Лекция. Ядроның гамма сәулеленуі



бет1/4
Дата22.12.2023
өлшемі231,5 Kb.
#198374
түріЛекция
  1   2   3   4
Байланысты:
10 ЯДРОНЫҢ ГАММА СӘУЛЕЛЕНУІ


10 ЛЕКЦИЯ. ЯДРОНЫҢ ГАММА СӘУЛЕЛЕНУІ.
Гамма(γ) сәулелену – ядроның үлкен энергетикалық дәрежесінен кез келген төменгі дәрежеге аяқ астынан өткенде электромагниттi сәулеленудi кванттың шығаруы.
Атомдық электрондардың көшу кезіне пайда болатын ренгендік және көрінетін жарықтан, ядродан шығатын фотондардың айырмашылығы, оларды γ –кванттары деп атайды. Дегенмен кез келген квант үшін фотон деген ат қолданылады. Артық энергия ядродағы нуклонның байланыс энергиясынан аспайды деген шартпен алғанда гамма-квантының сәулеленуі кезінде артық энергиядан ядроның босау үшін негізгі процес болып табылады.
Гамма-кванты шығарылатын көшулер радиоактивті деп аталады. Ядро бірден негізгі энергетикалық күйге көшкенде радиациялық көшу бір ретік бола алады, немесе күрілдеуікті болады егер араларында көшу болатын бірнеше g гамма-кванттың шығуы энергия дәрежесінің айырмасымен анықталса.

Гамма квантының энергиясы араларында ауысу болатын энергия денгейлерінің айырымымен анықталады.

Энергия мен импульстың сақталу заңына байланысты:



Тяд = (10-6 ÷ 10-5)Е, демек γ-кванты өзімен бірге ядроның қоздырғыш энергиясының басымқы жағын алып кетед. Бұл жерден денгейлердің арасындағы энергетикалық кеңдік Г өте аз болғандықтан энергетикалық γ-квантов спектірі дискретті болатын айқын.
Келтірілген гамма-квант толқынының ұзындығы энергия арақатнасымен байланысты ( = λ/2π)


Сондықтан сондай гамма сәулеленудің толқындық қасиеті атоммен байланыс кезінде әлсіз байқалады. Алдыға үлкен қасиеттері шығады. Бірақ ядромен байланыс езінде өзіндік тоқындық табиғаты байқалады.
γ-квантының пайда болуы электромагниттық күш әсерінен және ядроның жеке нуклейдтарының нуклейдтардың жылжуы кезінде пайда болған электромагниттік полямен қатнасынын іске асады. Сондықтан γ сәулеленудің β ыдыраудан пайда болуының айырмашылығы ол ішкі нуклондық емес, ішкі ядролық болып табылады. Бос нуклонмен гамма квантының жұтылып немесе шығаруы энергияны сақтау және импульс заңымен алғанда мүмкін емес.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет