Лекция тақырыбы: Цифрлық банкинг Лекцияның оқыту нәтижелері: есеп айырысу түрлерін меңгереді, банктік төлем карталары мен төлем жүйелері туралы білім жүйесін қалыптастырады. Лекция мазмұны



бет4/5
Дата25.09.2024
өлшемі43,86 Kb.
#205071
түріЛекция
1   2   3   4   5
Байланысты:
Лекция 8

Мобильді банкинг
Бұл күндері ұялы телефондарды барлығы дерлік пайдаланады. Біз оларды барлық жерде өзімізбен бірге алып жүреміз, ал егер біз үйде байқаусызда ұмытып кететін болсақ, онда біз өзімізді қолсыз сезінеміз. Мысалы, күнделікті істерден алшақтамай, мобильді банкингтің көмегімен банк операцияларын жасау әдетке айналды.
Мобильді банкинг - бұл мобильді құрылғылардағы арнайы қосымшаның көмегімен қашықтан банктік қызмет көрсету мүмкіндігі.
Мобильді банкинг-бұл интернет-банкингтің жеңілдетілген нұсқасы, оның сыртқы түрі мен құрылғысы ұялы телефонға бейімделген. Бұл қызметті барлық дерлік банктер ұсынады. Мобильді банкингті ашу үшін арнайы келісім-шарт, әдетте, талап етілмейді. Мобильді банкингті орнату үшін сізге тиісті қосымшаны (телефон бағдарламасы) жүктеу қажет.
Мұндай қызметтің артықшылықтары:
1. Сізге ыңғайлы уақытта, тәулігіне 24 сағат, мобильді құрылғының көмегімен, компьютерсіз кез келген жерде жұмыс істеу және операциялар жүргізу мүмкіндігі.
2. Мобильді банкинг интерфейсі (дисплейдегі беттерді безендіру) әдетте интернет-банкингке қарағанда оңайырақ. Барлығы жүйені ұялы телефонның шағын экранынан басқаруға ыңғайлы етіп жасалады.
3. Мобильді банкинг интернет-банкингтен авторизацияның жылдам процедурасымен ерекшеленеді-бұл жерде бағдарлама орнатылған телефонның сәйкестендіру деректері көмектеседі.
4. Мобильді банкингтің кейбір нұсқалары жақын маңдағы банкоматтар, инфокиосктер және банк бөлімшелері туралы ақпарат береді.
Мобильді банкинг пайдаланушысы болу да өте оңай. Ол үшін, айтылғандай, ұялы телефон үшін таңдалған банктің арнайы қосымшасын жүктеп, бағдарламаға кіру керек.
Әдетте, интернет және мобильді банкинг-бұл ақысыз қызметтер. Бірақ операциялардың өзі үшін ақы алынуы мүмкін екенін есте ұстаған жөн (Банктің тарифтеріне байланысты). Дегенмен, интернет және мобильді банкингтегі банктік операциялар банк бөлімшесіндегі операцияларға қарағанда арзанырақ болады.
ЭЛЕКТРОНДЫҚ АҚША
Қолма-қол ақшаға немесе қолма-қол ақшасыз ақшаға айырбастау үшін айналысқа шығарылған электрондық түрде сақталатын құн бірліктері электрондық ақша болып саналады. Олар осы құн бірліктерін шығарған ұйыммен, сондай-ақ басқа ұйымдармен және азаматтармен есеп айырысу кезінде төлем құралы ретінде қабылданады. Эмитент-ұйым оларды кез келген жағдайда төлеуге қабылдауға міндеттенеді.
Электрондық ақша-ақшаның орнына алынған құн бірліктері. Олар электронды түрде сақталады және төлем құралы ретінде қабылданады.
Біздің елімізде электронды ақша шығаруға банктер мен банктік емес несиелік және қаржылық ұйымдар құқылы. Электрондық әмиянда қандай да бір сома пайда болуы үшін алдымен оны осы сомаға нақты ақшамен толтыру қажет. Мұны банкоматтағы немесе инфокиосктегі банктік төлем карточкасы, банк кассасындағы немесе поштадағы қолма-қол ақша, басқа электрондық әмияннан бірдей электрондық ақшаны аудару және т. б. арқылы жасауға болады.
Электрондық ақшаның көмегімен сіз төлемдер жасай аласыз, тауарлар мен қызметтерді сатып ала аласыз, оларды сақтауға, банктік шотқа алуға, қолма-қол алуға болады. Аударымдар бірден жүзеге асырылады, сонымен қатар көптеген жүйелер әртүрлі валюталарда аударымдарды есептеуге және жасауға мүмкіндік береді. Электрондық ақша клиентке жеке банктік шот ашуды талап етпейді-Банктің электрондық ақша ұстаушылар алдындағы міндеттемелері барлық клиенттер үшін бір шотта көрсетіледі.
Бірақ электрондық ақшаны салымға салуға болмайды, электрондық ақшаның қалдығына пайыздар есептелмейді, олар банктік салымдарды кепілдендірілген өтеу туралы Заңға сәйкес келмейді. Қаржы ұйымдарының клиентке кредитке электрондық ақша беруге құқығы жоқ. Сонымен қатар, әрбір электрондық ақша жүйесі тиісті техникалық жабдықтар мен бағдарламалық жасақтаманы қажет етеді, сондықтан барлық тауарлар мен қызметтерді сатушылар оларды төлеуге қабылдай алмайды.
Электрондық ақшаның негізгі айрықша сипаттамаларын тізімдейміз:
- электрондық құрылғыда сақталады;
- Эмитент (электрондық ақшаны шығаратындар) тиісті ақша сомасын алғаннан кейін ғана шығарылады;
- төлемге Эмитент қана емес, басқа ұйымдар да қабылданады;
- банктік шоттарды пайдаланбай жүгінеді.
Электрондық ақша екі үлкен топқа бөлінеді:
Біріншісі чип карталары негізінде шығарылды. Чипке алдын ала аударылған ақшаның баламасы туралы ақпарат енгізіледі. Барлық мәмілелер тек осы сома шеңберінде жасалады.
Екіншісі бағдарламалық жасақтама жүйесі немесе желілік ресурс негізінде жұмыс істейді.
Электрондық әмиян-пластикалық карточка, дербес компьютердің бағдарламалық қамтамасыз етуі немесе электрондық ақшаны қамтитын және (немесе) оларға қол жеткізуді қамтамасыз ететін басқа да бағдарламалық-техникалық құрылғы.
Тұтастай алғанда, бүгінгі күні пайдаланылатын электрондық ақшалар мен оларға ілеспе сервистер өте көп. Кейбіреулер интернетте есеп айырысуға ыңғайлы, басқалардың көмегімен сіз ұялы телефон шотынан қызметтерді төлей аласыз, билеттерді рәсімдей аласыз және т.б. электрондық ақша жүйелері әр түрлі және үнемі дамып отырады.

Қорытынды


Біз қолма — қол ақшасыз ақша-бұл адамдар мен компаниялардың банктік шоттарындағы жазбалар түріндегі ақша екенін білдік. Олардың материалдық іске асырылуы жоқ, бұл есеп айырысуды жүзеге асыру құралдары, онда ақша нақты берілмейді, ал мәмілелерге қатысатын адамдардың шоттарына тиісті жазбалар енгізіледі. Ақша нысанды өзгерте алады және қолма-қол ақшадан қолма-қол ақшасыз және керісінше болады. Мысалы, сіз қолма-қол ақшаны банкке апарасыз, онда сізге шот ашылады, әкелінген қолма-қол ақша аударылады. Шотта бұрын әмияныңызда болған ақша сомасы болады. Дүкенде сатып алу кезінде сіз банктік төлем карточкасын ұсынасыз. Арнайы құрылғының көмегімен сіздің шотыңыздан қажетті сома алынады. Қолма-қол ақшасыз төлем сатып алушылар үшін де, сатушылар үшін де өте ыңғайлы.
Банктік төлем карточкасы банктік шотқа қол жеткізуді қамтамасыз етеді. Бұл тауарлар мен қызметтерге қолма-қол ақшасыз төлем жасайтын, банкоматтар мен қолма-қол ақша беру орындарында қолма-қол ақша алатын, қашықтан банктік қызмет көрсету арналары арқылы басқа қаржылық операцияларды жасайтын құрал.
Банк карталарының көптеген түрлері бар, ал ең көп тарағандары дебеттік және несиелік карталар. Сондай-ақ, магниттік жолақты, чипті, контактісіз және контактілі карталар бар.
Төлем жүйесі-бұл ережелердің, шарттық қатынастардың, технологиялардың, есептеу әдістемелерінің, ішкі және сыртқы нормативтік құқықтық актілердің жиынтығы, олардың көмегімен жүйенің барлық қатысушылары-біз қаржылық операциялар мен есеп айырысуларды бір-бірімізбен жүргіземіз. Visa, MasterCard - бұл әртүрлі төлем жүйелерінің атаулары, олардың негізінде Беларусь банктері төлем карточкаларын шығарады.
Банк карточкаларының жұмыс істеуі үшін төлем инфрақұрылымы қажет. Ол құрылғылардың екі түрімен — банкоматтармен және инфокиоскалармен ұсынылған. Банкомат (кейде оны атм-ағылшын тілінен білдіреді. automated teller machine) — бұл өзіне-өзі қызмет көрсететін механикалық электронды аппарат, оның негізгі функциясы қолма-қол ақша беру болып табылады. Инфокиоскиде адамдар ақпараттық қызмет алады және банктік операциялар жасайды. Бірақ инфокиоскалар қолма-қол ақша бермейді.
Бүгінгі таңда біздің қызметімізде әртүрлі цифрлық қаржылық технологиялар бар — интернет-банкинг, мобильді банкинг және басқалар сияқты.
Интернет-банкинг-бұл интернет желісіне қол жеткізе алатын кез келген уақытта және кез келген құрылғыдан шоттар мен операцияларға (олар бойынша) қол жеткізуді қамтамасыз ететін қашықтықтан банктік қызмет көрсету технологиясы. A мобильді банкинг-бұл мобильді қосымшаның көмегімен (смартфонда немесе планшетте) қашықтан банктік қызмет көрсету мүмкіндігі.
Бүгінгі таңда қолма-қолсыз ақшаның бір түрі болып табылатын электронды ақша да кең таралды. Мұндай жүйелер қолма-қол ақшаны виртуалды кеңістікке, виртуалды әмиянға аударуға мүмкіндік береді немесе оны электронды әмиян деп те атайды және оны онлайн сатып алу кезінде төлеуге болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет