Бүның
сыры неде?
деген сөйлем мэтінде екі түрлі мэтінтүзімдік қызметті
атқарады. Біріншіден, ол алдыңғы тұгасымдағы мазмұнды аяктайды,
екіншіден келесі тұтасымдагы мазмұнның дамуына ыкпал етеді.
Мұндай сөйлемдер мэтін бөліктерімен екі жақты катынасқа түсіп,
күрделі фразалық тұтасымдар арасындағы байласымды онан саиын
күшейтеді.
Келесі мысалда да сұрау есімдігі қолданылып, мэтіндегі ойдың
дамуына түрткі болып отыр:
Машинадан түскенде Ыбышты
танымай қалдым. Екі күннің ішінде өзі күрт өзгеріп кеткен секілді
ме, қалай? Күнге күйіп май сіңген топырацтай болган цоңырцай
жүзіне ңан теуіп, ңоңңак, мүрны делдие қапты. Басындагы сабан
шляпасы мен үстіндегі көк бешпеті сом денесіне жабысып, өзін
мусіндендіре түскен
(Д.Исабеков).
Есімдіктердің тұтас бір микромэтіндегі мазмұнды жинактап, соның
орынбасары ретінде қолданылатындары да мэтін құрылымында
кездеседі. Мысалы
Достарыңызбен бөлісу: |
