растений» 3-8 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 5-8 б.
2 кредит сағат

1 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Өсімдік экологиясы пәні.

Мазмұны: Өсімдік экологиясы пәні, міндеттері. Өсімдік экологиясы және пәнаралық байланыстар.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің қоршаған ортамен байланысы.

СӨЖ мазмұны: Сыртқы орта (гидросфера, биосфера).

Әдебиеттер:

1. М.С. Двораковский «Экология растений» 3-8 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 5-8 б.
2 апта

3 кредит сағат

2 дәріс



Тақырыбы: Жасыл өсімдіктердің сәулелі энергияны сіңіруі және қабылдауы.

Дәріс мазмұны: Жарық және оның экологиялық мәні. Жарыққа байланысты өсімдіктер типтері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Фотосинтез процесі және оның өнімділігі. Өсімдіктердің пигменттік аппараты.

СӨЖ мазмұны: Фотосинтез процесіне сыртқы орта факторларының әсері Пигменттер жүйесіндегі энергия миграциясы.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 11-14 б., 27-30 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 21-36 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 118-123 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 104-137 б.


4 кредит сағат

2 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Жарық және оның экологиялық маңызы.

Мазмұны: Өсімдіктердің жарықты пайдаланудағы бейімделушіліктері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің жер бетіндегі көміртегі айналымындағы ролі.

СӨЖ мазмұны: Көміртегі айналымының сызбанұсқасын жазу.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 25-27.

2. В. Лархер «Экология растений» 130-136 б., 119-128 б.
3 апта

5 кредит сағат

3 дәріс



Тақырыбы: Өсімдіктердің көміртектік айналымы.

Дәріс мазмұны: Фотосинтез. Фотосистема 1. Фотосистема 2. СО2 түрлі қабылдайтын сипатты белгілері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Хлорофилл биосинтезі. Фотохимиялық реакциялар.

СӨЖ мазмұны: Каротиноидтар. Су фотолизі.

Әдебиеттер:

1. В. Лархер «Экология растений» 39-136 б.

2. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 101-104 б., 109-111 б.

3. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 104-137 б.


6 кредит сағат

3 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Өсімдіктердің көміртектік айналымы.

Мазмұны: Циклдік және циклдік емес фосфорлану.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Көміртегінің қос тотығуының фиксациясы және қайта қалпына келуі.

СӨЖ мазмұны: Органикалық және бейорганикалық көміртегі.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 20-25 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 136-139 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 111-113 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 104-137 б.
4 апта

7 кредит сағат

4 дәріс



Тақырыбы: Жылу экологиялық фактор ретінде.

Дәріс мазмұны: Жылудың өсімдіктерге және өсімдік жабынына әсері. Жылу экологиялық фактор ретінде.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің жылу режимі.

СӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің төменгі және жоғары температураға төзімділігі.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 33-41 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 282-294 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 190-192 б.


8 кредит сағат

4 практикалық сабақ.

Тақырыбы: ТМД-ның табиғат зоналары.

Мазмұны: Тайга, тундра, жалпақ жапырақты орман, орманды дала, дала, шөлейт, шөл зонасы.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдіктер тіршілігінің температуралық шекарасы.

СӨЖ мазмұны: Күннен жер бетіне дейін жылудың трансформациясы. Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 51-56 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 301-326 б.

3. В.В.Алехин «География растений» 401-482 б.


5 апта

9 кредит сағат

5 дәріс



Тақырыбы: Су экологиялық фактор ретінде.

Дәріс мазмұны: Жердің су балансы. Топырақтағы су, оның түрлері және өсімдікке жету мүмкіндігі.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Су түрлерінің өсімдіктерге және өсімдік жабынына әсері.

СӨЖ мазмұны: Фитоценоздардың су балансы. Транспирация және оның түрлері.
10 кредит сағат

5 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Су экологиялық фактор ретінде.

Мазмұны: Су режиміне байланысты өсімдіктер типтері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Жасушадағы су және оның күйлері.

СӨЖ мазмұны: Реферат.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 64-67 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 209-218 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 67-69, 80-86 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 59-70 б.
6 апта

11 кредит сағат

6 дәріс



Тақырыбы: Микроэлементтер қызметі және олардың жетіспеушілігінің белгілері.

Дәріс мазмұны: Түрлі тіршілік ортасындағы минералды заттардың айналымының ерекшеліктері. Өсімдік жабынындағы минералды заттар және олардың экожүйелердегі айналымы.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Топырақтағы минералды заттар.

СӨЖ мазмұны: Топырақ реакциясы.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 130-132 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 162-167, 184-193 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 159-167 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 146-149 б.
12 кредит сағат

6 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Микроэлементтер қызметі және олардың жетіспеушілігінің белгілері.

Мазмұны: Өсімдіктердегі микроэлементтердің жетіспеушілігінің белгілері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Минералды заттар айналымы.

СӨЖ мазмұны: P, S айналымы.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 124-132 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 167-184 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 159-167 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 146-149 б.

5. К.А.Лукомская «Микробиология с основами вирусологии» 150-156 б.



7 апта

13 кредит сағат

7 дәріс



Тақырыбы: Микроэлементтер және макроэлементтер.

Дәріс мазмұны: Маңызды макроэлементтердің экологиялық мәні.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Макроэлементтер түрлеріне сипаттама.

СӨЖ мазмұны: Реферат.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 124-132 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 193-203 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 151-159 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 162-168 б.

14 кредит сағат

7 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Микроэлементтер және макроэлементтер.

Мазмұны: Минералды және органикалық тыңайтқыштар.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Тыңайтқыш түрлері.

СӨЖ мазмұны: Тыңайтқыштарды енгізу нормалары. Минералды элементтерді сіңіру механизмі.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 124-132 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 193-203 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 171-175 б.

4. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 175-179 б.
8 апта

15 кредит сағат

8 дәріс



Тақырыбы: Ауаның экологиялық фактор ретінде мәні.

Дәріс мазмұны: Ауаның газдық құрамы. Өсімдіктерге атмосфералық ластанулардың әсері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Биосферадағы N2, CO2 aйналымы.

СӨЖ мазмұны: Ауаның SO2 ластануына сезімтал өсімдік түрлері.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 88-92, 97-100 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 9-11, 144-148 б.

3. К.А.Лукомская «Микробиология с основами вирусологии» 137-150 б.


16 кредит сағат

8 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Ауаның экологиялық фактор ретінде мәні.

Мазмұны: Ластанудың биоиндикаторлары (өсімдік индикаторлары).

ӨЖСӨЖ мазмұны: Биосферадағы O2 aйналымы.

СӨЖ мазмұны: Ауаның SO2 ластануына сезімтал өсімдік түрлері.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 89-92, 106-108 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 139-144 б.

3. П. Виноградов «Растительные индикаторы»



9 апта

17 кредит сағат

9 дәріс



Тақырыбы: Топырақ- экологиялық фактор ретінде.

Дәріс мазмұны: Топырақ және орографиялық факторлар. Топырақтың биотикалық факторлары.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Топырақтың механикалық құрамы. Топырақтың механикалық құрамын анықтау әдістері.

СӨЖ мазмұны: Топырақтың тұз режимі. Тұзға төзімді өсімдіктер.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 111-115, 146-147 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 162-164 б.

3. А.С. Фатянов «Почвоведение» 19-32 б.


18 кредит сағат

Тақырыбы: Топырақ- экологиялық фактор ретінде.

9 практикалық сабақ.

Мазмұны: Түрлі тіршілік ортасының өсімдіктері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің топырақтың қышқылдығына қатынасы.

СӨЖ мазмұны: Ксерофиттердің классификациясы.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 119-122 б.

2. В. Лархер «Экология растений» 164-167 б.

3. Н.Кенесарина «Өсімдіктер физиологиясы және биохимия негіздері» 190-201 б.


10 апта

19 кредит сағат

10 дәріс



Тақырыбы: Топырақ- экологиялық фактор ретінде.

Дәріс мазмұны: Топырақ микроағзалары. Азоттың биологиялық айналымы.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Топырақтың физико-химиялық құрамы. Топырақтың физико-химиялық құрамын анықтау әдістері.

СӨЖ мазмұны: Аммонификация түрлері. Азот айналымы

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 115-119 б.

2. А.С. Фатянов «Почвоведение» 26-38 б.

3. К.А.Лукомская «Микробиология с основами вирусологии» 166-172 б.



20 кредит сағат

10 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Топырақ- экологиялық фактор ретінде.

Мазмұны: Азотфиксациялаушы, нитрификациялаушы, аммонификсациялаушы микроағзалар.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Түйнек бактериялары.

СӨЖ мазмұны: Топырақ микроағзаларын зерттеудің экологиялық әдістері.

Әдебиеттер:

1. Е.Н. Мишустин «Микробиология» 151-158 б.

2. О.И. Колешко «Экология микроорганизмов почвы» 32-56, 77-91 б.

3. К.А.Лукомская «Микробиология с основами вирусологии» 137-150 б.


11 апта

21 кредит сағат

11 дәріс



Тақырыбы: Өсімдік және топырақ жабынының өзара әрекеті.

Дәріс мазмұны: Топырақ- қор заттарының көзі ретінде. Топырақ ерітіндісі.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Топырақ эрозиясы. Топырақ эрозиясымен күресу жолдары.

СӨЖ мазмұны: Топырақтың органикалық бөлігі. Қарашірік құрамы.

Әдебиеттер:

1. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 149-162б.

2. А.С. Фатянов «Почвоведение» 440-450 б.
22 кредит сағат

11 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Өсімдік және топырақ жабынының өзара әрекеті.

Мазмұны: Вегетациялық ыдыста өсімдіктерді өсіретін қоректік қоспалар.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Топырақтағы минералды заттардың мобилизациясы.

СӨЖ мазмұны: Өсімдіктегі минералды заттардың тасымалдануы.

Әдебиеттер:

1. Ж. Жатқанбаев «Өсімдіктер физиологиясы» 162-164, 169-170 б.

2. А.С. Фатянов «Почвоведение» 15-38 б.

3. М.В.Марков 149-214 б.


12 апта

23 кредит сағат

12 дәріс



Тақырыбы: Биотикалық факторлар.

Дәріс мазмұны: Жануарлар мен өсімдіктердің өзара әрекеті. Өсімдіктер арасындағы қарым-қатынас.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Түрішілік және түраралық байланыстар.

СӨЖ мазмұны: Жануарлардың өсімдік жабынына зиянды әсері.

Әдебиеттер:

1. А.С. Фатянов «Почвоведение» 147-156 б.

2. М.В.Марков 212-214, 241-265 б.
24 кредит сағат

12 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Биотикалық факторлар.

Мазмұны: Өсімдіктер, өсімдіктер және жануарлар арасындағы қарым-қатынас түрлері.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Жануарлардың өсімдік жабынына әсері.

СӨЖ мазмұны: Зоогенді факторлар.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 147-156 б.

2. М.В.Марков 212-214, 241-265 б.
13 апта

25 кредит сағат

13 дәріс



Тақырыбы: Өсімдік қауымдастықтары.

Дәріс мазмұны: Өсімдік қауымдастықтарының қалыптасуы. Өсімдік қауымдастықтарының құрылымы.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдік қауымдастықтары туралы ілім. Өсімдік қауымдастықтары туралы ілімнің дамуы.

СӨЖ мазмұны: Өсімдік қауымдастықтарының динамикасы. Өсімдік қауымдастықтарының динамикасының құрылымдық сызбанұсқасын сызу, түсіндіру.

Әдебиеттер:

1. Ә.Әметов 502-505 б.

2. М.В.Марков 391-407 б.
26 кредит сағат

13 практикалық сабақ.

Тақырыбы: Өсімдік қауымдастықтары.

Мазмұны: Өсімдік қауымдастықтарының жіктелуі.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Өсімдік қауымдастықтарының қозғалғыштығы.

СӨЖ мазмұны: Өсімдік қауымдастықтарының тұрақтылығы.

Әдебиеттер:

1. Ә.Әметов 502-505 б.

2. М.В.Марков 391-425 б.

14 апта

27 кредит сағат

14 дәріс



Тақырыбы: Өсімдіктердің тіршілік формалары.

Дәріс мазмұны: Раунклер бойынша тіршілік формалары. Н. Высоцский бойынша жіктелу.

ӨЖСӨЖ мазмұны: Экологиялық факторлардың өсімдік келбетінің өзгерісіне әсері.

СӨЖ мазмұны: Өсімдіктердің тіршілік формалары тақырыбында тірек-сызбасын дайындау. Өсімдіктің тіршілік формаларының экологиялық-морфологиялық жіктелу.

Әдебиеттер:

1. М.С.Двораковский «Экология растений» 170-180 б.

2. Ә.Әметов 174-476 б.

3. А.Е.Васильев 447-461 б.

4. М.В.Марков 267-276 б.
28 кредит сағат

14 практикалық сабақ.



Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6   7




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет