Ұлы дала тұЛҒалары қҰдайберген


бала  деген жалпы атауды  ұғлан



Pdf көрінісі
бет146/269
Дата25.04.2022
өлшемі3,08 Mb.
#140773
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   269
Байланысты:
Жұбанов Қ.

бала
 деген жалпы атауды 
ұғлан
деп қолданып, реалистік мәнін ашу мақсатында 
ер ұғлан, қыз ұғлан
 
деп жыныстық ұғымды айырып атаған. Қазіргі тілімізде 
ұғлан
сөзі 
көтеріңкі немесе асқақ стильде қолданылатын лексема. Ол 
оғыл – оғлан – 
оғлақ – ұғыл – ұл
 деген варианттармен бірге 
ер бала, ұлан
 дегенді білдіреді. 
Бұл сөз 
қыз
 эпитетімен бұл күнде қолданылмайды
», – дейді. 
Сол сияқты Қ.Жұбанов: «
Тіл адам баласының барлық табыстарын 
білдіреді. Адам баласының өрлеу жолындағы ізінің тілге бедері түскен. Бұл 
жоғарыдағы айтылғандардан да белгілі. Қазақтың «балам» деуі 
патриархат заманының қалдығы, өйткені бұл сөз ру деген сөзге 
байланысты: 
ұру – ұрық 
– ұрығ – ұру. Бұл 
хасыл
(асыл) – 
тек
. Көрінген 
баланы «балам» деуі – некесіз заманнан қалған мұра. Ол заманда әйелдің 
жасы үлкені ана, апа болған. Бұлар да ру аты сияқты аталған. Еркектің 
үлкені ата болып аталған, қыз – кішкене әйел дегенді білдіретін сөз, оны 


196 
монғолша – кеукін дейді екен. Мұндағы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   142   143   144   145   146   147   148   149   ...   269




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет