М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
Мектепке дейінгілердің балалардың когнитивтік дамуын зерттеу əдістемесі
жүктеу/скачать 309,14 Kb.
|
Жас ерекш.психологиясы.
Мектепке дейінгілердің балалардың когнитивтік дамуын зерттеу əдістемесі.Зерттеу бойынша көптеген əдебиеттік кітаптармен көптеген суреттер арқылы балалардың сөйлеуі жеңілдікті түсінеді. Баланың ерекше тиімділігі əдебиет болып табылады. Ата-аналар балаларына оның сұрақтар қойып, балалар өздері ертегілерді ойдан шығарады. Осы образ арқылы балалар өздерінің сол жауаптарын жəне сұратарын қояды. Тіл жəне жыныс: Тіл маңызды құбылыс болып табылады. Бала өздерін түсінгенін жəне адамдармен қарым –қатынаста болады. Ал жыныс-маңызды кішкентай балалардың котегориялық индентификациясы болыа табылады. Ата-ананың санасында балаларды қызын не баласын қалай өздерін ұстау керек екендігін жəне мəдениетке үйрету болып табылады. Баланың тілінің қалыптасуы жыныстық-тиімділікке үйрету болып табылады. Бөпелер сөз айтады. Олар сөздерді үлкендермен жəне басқа адамдармен жəне де өздерімен өздері сөйлейді Олардың сөйлеулері қарапайым болады. Ең бастысы басқа адамдарға көңіл бөлуі керек. Бала жаңа бастаған өнерді меңгереді. Күн өткен сайын бұл қызығушылықтарын тиімді сөзбен ауыстыруы мүмкін. Содан кейін бала еске алады. Адамдар арасында басы мен ортасы жəне соңы болады деп. Бала əңгіме тыңдап отырса, біз мынаны байқаймыз олардың талқыған айырмашылығы бар. Кішкентай балалармен əңгімелесуі коллективтік монологтармен сөйлеседі. Əңгімелескен кезде олар кезекпен айтуы керек екенін бірақ əртүрлі əңгімеде айтуға болады жəне өздерінің арасындағы тақырып бойынша айтуға да болады. Кейін бұл тақырыпты айту кезінде олар өздерінің сөздерін біледі. Басқа адамдар мені тыңдап жəне түсініп жатырма деп қарайды. Балалар үзіліс жасайды, бірнеше рет қайталайды өзін дұрыстайды. Мектеп жасындағы балалар кейде қиындықты сезінеді. Соны тыңдап отырған адамдарға еліктейді жəне 1-2 класста өздерін түсінеді. Балалар өздерінің сөйлегенін басқарып отыру керек, тыңдап отырғандардың арасында қателеспеу жəне ұялмау керек екенін ескеріп отырады. Осы кезде басқарып отырған сөздері сыпайылық көрсетуі мүмкін. (Өтінемін жəне рахмет) назар аудару керек, дұрыс форманы айтуы керек жəне дұрыс айтқан сөздері тақырып бойынша əңгімеге сəйкес келуі керек. Бір уақытта балалар програмасыз аспектілік сөз жəне оны социологиялық функция қалыптасады. Олар біледі –сөз, социологиялық статус адам, роль бағалау болып табылады. Бала түсіне бастайды, сөздерін жазып айтуы синтаксис форма, арқылы əңгімелесіп жатқан адамдарға еліктейді. Балаларға бірнеше уақыт керек, ескерту керек. Олар жылдам талдау арқылы қандай жағдайда адамдар қалыптасып, қандай сөздік идеалды өзгерістер қалыптасады. Крос-мəдениеттік зерттеу көрсеткендей, қандай халық болмасын өздерінің мінез-құлық сөз жəне ата-аналар балаларына мəдениеттік бағалау береді. мысалы: көптеген зерттеулер балаларды тəрбиелеуді Германия мен Америкада қалыптасқан. Неміс ата-аналары өте қатал балалармен сөйлеседі. Жəне американдық ата-аналар балалардың қалауын істейді. Тағы зерттеу айырмашылығы Джудт Донн жəне Джей Броун ағылшын қаласынан Кембридж ата- аналар тəрбиесі қатысады. Балаларға талдау жасады. Жəне сөздік ережелерді көрсетті. жүктеу/скачать 309,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|