М. К. Ахметова Мәтін лингвистикасы
-жаттыгу. Томендегі тақырыптар бойынша бір, екі
жүктеу/скачать 4,98 Mb. Pdf көрінісі
|
Ахметова М.К Мәтін лингвистикасы
- Бұл бет үшін навигация:
- *Өзініз қүрасгырған мәтіндерді қолданыста бар жарнама мәтіндерімен салыстырып көріціздер.
| 7-жаттыгу. Томендегі тақырыптар бойынша бір, екі
сөйлемнен түратын жарнама мәтіндерін қүрастырыныздар. Кітап жарнамасы: ... Кино жарнамасы:... Концерт жарнамасы:... Телебағдарлама жарнамасы: ... Банк жарнамасы: ... Дукен жарнамасы: ... Электро-техникалық құралдар жарнамасы:... Тамак өнімдері жарнамасы:... *Өзініз қүрасгырған мәтіндерді қолданыста бар жарнама мәтіндерімен салыстырып көріціздер. 22 8-жаттыгу. Студент шығармашылығымен жазылған диалогтік мәтінге назар аударыцыз. Мәтін қай акынның үлгісімен жазылған? - Уа, кімсіз? - Жазушымыз. Терецнен ой қазушымьгз. - Уа, цайдан келесіз? - Түсаукесер тойдан келеміз. Кітап жазгам сарапап, Соган мені даралап. Басца қонды дара бац. Аңцау жүртым баааііап, Қолпаштап маган дән ырза, Жүзіме күлкі қамалад. Біз - бай, Көңіл жай. Неткен ңымбат! Өмір-ай. - Уа, кімсіз? - Біреумін белгісіз. «Сен!» - дей бер, сен маган, Емеспін енді Сіз. - Қайдан келесің? - Хальщтың жиынынан келемін. Қиынның қиынынан келемін. Түкіріп бетіме ңалың жүрт, Аңьшаң агаңды арсызга теңеді. Елімде ешқашан, көгермес көсеге, Сен болсаң сенері. Ашынып агайын, Әзәзіл нақ сенсің деп еді. - Не деді? - Әйтеуір, жақсысың демеді. - Сонша не бүлдірдің, сезбедім? - Көшіріп өзгенің сөздерін, 23 Көрініп қаяуды көздедім. Ақшаны арцау қып арыма, Бүгінде ақша болды безгенім. - Содан не болды? - Жер болдым. Ойлап ем бнікке шыгам деп, Басты да туман кеп. - Не істедің? - Өштім мен, өспедім. - Енді қайттің? Қандай ой ңамамаң? - Ауыз жаласңан достарды сагалап, Дүшпандар табалап, Шаршап келем, Тыныш жүрген күнімді аңсап келем. Кезінде керіліп байыдыц, Ойламай халықтың жай-күйін, Көтергін қылмысты мойныңмен, Осы гой өзіңнің лайыгың. (Ә.Құлгалиева) * Өздеріңізді толғандырып жүрген мәселе бойынша осы үлгімен мэтін күрастырыцыздар. Сұрактар: 1. Мәтін лингвистикасы тіл білімінің ңандай саласы? 2. Мәтін лингвистикасының зерттеу нысаны? 3. Мәтін лингвистикасы пзнінің мацсат-міндеттері қандай? 4. Мәтін деген не? 5. Неліктен мәтін цатысымның бірлігі болып саналады? 6. Мәтінге берілген ңандай анықтамаларды білесіздер? 7. Мәтін атауы ңандай тұлга-бірліктерге қолданылады? 8. Микромәтін және макромэтін туралы не білесіз? 9. Адам өмірінде мэтін ңандай цызмет атцарады? 10. Мәтін оқырман тарапынан автор ойлаганындай, сонымен бірдей дәрежеде цабылдана ма? 24 11. Тіл білімінде мэтін лингвистикасының зерттелуі туралы не білесіз? 12. Монолог, диалог деген не? 13. Шетел тіл білімі галымдарынан кімдерді атай аласыз? 14. Мэтінді зерттеу багыттары немец башанысты? 15. Л ингвист икалы қ багытт а мәт ін қай цырынан царастырылады ? 16. М этінтанымдьщ багытт а мәт ін қай цырынан царастырылады ? 17. Мәтінді зерттеудегі антропоцентристік көзцарас туралы не білесіз? 18. Танымдыц багытта мәтін цай цырынан аныцталады? 19. Мәтін прагматикасы деген не? 20. Мәтіндегі интра және жстралингвистикалъщ факторларга нелер жатады? 21. Автор (адресант), оцырман (адресат), болмыс, тілдікжуйе және мәтін байланысын түсіндіріңіз. 22. Авт ор — мәтін - оцырман; Автор - болмыс - мәтін байланыстарын ашып көрсетіңіз. 23. Автор - тілдік жүйе - мәтін; Оцырман — мэтін - автор арасындагы байланысты қалай түсіндірер едіңіз? 24. Оцырман - мәтін - болмыс; Оцырман - мәтін - тілдік жүйе - автор цатынастары нені білдіреді? 25. Адресант - адресат - болмыс - тілдік жүйе - ауызша мәтін жэне адресант - адресат - болмыс - тілдік жуые - жазбаша мәтін арасында цандай өзгешеліктер болуы мүмкін? 26. Қазац тіл білімінде мәтін лингвистикасы саласындагы кімдердің еңбектерін атай аласыз? 27. Коммуникация мэтін арцылы цалай жүзеге асады? 28. «Мэтін - объективті әлемнің субъективті бейнесі» дегенді цалай түсінесіз? 29. Ауызша мәтіннің ауызекі тілде сөйлеумен байланысы бар ма? 30. Ауызша мәтін ауызша здеби тілде сөйлеумен цалай байланысты? 25 |