Есептің шешуі: 46(а) суреттегі заклепкалы қосылыстың қыйылуға беріктік шарты келесі түрде жазылады.
, осыдан .
Мұндағы кН/см2 қыйылуға мүмкіндік кернеу m = 1 шегенің қыйылу саны, n = 1 заклепка саны.
Олай болса заклепканың қыйылуға беріктігінен анықталатын диаметірі тең болады.
d
h h
F F
F F
Дәнекерлен-
B ген тігістер B
F F F F
а) б)
46 – Сурет.
Заклепканың мыжылуға (смятие) беріктік шарты келесі түрде жазылады.
, мұндағы
кН/см2, Мыжылуға мүмкіндік кернеу.
Осыдан , ал
Олай болса заклепканың мыжылуға беріктігінен анықталатын диаметірі тең болады.
.
Яғни заклепканың диаметірі 5см ден кем болмауы керек.
Енді 46(б) суреттегі дәнекерленген қосылыстың беріктігін есептейік, оның беріктік шарты келесі түрде жазылады. Дәнекерленген қосылыста тігіс екеу болғандықтан, беріктік шартында тігістің ауданы екі еселеніп қойылған.
; ал тігістің қыйылатын ауданы тең болады
см2
Мұндағы – тігістің таза ұзындығы, ол пластинаның енінен 1см ұзындықты шегеріп тастағанға тең, себебі тігістің жалпы ұзындығы пластинаның еніне тең, ал таза тігістің ұзындығы одан 1см кем болады; тігістің қалыңдығы, осыдан
кН/см2
тігістің беріктік шарты орындалатыны көрініп тұр, себебі тігістің қимасындағы кернеу мүмкіндік кернеуден кіші болып шықты.
Бұл мысалда дәнекерленген тігістің бағыты ендік болғаны көрініп тұр, ал егер тігістердің бағыты бойлық немесе аралас болған жағдайда-да, оны беріктікке есептеу осы тәсілмен жүргізіледі. Тек бұл жағдайда беріктік шартына барлық тігістердің қима аудандарының қосынды мәні қойылуы керек.
Бақылау сұрақтары:
Ығысу деформациясы дегеніміз не?
Ығысу деформациясы қалай іске асады?
Гук заңы қандай шамаларды байланыстырады?
Заклепканың шегесі қандай деформацияға ұшырайды?
Заклепкалы қосылыс қандай қосылысқа жатады?
Заклепкалы қосылыс қыйылудан басқа тағы қандай талаптарға сай болуы керек?
Дәнекерленген қосылыс қандай деформацияға ұшырайды?
Дәнекерленген тігістердің қандай түрлері бар?
Дәнекерленген қосылысты беріктікке есептеу дегеніміз не?
Заклепкалы қосылысты есептеу дегеніміз не?
№11. Лекция. Иілу.
Қарастыратын сұрақтар:
Арқалықтың тіректері, тірек реакциялары, қима тәсілі.
Ішкі көлденең күштердің және июші моменттердің эпюрі, қаупті қима орны.
Иілу кезіндегі таралған сыртқы күштер мен ішкі көлденең күш пен июші моменттер арасындағы дифференциалды байланыстар.
Достарыңызбен бөлісу: |