М. Новиков белсенді оқытудың мынадай айырмашылықтарын көрсетеді
I БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ҚАЗІРГІ ОҚЫТУ ӘДІСІ
жүктеу/скачать 364,67 Kb.
|
БМ-41 Ерболқызы А педагогика курсовой (1)
| I БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ҚАЗІРГІ ОҚЫТУ ӘДІСІ
1.1 Жаңартылған білім беру жүйесінің ерекшелігі Отандық орта білімнің мазмұнын жаңарту бойынша шараларда қазіргі заманғы өмірде қолданылатын кең ауқымды қосымшаларға ие дағдыларға баса назар аударылуда - білімнің шығармашылық қолданылуы; сыни ойлау; ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау; АКТ-ны пайдалану; тілдік дағдыларды қоса алғанда коммуникативтік қарым-қатынас әдістерін қолдану; топта және жеке жұмыс істеу мүмкіндігі. Жалпы адамгершілік және этномәдени құндылықтарға негізделген бұл дағдылар студентке білім беру мен өмірлік мәселелерді шешуге мүмкіндік береді. Жаңару жағдайындағы мектеп оқу жетістіктерінің жемісті болу сипатымен ерекшеленеді, ал оқу процесі әр сабақта білім "жинау" бойынша оқушылардың өздерінің бнлсенді шығармашылығымен сипатталады. Мұндай жағдайларда студент - таным субъектісі, ал мұғалім студенттердің танымдық белсенділігін ұйымдастырушы ретінде әрекет етеді. Бұл жетістікке жету үшін әр мұғалім өзінен бастайды, ол жаңару процесінің әлеуметтік аспектісін көрсетеді. Мұғалім педагогикалық ойлаудың инерциясын еңсеріп, студентпен бірге оқуға тиіс. Оқушылардың дамуына ықпал ететін достық қарым-қатынастағы ортаны құру маңызды. Мектептегі білім беру мазмұнын жаңарту шеңберінде: - энциклопедиялық сипаттағы нақты материалды беріп оқытудан, ақпарат алу жолдарын үйренуге бағытталған оқытуға баса назар аударылды; - ынтымақтастық пен тәуелсіздікке қабілетті жеке тұлғаны әлеуметтендіру; - ақпарат алу, талдау және тиімді пайдалану мүмкіндігін қалыптастыру; - білім беру процесінің дәстүрлі ұйымдастырылуынан, оқу жоспарларында көрсетілген білім мазмұнын анықтағаннан кейін, ең алдымен, білім беру бағыттары бойынша анықталған және қызмет бағытын көрсету күтілетін нәтижелерге назар аудару, яғни студенттер «біледі», «түсінеді», «қолданады», «талдайды», «синтездейді», «бағалайды». Жаңартылған оқу бағдарламалары арасындағы айтарлықтай айырмашылық: - пәннің мазмұнын құрастырудағы спиралдылық принципі, яғни білім мен дағдыларды біртіндеп тік және горизонтальды түрде қалыптастыру (тақырыптар мен сыныптар бойынша дағдылардың күрделілігі); - пәндік операциялардың маңызды түрлері бойынша жіктелетін таным заңдылықтарына негізделген, Bloom таксономиясының оқу мақсаттарының иерархиясы; - оқыту деңгейінде педагогикалық мақсаттарды белгілеу және тренинг барысында мүмкіндігінше ішкі модульдік байланыстарды ескеруге мүмкіндік береді; - бір білім беру аймағындағы пәндердің арасында, сонымен қатар пән аралық байланыстарды жүзеге асыру кезінде де «кросс тақырыбының» бар болуы; - секциялардың мазмұны мен уақыт талабына сәйкес ұсынылған тақырыптар, әлеуметтік дағдыларды қалыптастыруға баса назар аудару; - ұзақ мерзімді, орта мерзімді және қысқа мерзімді жоспарлар түріндегі оқу үдерісін технологиялық дамыту. Оқу жоспары Оқытудың күтілетін нәтижелері әрбір бөлім үшін нақты пәндерді оқыту, ұзақ мерзімді және орта мерзімді оқыту мақсаттарын қалыптастыру мақсатында нақтыланады. Оқу бағдарламасына бекітілген пәндер бойынша оқу жоспары ұсыныс сипатына ие. Ұзақ мерзімді және орта мерзімді жоспарларда ұстаздарға сабақтарда тақырыптар мен секцияларға сәйкес сабақ өткізу бойынша ұсынымдар беріліп, ұсынылған білім беру ресурстары (интернет, мәтіндер, жаттығулар, бейне және аудио материалдар және т.б.) берілген. Ұзақ мерзімді жоспар оқу жоспарының элементі ретінде оқу материалдарының бір жыл ішінде аяқталатын бөлімдері мен тақырыптарын анықтайды. Ұзақ мерзімді жоспарда белгілі бір бөлім / бөлімнің тармақтары / тақырыбы бойынша оқуға болатын оқу мақсаттары қамтылған. Орта мерзімді жоспарлауды әдетте мұғалімдер тобы немесе жеке мұғалім жүзеге асырады, оқу жоспарын бірнеше сабақтарға айналдырады. Орта мерзімді жоспарлау ұзақ мерзімді жоспармен анықталған эталондарды анықтайды және қысқа мерзімге енгізіледі. Орта мерзімді жоспарларда белгілі бір кезеңге арналған негізгі міндеттер тұжырымдалады, ол әр тоқсанға немесе бөлімге арналған оқытудың тақырыптарын көрсетеді. Бөлімдер бойынша сағаттардың үлестірілуі мұғалімнің қалауы бойынша өзгеруі мүмкін. Орта мерзімді жоспарларда мұғалімге тақырыптар мен секциялар бойынша сабақ жүргізуге, студенттердің аудиториядағы қызметін ұйымдастыруға, сондай-ақ сабақ барысында ресурстарды (интернет, мәтіндер, жаттығулар, бейне және аудио материалдар және т.б.) пайдаланады. Мұғалім сабақ түрлерін алмастыру және өзгерту мүмкіндігіне ие, бұл сыныптың оқушыларының жеке қасиеттерін және жетістік деңгейін ескере отырып жүргізіледі. Қысқа мерзімді жоспар немесе сабақ жоспары мұғалімнің орташа мерзімді жоспардың соңында ұсынылған үлгілік жоспар бойынша дербес түрде жасалады. Қысқа мерзімді жоспар жасаған кезде мұғалімге оқуға дифференцияланған тәсілге назар аудару және балалардың жеке ерекшеліктерін ескеру ұсынылады. Қысқа мерзімді сабақ жоспарлау мұғалімге оқу мақсаттарына тиімді түрде жетуге көмектеседі. Ол үшін мұғалім оқу материалын мұқият таңдайды және дұрыс әрекеттерді жасайжы. Әрбір сабақтан кейін мұғалім оқу материалын оқу барысында туындаған қиындықтарды анықтау үшін сабақты (рефлексия) талдауға тиіс. Қысқа мерзімді жоспар жасаған кезде мұғалім мынадай ұсыныстарды басшылыққа алады: - сабақты ұйымдастырғанда, оқу жоспарында және оқу жоспарында көрсетілген мақсаттарды басшылыққа алу керек; - сабақтың мақсаттарын тұжырымдау қажет (С.М.А.Р.Т. принципі бойынша), яғни нақты, өлшенетін, қол жеткізуге болатын мақсаттарды белгілеу; - орта мерзімді жоспарға енгізілген барлық іс-шаралар сабақта ұйымдастырылуы тиіс; - Қажет болған жағдайда мұғалімнің өз қалауы бойынша іс-шаралар тізімі толықтырылуы тиіс. Мұғалім білімнің жалғыз көзі ретінде емес, студенттердің белсенді білім беру және танымдық белсенділігін ұйымдастырушы ретінде әрекет етуі керек. Ресурстар Мұғалімдерді қолдау мақсатында Қазақстан Республикасының МЖББС-2015, білім беру бағдарламалары және оқу бағдарламалары (қысқа мерзімді, ұзақ мерзімді және орта мерзімді жоспарлардың үлгісі), критериалды бағалау жүйесіндегі оқу-әдістемелік материалдар, цифрлық білім беру сияқты ресурстар ұсынылады. Мұғалімдерді оқытумен қатар Зияткерлік мектептердің ресурстық орталықтары арқылы қолдау жүргізіледі, онлайн кеңес беру жүйесі енгізілетін болады. Академия мұғалімдерге әдістемелік қолдау және көмек көрсету мақсатында «Тіл және әдебиет» пәніне сәйкес қысқа мерзімді жоспарларды әзірлеу, «Математика», «Әлемді тану», «Жаратылыстану» пәндері бойынша интеграцияланған пәндерді оқытуға арналған әдістемелік нұсқаулар мен ұсыныстарды және басқа да материалдарды дайындады. Бұл нұсқаулықтар Академияның сайтында (www.nao.kz) бар. Http://nis.edu.kz Назарбаев Зияткерлік мектептерінің ресми сайтында білім берудің мазмұнын жаңартуға және барлық орталықтардың www.cpm.kz, www.cep.kz, www.erc.kz, www.cpi.kz сайттарына сілтемелері бар барлық ақпаратты біріктіретін жаңартылған білім мазмұнын таратудың бірыңғай онлайн платформасы құрылды. Педагогикалық тәсілдер мен ынтымақтастық Білім мазмұнын жаңартып отыру мұғалімге аудиторияда осындай іс-әрекеттерді ұйымдастыруды талап етеді, ол әр адамның өміріне шығармашылық қабілеттерін дамытуды және белсенді технологияларды енгізумен, балаларға гуманистік көзқарас енгізуді қамтамасыз етеді. Қазіргі заманғы мұғалім әртүрлі педагогикалық тәсілдерді біріктіру кезінде барлық мүмкіндіктерді пайдалану үшін әр түрлі арсеналды оқыту стратегиясына ие болуы керек. Білім беру стратегиялары барлық сыныппен, топпен, жеке жұмысымен, оқушылардың кері реакциясымен жұмыс істейді. Мұғалімдер бастауыш сыныптағы әріптестерімен, кәсіптік қауымдастық желісінде оқытылатын пәндермен, коучинг және тәлімгерлік процестерінде ынтымақтасу үшін өздерінің кәсіби қабілеттерін жетілдіруі керек. Қолданыстағы оқу жоспарларынан айырмашылығы, «Оқу үрдісін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер» бөлімі мұғалімге оқыту мақсаттарына табысты жетудің әр түрлі әдістерін, технологияларын және стратегияларын қолдану бойынша пайдалануға ұсынылған білім беру мазмұнын жаңартылған оқу бағдарламаларына қосады. Мысалы: 1) стратегиялар: өзін-өзі басқаратын, эксперименталды, сыни, коммуникативті, контекстік; 2) технология: шағын топтарда (командамен), кейс-сатылармен (нақты жағдайларды талдау), рөлдік ойындарда және іскерлік ойындарда, модульдік оқытуда. 3) әдістер: проблемалық оқыту, жеке оқыту, пәнаралық оқыту, тәжірибеге негізделген оқыту, жобалау әдісі. Мұғалім педагогикалық тапсырмаларды оқытуда және шешуде, жеке және кәсіби қасиеттерін жақсартуда стереотиптерді жеңуге тырысуы керек. Ол үшін белсенді қарым-қатынас жасау және әріптестерімен тәжірибе алмасу, онлайн және дербес режимдерде талқылау және ынтымақтастық, жалпы мәселелерді шешу және инновацияларды енгізу арқылы кәсіби желілік қоғамдастықтарды пайдалану ұсынылады. Бағалау жүйесі Қазақстандық жалпы білім беру мектептері үшін критерийлік бағалаудың жаңа жүйесі оқушыны дамытуға, оның қызығушылығын арттыруға және оқуға ынталандыруға бағытталған болады. Бұған әрбір оқушы мен оның ата-анасы үшін түсінікті және өлшемді бағалау критерийлерін құру арқылы қол жеткізуге болады. 1-сурет - критериалды бағалау жүйесінің ерекшеліктері Критерийлік бағалау жүйесінің мазмұны стандарттармен, процестермен, құралдармен және бағалау нәтижелерімен анықталады және бірқатар нормативтік және нұсқаулық-әдістемелік құжаттармен реттеледі. Критерилік бағалау ережесі Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының бастауыш білім беру мектептерінде оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауды ұйымдастыру және өткізу тәртібін анықтайды, онда бастауыш білім берудің оқу бағдарламалары бекітілген және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпы міндетті білім беру стандарттарына сәйкес жүзеге асырылады. Құжатпен реттеледі: қалыптастырушы және жиынтық бағалауды ұйымдастыру және өткізу тәртібі; тоқсанға арналған сандық бағалауды модерациялау рәсімдері; тоқсан және оқу жылына арналған бағаларды беру тәртібі; тыңдаушының портфолиосын сақтау бойынша ұсыныстар. Басшылық Жалпы білім беретін мектептердің бастауыш сынып мұғалімдеріне арналған критерийлік бағалау бойынша жаңартылған мазмұнды енгізу тұрғысында оқушылардың оқудағы жетістіктерін бағалауда мұғалім қызметін өзгертуге арналған теориялық және практикалық негіздер анықталады. Ұсынылған ұсынымдар бағалау рәсімдерінің сапасын, олардың белгіленген стандарттарға сәйкестігін және әрбір оқушының оқу қажеттіліктерін қамтамасыз етеді. Басшылық Өңірлік және мектеп үйлестірушілері үшін критерийлік бағалауды енгізу туралы педагогикалық өлшемдер саласындағы білім беру саясатын дамыту, мектепте, өңірлік және аймақтық деңгейлерде оны енгізудің негізгі принциптері мен тәсілдерін көрсететін құжат болып табылады. Нұсқаулық бағалау процесін ұйымдастыру бойынша негізгі іс-шараларды және үйлестірушілерге көмек көрсету бойынша тәжірибелік ұсыныстар береді. Қалалық / аудандық және мектеп бөлімшелерінің / бөлімдерінің критериалды бағалау жүйесін енгізу процесін үйлестіретін жауапты тұлғалар тағайындалады. Аймақтық координаторлар қалалық / аудандық білім беру бөлімдерінің әдіскерлерінен, мектептің үйлестірушілері орта мектеп директорларының орынбасарларының бірі болып табылады. Үйлестірушілердің басты рөлі бағалау жүйесін жалпы сапалы басқаруды қамтамасыз ету, қалыптастырушы және жиынтық бағалаумен байланысты процестер мен рәсімдерді енгізу, сондай-ақ бағалау рәсімдерін жүзеге асыру кезінде мектептерге әдістемелік қолдау көрсету болып табылады. Формативті бағалауға арналған тапсырмалардың жиынтығы әр оқу жоспарының барлық оқу мақсаттарына формативті бағалау жүргізу үшін дескрипторлармен іріктеу тапсырмаларын қамтиды. Тапсырмалар ұсыныс сипатына ие және студенттердің қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескере отырып бейімделуі мүмкін. Кумулятивтік бағалау бойынша әдістемелік ұсынымдар бөлімдер / кросс тақырыбы мен кварталдары бойынша жиынтық бағалауды ұйымдастыру және өткізу тәсілдерін көрсетеді. Құжатта: бөлімнің / тақырыптың жиынтық бағалауына арналған тапсырмаларды әзірлеу бойынша ұсынымдар; секция / кесінді тақырыбын дескрипторлармен және баллмен жиынтық бағалау үшін үлгі тапсырмалар; тапсырмаларды әзірлеуге және рәсімнің өткізілуіне арналған жиынтық тоқсан бағасының ерекшелігі; сомалық схемалармен жиынтық тоқсан бағасы үшін үлгі тапсырмалар. Критериалды бағалау құрылымы Оқу жылы барысында оқудағы жетістіктер мен жетістіктер туралы мәліметтер жинау үшін бағалаудың екі түрі жүзеге асырылады: қалыптастырушы бағалау және жиынтық бағалау. Кумулятивтік бағалау, өз кезегінде, секцияны / кросс-тақырыпты, тоқсандық және орта білім деңгейін қысқаша бағалау рәсімдерін қамтиды. 2-сурет - критериалды бағалау құрылымы Бағалаудың тәсілдері пәннің мазмұнына және критерийлік бағалау түріне байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Қалыптастырушы бағалау оқу процесінің ажырамас бөлігі болып табылады және мұғалім тарапынан тоқсан сайын жүйелі түрде өткізіледі. Қалыптастырушы бағалау оқушылар мен мұғалім арасындағы баллдар мен бағалар қоюсыз үздіксіз кері байланыспен қамтамасыз етеді. Форативтік бағалау кезінде стажер қатеге және оны түзетуге құқылы. Бұл тыңдаушының мүмкіндіктерін анықтауға, қиындықтарды анықтауға, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге және оқу үдерісін уақтылы түзетуге мүмкіндік береді. Қалыптастырушы бағалау - бұл оқу жетістіктерінің өсуіне және дамуына тікелей әсер ететін процесс және мұғалім мен оқушы арасындағы кері байланыс қамтамасыз етіледі. Қалыптастырушы бағалау қосымша жаттығулар немесе тесттер ретінде қаралмастан, оқытудың ажырамас бөлігі болуы керек. Оқудың мақсаттары және оқу жоспарының әрбір бөліміне күтілетін нәтижелер формативті бағалау тәжірибесінің мазмұнын анықтайды. Мұғалім форматты бағалау процесінде оқу жоспарын оқытудың барлық мақсаттарын қамтуы керек. Оқытушыға формационды бағалауға, оның ішінде оқыту мақсаттарына баға беру критерийлерін, дескрипторлармен іріктеу тапсырмаларын дайындауды үйрету. Мұғалім оқушылардың жеке қасиеттеріне және оқытудың контексіне сәйкес тапсырмаларды әзірлейді немесе таңдайды. Әрбір тапсырма үшін дескрипторлар анықталған. Мұғалімнің бағалаудағы шешімі объективті болу үшін тапсырмаға арналған дескрипторлар нақты және дәл болуы керек. Сонымен қатар, дескрипторлар студенттің қандай кезеңде қиындықтарды бастан кешіретінін анықтауға мүмкіндік береді. Бұл оқушылар мен ата-аналарға конструктивті пікір алысуды жеңілдетеді. жүктеу/скачать 364,67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|