Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайының 2014 жылғы жұмысы жөніндегі



Дата23.08.2017
өлшемі241,84 Kb.
#24922
Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті

мұражайының 2014 жылғы жұмысы жөніндегі

АҚПАРАТ
Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайы өз жұмыс барысында Қазақстан Республикасының «Мәдениет туралы» Заңын басшылыққа алған, оның 25 бабы мұражайды мәдениет, білім беретін, ғылыми-зерттеу қызметтерді іске асыруына міндеттелген мұражай экспонаттары мен жинақтарын сақтау, зерттеу және көпшілік алдына көрсету үшін жасалған мәдениет ұжымдары ретінде анықтайды
Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті Лисаков мұражайы Лисаков арнайы экономикалық аймағындағы әкімшілік кеңесінің 1999 жылғы 25 ақпанындағы № 41 қаулысы негізінде құрылған. 1991 жылдың желтоқсан айынан бастап 1999 жылдың ақпан айына дейін Лисаков мұражайы жеке мұражай бөлімі ретінде қызмет еткен.

Мұражай Қалалық мәдениет және спорт орталығында 427,1 ш.м. жайларды жалға алған, олардың 36 ш.метрі қорларды сақтау үшін алынған. 2014 жылдың аяғында музей жайларында жөндеу жасалып музей экспозициясы құрылды. Экспозициялық залдарға арналған жайларда жөндеу және қайта жоспарлауы жасалды, экспозицияның нақты көлемі жалға беруші тапсырыс берілген техникалық төлқұжатында анықталады.


1. ҚОР ЖӘНЕ ЖИНАҚТАУ ЖҰМЫСЫ

Мұражайлардың ең маңызды бағыттардың бірі – мұражай қорын толықтыруы. Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениетінің Лисаков мұражайының қор жинақтауы, негізінде, келесі жүйелік топтамалар бойынша жасалады:

-Лисаков қаласының тарихы.

-Новоильинов қорымдағы археологиялық олжалар

2014 жылы мұражай қорлары 120 зат арқылы толықтырылды. Жалпы мұражайдың мемлекеттік сақталуына15782 зат, олардан негізгі қоры бойынша 12534 зат алынды. Мәліметтер базасына музейлік жинағының негізгі қорының 100% енгізілген. Барлығы 10180 зат цифрланған.
2. ҒЫЛЫМИ-ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫС
Мұражайдағы ғылыми-зерттеу жұмысы – мұражай қызметінің алғашқы бағыттарының бірі, ол мұраның материалдық және материалдық емес объектілердің бар мәдениетті және ғылыми айналымға жинауы, өндеуі мен кіргізуімен байланысты. Экспозиция өрісіндегі зерттеу жұмысының негізгі бағыты – мұражай экспозицияның ғылыми құжатауын құру (ғылыми жобалау). 2013 жылы мұражай жаңа ғимаратқа көшірілді. 2014 жылы ғимараттың жөндеуіне және мұражай экспозициясының құруына қаражаттар бөлінді. Мұражай жұмыскерлерімен келешек экспозиция туралы жалпы түсінік беретін және экспозициялық ойды ашатын- экспозицияның ғылыми тұжырымдамасы құрылды. Тұжырымдамада экспозиция қағидаттары мен мақсаттары және тақырыптық құрылымы анықталды, экспозициялық материалдарына сипаттама берілді. Ғылыми құжаттаманың келесі кезеңі – экспозицияның сценарлық очеркін құру.Очеркте мұражайлық экспозицияда көрсетілген дәуірдердің тарихи контекстісі берілген; алғашқы экспозицияның іліктес бөліктеріне бөлуі белгіленген – бөлім, тақырып, экспозиялық жинақ; деректі мемориалдық кешендер ерекшеленген; техникалық құралдар,макеттер анықталған. Ғылыми жоспарлауының ең соңғы кезеңі – тақырыпты-экспозициялық жоспар.

2014 жылы Жоғарғы Тобылдың ХІХ-ХХ ғасырлардың соңындағы тарихына арналған «Родная моя сторона..» атты өлкетану зерттеу жинағы баспаға дайындалып шығарылды. Жинаққа Қостанай облысының мұражайлық жұмыскерлері, мұрағатшылары және өлкетану-зерттеушілері жазған мақалалар кірді.

2014 жылы қазақ хылқының материалдық емес мұрасын зерттеу бойынша жұмыс жалғастырылды – қазақ халқында ат қоюдың жергілікті дәстүрі туралы материлдарды жинау және зерттеу (Сарыкемер ауылының тумалары Тлеубаевтар отбасының естеліктері бойынша).

Тамыз айында мұражайдың ғылыми қызметкерлері Қарабалық ауданындағы Научный с. барып, Лидия Крамер жинаған неміс этносына жататын заттарымен танысты. Лидия Крамердің ақпараты сақталып, заттары фотоға түсірілді. Лисаков мұражайының қорында кездеспейтін, басқа техникада және басқа жазуларымен панно-шпрухтары мұражай қызметкерлеріне ғылыми жағынан өте қызықты болды. Жиналған ақпарат зерттеу жұмыстарында пайдаланылады.


3. ЭКСПОЗИЦИЯЛЫҚ ҚЫЗМЕТ
2014 жылдың желтоқсанында Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті Лисаков мұражайының экспозициясын құру бойынша жұмыс аяқталды. Экспозиция құрамына келесі залдар кіреді:

Даланың ежелгі тарихы;

Лисаков қаланың тарихы;

Қазақстан халықтарының мәдениеттері;

Көрме залы.

Экспозиция ежелгі тарихтың – энеолит, қола дәуірі, ерте темір ғасыры мен орта ғасыры көрсетілген Даланың ежелгі тарихы деп аталатын залынан басталады. Заттар қатары еңбек құралдарымен (тас,қола, темір,саз, сүйек), саз бұйымдары және зергерлік әшекелерімен (қола, алтын,сүйек) көрсетілген. Негізгі топтама – қола дәуіріне жататын Лисаков некрополі мен қонысындағы материалдар. Палеонтология (тас болып қалған және сүйек қалдықтары), орта ғасыр мәдениеті (керамикалық бұйымдар, тиындар, қару және аспаптар) бөлек шағын тақырыптарымен көрсетілген. Ежелгі тарихи Залының құрамды бөлігін «Сакралды бөлме» деп аталатын бөлектелген шағын бөлме құрады. Экспозицияның бұл бөліктің құрылуы салттық, сиқыршылық өміріне сәйкес ежелгі бірлестік артефактілерді көрсету идеясымен байланысты – әшекейлер,тұмарлар. Бөлмеде қола дәуіріне жататын жерлеу жәшіктің макеті құрылған , онда Лисаков қорымында табылған әйел тұлғасының (көйлектің үлгісі, зергерлік әшекейлері нақты олжалар бойынша) муляжі жасалған.

Келесі залда Лисаков қаланың тарихы ұсынған. Залдың экспозициясында бірнеше эмоциялық-мағыналы доминанты бар. Залдың ортасындағы жоғарғы жерінде ту композициясы келесі мағынаны көрсетеді: Лисаков – КСРО-ның кезінде Букілодақтық екпінді комсомол құрылысына келген комсомолдармен құрылған қала. Залдың ортасындағы Лисаков кен-байыту комбинатының гравитациялық-магнитті байыту фабрикасының макеті тау-кен кәсіпорындарының тарихына назар аударады. Залдың шағын мөлшеріне қарай және Лисаков қаланың қырықжылдық тарихында жиналған ақпараттың біраз көлеміне қарай, бұнда ақпараттық киоск койылған. Әді киоск үшін мұражай қоры мен мұрағат материалдарынан, экспозицияны толықтыратын мультимедиялық презентациясы дайындалды. Экспозицияның жаңартпасы - Internet (Google) материалдарынан алынған Лисаков қаласының аумағының және оның маңайының спутникті түсіруі. Лисаковтың бірегей артефактісі – Жоғарғы Тобыл су қоймасынан 20 км жерінде орналасқан бес бұрышты жұлдыз түрлі геоглиф.

Қазақстан халықтарының мәдениеті Залының экспозициясы Жоғарғы Тобыл маңайында тұратын қазақ,орыс,неміс,украин,татар,башқұрт этностарының этнографиялық топтамасына сүйенеді. Шаңырақтың астында, қазақ жерінде жүзден артық әр халықтарының өкілдері тұратынын «Казахстан-наш общий дом» идеясын көрсетеді. Заттар қатары – халық костюмдер,әшекейлер, қолөнер, дін атрибуттары, тұрмыс заттары.



Көрме залында «Тәуелсіздік Қазақстан. Даму және ықпалдасу стратегиясы» көрмесі көрсетілген. Көрмедегі презентация келесі тақырыптардан тұрады: «Еуразияшылдық – болашақтың идеясы»; «Қазақстандағы президенттік институт»; «Қазақстан -2050 стратегиясы»-құрылған мемлекеттік жаңа саяси бағыты» («Қазақстанның үдемелі индустриалдық дамуы», «Экспо-2017 – «жасыл» экономикағы бағыт», «Мәңгілік Ел – ұлттық идеясы»).
4. КӨРМЕ ҚЫЗМЕТІ
2014 жылы Лисаков мұражайының стационарлық экспозициясы болмағандықтан 19 көрме өткізілді. «Новое чудо света-Астана», «Где эта улица, где этот дом», «Природа Казахстана», «Столетие до Лисаковска», «Сокровища Лисаковска», «Традиции воспитания в казахской семье» фотокөрмелері және №3 ОМ, №2 ОМ, балалар көркем мектебінде, балалар кітапханасында, «Өркен» ЖШС, мәдениет және спорт қалалық орталығында, «Россия» мәдениет үйінде көрмеге қойылған «Новый год уже в пути», «Мир традиционной культуры казахов», «Казахское ювелирное искусство», «Секреты женской красоты», «Целинный край» атты шағын заттық көрмелері көрсетілген. Лисаков мұражайының қорынан Қазақстан суретшілердің шығармалары балалар көркем мектебінде және Денисов аудандық мұражайында көрмеге қойылды. Таран аудандық мұражайында «Қазақстанның табиғаты» атты фотокөрме көрсетілді.
5. МҰРАЖАЙДЫҢ МӘДЕНИ-БІЛІМДІК ҚЫЗМЕТІ.
2014 жылы Лисаков мұражайының мәдени-білімдік қызметі негізінде дәрістерден және көшпелі мұражайлық сабақтарынан құрылды. Дәрістер келесі тақырыптар бойынша өткізілді: «Жоғарғы Тобылдағы қола дәуірі», «Лисаков қаланың тарихы», «Қазақ халқының музыкалық өнері», «Қазақстан халықтар Ассамблеясы», «Алтын Адам туралы аңыз», «Халық валютаның тарихы», «Қазақстан- менің Республикам» және т.б. «Қола әліппе» бағдарламасы бойынша №1ОМ, №2ОМ, №3ОМ және гимназия-мектебінде кіші оқушыларына мұражайлық сабақтар өткізілді. Барлығы дәрістік және көрме қызметіне 7972 адам қатысты.

2014 жылы Лисаков мұражайы өз қызметіне жаңа мақсатты аудиторияны кіргізді. 4-тен 12-ге дейін жастағы мүгедек балаларға арналған «Сказка вокруг меня» атты бағдарламасы құрылды. Бағдарлама бойынша балалар қазақ халқының өмірімен, тұрмысымен, салт-дәстүрімен және туған еліміздің табиғи ерекшеліктерімен танысады. «Создай свою сказочную страну» атты бірінші сабағына «Бай-музыкант и Алдар-Косе» ертегі таңдалған. Осы ертектің арқасында бала қазақ халқының өміріне сіңеді. Сабақ кезінде ас үй заттары, тұрмыс заттары пайдаланылады. «Сказка вокруг меня» бағдарламаның жаңартпасы – арт-терапия жаттығуларын пайдалану – «көркемдік шығармалар арқылы емделу».

Арт-терапияның бір түрі – «Песочная терапия». Құм ойын кезінде баланың символдар құру қабілеттері ашылады. Жаттығу кезінде балалар өздерінің ертек өмірін қалай көретіндерін құрады. Бұл жаттығулар психологпен бірге өткізіледі.

Екінші сабақ басқа ертек бойынша өткізіледі, бірақ оғанда Алдар-көсе қатысады. Ертек «Алдар-Косе и лисья шуба» деп аталады. Бұл сабақта балалар халық киімімен, өрнектермен танысады.Балалар қиылған өрнектерді киім шаблондарына, кілемге басады.

Жасалған композоцияларды балалар «менің өмірім» деп атайды. Бұл әдіс психолог Н.В.Папертнаяның көмегімен таңдалды. Сабақтар мүгедек балалар күндіз жататын станционарында өткізілді.
Мұражайлық мерекелер

Наурыз қарсаңында №3 ОМ «Өз үйім өлең төсегім» атты көрме дайындалды. Осы көрмемен бірге қазақ халқының зергерлік әшекейлеріне және «Құлақ тесу» қазақ салтына арналған мұражайлық мейрамы өткізілді.

16 мамыр күні Халықаралық музейлер күніне Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайында «Иду по следу» квест-ойыны өткізілді. Ойын мұражай албарында өтті, алдын ала бір станциядан екіншіге әр түсті іздер салынды. Ойының алдында жүргізуші топтарды тапсырыспен таныстырды: «Мұражай көшкен кезде бір зат жоғалды. Мұражай қызметкерлеріне ол затты табуға көмек керек болып тұр. Ол үшін «із бойынша жүру керек». Тапсырыстарды орындаған кезінде, сіздер жоғалған заттың пазл-бөліктерін табасыз. Ең соңында – сол затты табу керек.»

Қатысушылар төрт станцияда ойын ойнап тапсырыстарын орындады. Үлкен кубиктерден сурет жинады. Пазлды алу үшін командалар өздерінің пысықтығын, зеректігін,тапқырлықтарын көрсетті. Жиналған пазлдардан жоғалған заттың суретін жинап, «музейлік» алаңда басқа заттардың арасынан тауып алды. Ойын бірінші рет Халықаралық музейлер күнінде өткізілді. Одан кейін мұғалімдердің ұсыныстары бойынша «Жаз лэнд»жазғы лагерінің қатысушыларына ұйымдастырылды.
6. БІЛІКТІЛІКТІ ЖОҒАРЛАТУ.

КОНФЕРЕНЦИЯЛАР МЕН СЕМИНАРЛАРҒА ҚАТЫСУ
Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайының қызметкерлері келесі семинарларға және конференцияларына қатысты:

  • тамыз айы – «Музей в современном обществе» Поиски новых путей развития» Халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы, Астана қ, Бірінші Президенттің музейі

  • қыркүйек айы – «Открытая Азия-Открытый музей» ІҮ Аймақтық Орта-Азиялық фестивалі, Алматы қ. Мұражайдың аға ғылыми қызметкері Ольга Потанина мүгедек балаларға арналған «Сказка вокруг меня» атты бағдарламасын ұсынды. Термез археологиялық музейімен (Өзбекістан) және «Сулейман-Тоо» халық тарихи-археологиялық музей кешенімен бірге Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайының бағдарламасына бірінші орын берілді. Барлығы фестиваль конкурсына Қазақстан, Өзбекістан, Қырғызстан және Тәжікістаннан 18 жоба ұсынылды.

  • қазан айы - «Проектные технологии в развитии культурно-образовательной деятельности музеев, работа с целевыми аудиториями» облыстық әдістемелік оқу семинары, Таран с.

  • қараша айы - «Новая методология казахстанской исторической науки: поиски и обретения» республикалық ғылыми-практикалық конференциясы, Қостанай қ.

  • қараша айы - «Инновационные технологии в хранении и реставрации музейных ценностей» халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы, Астана қ.


7. БАСПА ҚЫЗМЕТІ
2014 жылы Жоғарғы Тобылдың ХІХ-ХХ ғасырлардың соңындағы тарихына арналған «Родная моя сторона..» атты өлкетану зерттеу жинағы баспаға дайындалып шығарылды. Жинаққа Қостанай облысының музейлік жұмыскерлері, мұрағатшылары және өлкетану-зерттеушілері жазған мақалалар кірді.
8. БАСҚА ҰЙЫМДАРМЕН ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС

Басқа мұражайлармен қарым-қатынас

Көрме қызметі. Таран аудандық тарихи-өлкетану мұражайында «Қазақстанның табиғаты» атты фотокөрмесі, Лисаков мұражайының қорынан қазақ этнографияның заттарынан құрылған көрмелері қойылды. Денисов аудандық тарихи-өлкетану мұражайында Лисаков қорынан алынған Қазақстан суретшілерінің шығармалары көрмесі, «Астана – менің астанам» атты фотокөрмесі, ХХ ғ. 50-жылдарындағы мода атрибуттарына арналған шағын көрмесі қойылды.

Ғылыми-зерттеу қызметі. Денисов және Таран аудандық мұражайлары «Родная моя сторона..» өлкетану зерттеулер жинағына мақалалар дайындады.

Мұрағатпен қарым-қатынас

2014 жылы Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайдың Қостанай облыстық мұрағатымен жасалған ынтымақтастық әрі қарай жалғасты. «Қостанай облысының мемлекеттік мұрағаты» ММ ғылыми-анықтама аппаратының жетілдіру бөлімінің бастығы М.А.Алексеенко Жоғарғы Тобылдың ХІХ-ХХ ғасырлардың соңындағы тарихына арналған «Родная моя сторона..» атты өлкетану зерттеу жинағының редакциялық коллегиясының құрамына кірді.



Білім беру ұйымдарымен ынтымақтастық

Қала мектептері мен балалар көркем мектебінде 5 көрме, 1 мұражайлық мереке өтті.



Басқа мекемелермен ынтымақтастық

Лисаков ОКЖ-мен ынтымақтастық жасалды. Л.Н.Толстой атындағы облыстық әмбебап ғылыми кітапханасында сыйға тартылған «Вам из другого поколения» атты іс-шарасына арналған «Вспомним всех поименно»көрмесі 2014 жылы кітапханада ұсынылды. Балалар кітапханасында «Новый год уже в пути» көрмесі қойылған.

Қалалық мәдениет пен спорт орталығында және «Россия» мәдениет үйінде «Қазақстан табиғаты», «Қазақ отбасындағы тәрбие салттары», «Тың елі» көрмелері көрсетілген.

«Өркен» ЖШС «Столетие Лисаковска» көрмесі қойылды.


9. ҚАРЖЫ-ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТІ
Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайының материалдық-техникалық базасы тұтас қазіргі талаптарына сәйкес: копьютерлік техникасы (10), принтерлар (7), МФУ (1),сканер (3), аудиоаппаратура, цифрлік фото мен бейнеаппаратурамен жабдықталған. Осы ғылыми қызметкерлердің тиімді жұмыстарына мүмкіндік береді және көрме экспозицияларды және мейрамдарды қазіргі деңгейде жасау. Мұражайда жергілікті торап қойылған, мұражай Интернет желіне қосылған. Бірақ ескі жабдықтарды жаңа жақсартылған үлгілеріне айырбастау қажетті.

Мұражайда тарихи, өлкетану, өнер кітаптары кірген ғылыми кітапханасы жұмыс істейді. Өкінішке кітапхананы жаңа кітаптармен толтыруға қаражат жеткіліксіз. Бұндай мәселе жазылу баспаларымен де бар. Мерзімді басылымдарына бағалары әрқашан өсуімен байланысты, мұражай жазылымдары ең аз санына қысқартылған және барлығы 9 атау ғана, олардың ішінде 2 ғана бейінді мамандық баспалар.

2014 жылы экспозиция залдарының ағымдағы жөндеуінің жалпы саны - 6648,0 мың теңгеге жасалған; кіреберіс жері- 1990,0 мың теңгеге, мұражайлық экспозициясы - 20104,0 мың теңгеге құрылды.

Мұражайдың материалдық-техникалық базасын нығайту мақсатында Лисаков мұражайына есеп кезеңінде шкафтар, креслолар, қоймаға металдық шкафтар 443,6 мың теңгеге алынды.

2014 жылы «Лисаков Жоғарғы Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайы» КММ тарихи-мәдени құндылықтарын сақтау бойынша өндірістік қызметін жүзеге асыру үшін облыстық бюджеттен 42348,5 мың теңге бөлінді, оның ішінде: еңбекақыға – 8888,7 мың теңге; үй-жай тұрмыс шараларына, жылыту, электр қуатын төлеуіне – 529,5 мың теңге, байланыс құралдарына – 241,8 мың теңге, іс-сапар шығындарына – 275,9 мың теңге, басқа тауарлар алуына – 553,2 мың теңге, сонымен қатар жазылымға – 105,4 мың теңге.
«Қостанай облысы әкімдігі мәдениет

Басқармасының Лисаков Жоғарғы

Тобыл тарихы мен мәдениеті мұражайы»

КММ директоры: Н.Е.Жиляева



ИНФОРМАЦИЯ

о работе Лисаковского музея истории и культуры

Верхнего Притоболья в 2014 году
Лисаковский музей истории и культуры Верхнего Притоболья в своей деятельности руководствуется Законом Республики Казахстан «О культуре», статья 25 которого определяет музеи как организации культуры, созданные для хранения, изучения и публичного представления музейных экспонатов и коллекций, призванные осуществлять культурные, образовательные, научно-исследовательские функции.
Лисаковский музей истории и культуры Верхнего Притоболья был создан на основании Постановления Административного совета Лисаковской специальной экономической зоны за № 41 от 25.02.1999 г. С декабря 1991 года по февраль 1999 года музей функционировал как Лисаковский самостоятельный музейный отдел.

Музей арендует помещение в Городском центре культуры и спорта площадью 427,1 кв.м, из них под хранение фондов занято 36 кв.м. К концу 2014 года в помещениях музея выполнен ремонт и построена музейная экспозиция. В помещениях для экспозиционных залов осуществлена перепланировка, точная площадь экспозиции будет определена в техническом паспорте, который будет заказывать арендодатель.




  1. Фондовая и собирательская работа

Одно из важнейших направлений работы музеев - пополнение музейных фондов. Комплектование фондов Лисаковского музея истории и культуры Верхнего Притоболья ведется, в основном, по следующим систематическим коллекциям:



  • История города Лисаковска.

- Археологические находки могильника Новоильиновский

В 2014 году фонды музея пополнились на 120 предметов. В целом, на государственном хранении музея 15782 предметов, из них 12534 предмета по основному фонду. В базу данных внесено 100% основного фонда музейного собрания. Всего оцифровано 10180 предметов.





  1. Научно-исследовательская работа.

Научно-исследовательская работа в музее – одно из ведущих направлений деятельности музея, связанное с накоплением, обработкой и введением в научный и общекультурный оборот материальных и нематериальных объектов наследия. Главное направление исследо­вательской работы в экспозиционной сфере - создание научной документации музейной экспозиции (научное проектирование). В 2013 году музей был переведен в новое помещение. В 2014 году были выделены средства на ремонт помещений и построение музейной экспозиции. Работниками музея была разработана научная концепция экспозиции, которая раскрывает экспозиционный за­мысел и дает общее представление о бу­дущей экспозиции. В ней определены принципы, задачи экспозиции и тематичес­кая структура, дана характеристика экспозицион­ных материалов. Следующим этапом научной документации стало создание сценарного очерка экспозиции. В сценарном очерке дан исторический контекст периодов, освещаемых в музейной экспозиции, фиксируется деление бу­дущей экспозиции на взаимосвязанные части — раз­делы, темы, экспозиционные комплексы, пере­числяются группы предполагаемых к экспонированию музейных предметов и других материалов, выделяют­ся конкретные мемориальные комплексы, научные ре­конструкции, определяются технические средства, макеты. Заключительным этапом научного проектирования стал тематико-экспозиционный план.

В 2014 году был подготовлен к печати и издан сборник краеведческих исследований «Родная моя сторона..», посвященный истории Верхнего Притоболья последней четверти XIX – середины ХХ веков. В сборник вошли статьи, написанные исследователями-краеведами, архивистами, музейными работниками Костанайской области.

В 2014 году была продолжена работа по изучению нематериального наследия казахского народа – исследование и сбор материала о местной традиции имянаречения в казахской семье (по воспоминаниям уроженцев аула Сарыкемер).

Научные сотрудники музея в августе побывали в Карабалыкском районе (с.Научное) с целью ознакомления с коллекцией предметов быта немецкого этноса, собранной в Лидией Крамер. Коллекция была сфотографирована, зафиксирована собранная Л.Крамер информация. Наиболее интересными с научной стороны для сотрудников музея стали панно-шпрухи, выполненные в иной технике и с иными изречениями, чем те, что имеются в фондах Лисаковского музея. Собранная информация будет использована в исследовательской работе.



  1. экспозиционная деятельность

В декабре 2014 года были завершены работы по построению экспозиции Лисаковского музея истории и культуры Верхнего Притоболья. В составе экспозиции предусмотрены следующие залы:

Древняя истории Степи;

История города Лисаковска.

Культура народов Казахстана;

Выставочный зал

Экспозиция начинается с Зала древней истории степи, в котором отражены следующие эпохи древней истории – энеолит, эпоха бронзы, ранний железный век и средние века. Предметный ряд представлен орудиями труда (камень, бронза, железо, глина, кость), керамическими изделиями и ювелирными украшениями (бронза, золото, кость). Основная коллекция – материалы с памятников эпохи бронзы поселение и некрополь Лисаковский. Отдельными небольшими подтемами представлены палеонтология (окаменелости и костные останки), культура средневековья (керамические изделия, медные монеты, оружие и утварь). Небольшое изолированное помещение, условно названное «Сакральная комната», является составной частью Зала древней истории. Создание этой части экспозиции связано с идеей демонстрации артефактов древних сообществ, которые связаны с ритуальной, магической жизнью, – украшений, амулетов, вотивных вещей. В комнате создан полномасштабный макет-реконструкция погребального ящика эпохи бронзы с захоронением - муляж женской фигуры с копией ювелирного набора, моделью платья, выполненным по реальным находкам из могильника Лисаковский.

В следующем зале представлена история города Лисаковска. Текст экспозиционного решения зала имеет несколько эмоционально-смысловых доминант. Флаговая композиция в центральной верхней части подчеркивает, что Лисаковск – город, рожденный в период существования СССР, создан комсомольцами, приехавшими на Всесоюзную ударную комсомольскую стройку. Расположение в центральной части зала макета фабрики гравитационно-магнитного обогащения Лисаковского горно-обогатительного комбината акцентирует внимание на градообразующем значении горнорудного предприятия. Сравнительно небольшие размеры зала и значительный объем информации, накопленный за сорокалетнюю историю Лисаковска, обусловили размещение здесь информационного киоска. Специально для киоска на основе материалов музейных фондов и архива цифрового фото подготовлена мультимедийная презентация, дополняющая экспозицию. Инновацией экспозиции является также размещение спутникового снимка территории города Лисаковска и его округи из космоса, полученного благодаря материалам Internet (Google). Уникальным артефактом Лисаковска является геоглиф в форме пятиконечной звезды, расположенный в 20 км к западу от города на берегу Верхнетобольского водохранилища.

Экспозиция Зала культуры народов Казахстана основывается на коллекции этнографических артефактов этносов, проживающих в регионе Верхнего Притоболья – казахов, русских, немцев, украинцев, татар, башкир. Образ идеи «Казахстан – наш общий дом» выражен в символе шанырака, под которым, на казахской земле живут представители более сотни национальностей. Предметный ряд – народный костюм, украшения, рукоделие, религиозные атрибуты, предметы быта и утварь.

В выставочном зале представлена выставка «Независимый Казахстан. Стратегия развития и интеграции». Концептуальное решение выставки – презентация следующих разделов и тем: «Евразийство – идея будущего»; «Институт президенства в Казахстане»; «Стратегия Казахстан-2050» – новый политический курс состоявшегося государства» («Форсированное индустриальное развитие Казахстана», «Экспо-2017 – курс на «зеленую» экономику», «Мәңгілік Ел – национальная идея»).




  1. ВыставочнАЯ деятельность

В 2014 году в отсутствии стационарной экспозиции Лисаковский музей провел 19 выставок. Фотовыставки «Новое чудо света – Астана», «Где эта улица, где этот дом», «Природа Казахстана», «Столетие до Лисаковска», «Сокровища Лисаковска», «Традиции воспитания в казахской семье» и небольшие предметные выставки «Новый год уже в пути», «Мир традиционной культуры казахов», «Казахское ювелирное искусство», «Секреты женской красоты», «Целинный край» экспонировались в СШ №3, СШ №2, детской художественной школе, в детской библиотеке, ТОО «Оркен», Городском центре культуры и спорта, доме культуры «Россия». Выставка произведений художников Казахстана из фондов Лисаковского музея экспонировалась в детской художественной школе и Денисовском районном музее. В Тарановском районном музее экспонировалась фотовыставка «Природа Казахстана».




  1. Культурно-образовательная деятельность музея

Культурно-образовательная деятельность Лисаковского музея в 2014 году состояла в основном из лекций и выездных музейных уроков. Проводились лекции по следующим темам: «Эпоха бронзы в Верхнем Притоболье», «История города Лисаковска», «Казахское музыкальное искусство», «Казахские национальные традиции», «Казахское ювелирное искусство», «Ассамблея народов Казахстана», «Легенда о золотом человеке», «История национальной валюты», «Казахстан – республика моя» и др. По программе «Бронзовая азбука» проводились музейные уроки для младших школьников СШ №1, СШ №2, СШ №3 и школы-гимназии. Всего лекционной и выставочной деятельностью было охвачено 7972 человек.

В 2014 годуЛисаковский музей включил в свою деятельность новую целевую аудиторию. Была разработана программа по коррекционной работе с детьми-инвалидами в возрасте с 4 до 12 лет, под названием «Сказка вокруг меня». Занятия по программе предполагают знакомство детей с жизнью и бытом казахского народа, его культурными традициями и природными особенностями родного края. Для первого занятия «Создай свою сказочную страну» выбрана сказка «Бай-музыкант и Алдар-Косе». Благодаря этой сказке ребёнок погружается в жизнь казахского народа. Общение с музейным педагогом на занятии начинается со знакомства с популярным персонажем казахских сказок – безбородым обманщиком Алдаром-Косе, который никогда не унывает. Этот сказочный персонаж будет присутствовать на протяжении всего цикла. Алдара-Косе. В ходе занятия используется кухонная утварь, предметы быта. Инновацией программы «Сказка вокруг меня» является применение упражнения с элементами арт-терапии – «лечения, посредством художественного творчества».

Одной из разновидностей арт-терапии является «Песочная терапия» – отличный способ для коррекционной работы и самовыражения для детей-инвалидов. Во время игры с песком проявляется способность ребенка создавать символы. В ходе упражнения дети создают свой сказочный мир, таким, каким они его видят. В этом им поможет лоток с песком, фигурки животных, людей и деревьев, а так же макеты юрт. Данное упражнение проводится совместно с психологом.

Второе же занятие проводится по другой сказке с участием всё того же героя Алдара-Косе, сказка называется «Алдар - Косе и лисья шуба». На этом занятии дети знакомятся с национальной одеждой, орнаментом. Дети используют готовые шаблоны узоров разной текстуры, которые они прикладывают к шаблонам одежды или же ковров.

Полученные композиции дети часто называли «мой мир», и свою технику Ловенфельд назвала «Построение мира». В ходе развивающего творческого акта в лоточке с песком, ребёнок не только расширяет через познание физических свойств песка и воды свой тактильный и перцептуальный опыт, но и посредством объемных и шаблонных фигур экстраполирует из подсознания своей образной сферы вовне свои образы.

Данный метод был выбран нами при содействии практикующего психолога Папертной Н.В. Занятия проводились в стационаре дневного пребывания детей-инвалидов.

Музейные праздники

В преддверии Наурыза в СШ №3 была подготовлена выставка «Өз үйім өлең төсегім», на которой был проведен музейный праздник, посвященный казахским ювелирным украшениям и казахскому обряду «Құлақ тесу».

К Международному Дню музеев 16 мая в Лисаковском музее истории и культуры Верхнего Притоболья для детей была проведена игра-квест «Иду по следу». Местом проведения игры стал музейном дворик, где были заранее нарисованы разноцветные следы, ведущие от одной станции к другой. Перед началом игры ведущий озвучивал задание группе: «В музее в результате переезда потерялся ценный предмет. Помогите сотрудникам найти его. Для этого вам необходимо «идти по следу». Выполняя задания на станциях, вы получите подсказку – составные части пазла с изображением потерявшегося предмета. В конце пути ваша задача – узнать, что за предмет потерялся и найти его».

На каждой из четырех станций участники играли в игры и выполняли творческие задания, например, собирали сказочную картинку из больших кубиков, сделанных музейными работниками специально для этой игры. Для получения заветного пазла команда должна была проявить слаженность действий, ловкость, находчивость, сообразительность. В результате из заработанных пазлов команда собирала картинку с изображением потерянного предмета, затем находила его на «музейной» поляне среди других предметов. Игра впервые проводилась накануне Международного Дня Музеев, затем, по просьбам педагогов, в течение летних месяцев для детских оздоровительных площадок, участников летнего лагеря для школьников «Жаз лэнд».




  1. ПОВЫШЕНИЕ КВАЛИФИКАЦИИ. УЧАСТИЕ В КОНФЕРЕНЦИЯХ И СЕМИНАРАХ

Сотрудники Лисаковского музея истории и культуры Верхнего Притоболья приняли участие в семинарах и конференциях:



  • август – международная научно-практическая конференция «Музей в современном обществе. Поиски новых путей развития», г.Астана, Музей Первого Президента

  • сентябрь – IV Региональный Центрально-Азиатский фестиваль «Открытая Азия – Открытый Музей», г.Алматы. Старший научный сотрудник музея Ольга Потанина представила образовательную программу для детей с ограниченными возможностями «Сказка вокруг меня» на IV Региональном Центрально-Азиатском фестивале «Открытая Азия – Открытый музей». Данному проекту Лисаковского музея истории и культуры Верхнего Притоболья на конкурсе музейных проектов фестиваля было присуждено первое место наряду с Термезским археологическим музеем (Узбекистан) и Национальным историко-археологическим музейным комплексом «Сулайман-Тоо» (Кыргызстан). Всего на конкурс фестиваля было представлено 18 проектов из Казахстана, Узбекистана, Кыргызстана и Таджикистана.

  • октябрь – областной методический обучающий семинар «Проектные технологии в развитии культурно-образовательной деятельности музеев, работа с целевыми аудиториями», с.Тарановское

  • ноябрь – Республиканская научно-практическая конференция «Новая методология казахстанской исторической науки: поиски и обретения», г.Костанай

  • ноябрь – международная научно-практическая конференция «Инновационные технологии в хранении и реставрации музейных ценностей», г.Астана.



  1. ИЗДАТЕЛЬСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ

В 2014 году был подготовлен к печати и издан сборник краеведческих исследований «Родная моя сторона..», посвященный истории Верхнего Притоболья последней четверти XIX – середины ХХ веков. В сборник вошли статьи, написанные исследователями-краеведами, архивистами, музейными работниками Костанайской области.




  1. СОТРУДНИЧЕСТВО С ДРУГИМИ ОРГАНИЗАЦИЯМИ

Сотрудничество с другими музеями

Выставочная деятельность. В Тарановском районном историко-краеведческом музее экспонировались фотовыставка «Природа Казахстана», выставка предметов казахской этнографии из фондов Лисаковского музея. В Денисовском историко-краеведческом музее экспонировались выставка произведений художников Казахстана из фондов Лисаковского музея, фотовыставка «Астана – моя столица», минивыставка модных атрибутов 50-х годов ХХ века.

Научно-исследовательская деятельность. Сотрудники Денисовского и Тарановского районных музеев подготовили статьи для сборника краеведческих исследований «Родная моя сторона..».

Сотрудничество с архивом.

Сотрудничество Лисаковского музея истории и культуры Верхнего Притоболья с Костанайским областным архивом в 2014 году получило свое развитие. М.А.Алексеенко, начальник отдела усовершенствования научно-справочного аппарата ГУ «Государственный архив Костанайской области, вошла в состав редакционной коллегии сборника краеведческих исследований «Родная моя сторона..», посвященного истории Верхнего Притоболья последней четверти XIX – середины ХХ веков.


Сотрудничество с организациями образования

В школах города, в детской художественной школе проведены 5 выставки, 1 музейный праздник.


Сотрудничество с другими организациями

Налажено сотрудничество с Лисаковской ЦБС. В 2014 году библиотеке была представлена выставка «Вспомним всех поименно» для мероприятия «Вам из другого поколения», презентованного в областной универсальной научной библиотеке им. Толстого. В детской библиотеке экспонировалась выставка «Новый год уже в пути».

В Городском центре культуры и спорта и доме культуры «Россия» экспонировались выставки «Природа Казахстана», «Традиции воспитания в казахской семье», «Целинный край».

В ТОО «Оркен» экспонировалась выставка «Столетие до Лисаковска».




  1. ФИНАНСОВО-ХОЗЯЙСТВЕННАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ


Материально-техническая база:

Материально-техническая база Лисаковского музея истории и культуры в целом соответствует современным требованиям: оснащена компьютерной техникой (10), принтерами (7), МФУ (1), сканерами (3), аудиоаппаратурой, цифровой фото и видеоаппаратурой, что способствует более эффективной работе научных сотрудников и оформлению выставочных экспозиций и праздников на современном уровне. В музее установлена локальная сеть, музей подключен к сети Интернет. Но необходима замена устаревшего оборудования на новые усовершенствованные модели.

В музее функционирует научная библиотека, включающая книги на исторические, краеведческие темы, книги по искусству. К сожалению, недостаточное финансирование не позволяет пополнять библиотеку новинками. Такая же проблема с подписными изданиями. В связи с постоянным ростом цен на периодические издания, подписка музея сведена к минимуму и включает всего 9 наименований, из них только 2 профильных профессиональных издания.

В 2014 году проведен текущий ремонт экспозиционных залов на сумму 6648,0 тыс. тенге, оборудована входная группа на сумму 1990,0 тыс. тенге, построена музейная экспозиция на сумму 20104,0 тыс. тенге.

За отчетный период в музее в целях укрепления материально-технической базы музея приобретены шкафы, кресло, металлические шкафы для хранилища – на сумму 443,6 тыс.тенге.

На осуществление производственной деятельности по хранению историко-культурных ценностей КГУ «Лисаковский музей истории и культуры Верхнего Притоболья» в 2014 году выделено из областного бюджета 42348,5 тыс. тенге, из них: на заработную плату – 8888,7 тыс тенге; на оплату коммунальных услуг, отопления и электроэнергии – 529,5 тыс. тенге, средств связи – 241,8 тыс. тенге, на командировочные расходы – 275,9 тыс.тенге, на приобретение прочих товаров – 553,2 тыс.тенге, в том числе на подписку – 105,4 тыс.тенге.



Директор КГУ «Лисаковский музей истории

и культуры Верхнего Притоболья

Управления культуры акимата Костанайской области» Н.Е.Жиляева



Достарыңызбен бөлісу:




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет