9
кітаптардан топтастырылады. Мағыналы азат жолдары сатылы құрастырылған
және оқырманға мәтіннің логикалық құрылымын түсінуіне көмектесетін
тақырыппен, тақырыпшамен белгіледі. Тұтас мәтiндерге сипаттама (көркем
және техникалық), баяндау (әңгiме, есеп берулер, репортаж), түсiндiру (пiкiр,
қорытынды, талдау) жатады.
«
Дискретті мәтіндер
» немесе
«
жадағай мәтіндер
кесте, графиктер,
диаграмма сияқты мәтіннің ақпараттық бірліктерінен тұратындықтан, басқа оқу
дағдыларының әрекеттерін талап етеді.
«
Аралас
мәтіндер»
«тұтас»
және
«
дискретті
мәтіндердің
»
ерекшеліктерін біріктіреді. Аралас мәтіннің вербалды және бейвербалды
элементтері бір-бірін толықтырып тұратын сөз және сөзсіз көрсетілген
элементтер арқылы ерекшеленеді. Бүгінгі күні көптеген ақпараттық мәтіндер
презентациялық форматта (веб-парағы, журналдар және т.б.) әзірленеді.
«
Құрамдас мәтіндер»
мағына ғана емес, формат жағынан да әрқайсысы
бір-біріне тәуелсіз әртүрлі /бірнеше/ мәтіндерден құрастырылады. Сонымен
қатар мұндай мәтіндер өзінің мағыналық жағына байланысты және ойды толық
аяқтап, мәтіннің диагностикалық мақсатын анықтайды [3].
PISA халықаралық зерттеуіндегі оқу сауаттылығында берілетін тест
тапсырмаларындағы мәтіндер келесідей форматтарда құрастырылады: тұтас
мәтіндер – 39%,
дискретті
мәтіндер (жадағай) – 30%, аралас мәтіндер – 23%,
құрамдас мәтіндер – 8%.
Достарыңызбен бөлісу: 
