Маңғыстау облыстық білім басқармасы Түпқараған аудандық білім беру бөлімі Жалау Мыңбаев атындағы мектеп-гимназия
жүктеу/скачать 218,08 Kb.
|
| Маңғыстау облыстық білім басқармасы Түпқараған аудандық
білім беру бөлімі Жалау Мыңбаев атындағы мектеп-гимназия Жобаның тақырыбы: Байырғы логика әлемі Секция: математика Жобаның авторы: Мақсат Дархан, Тыйыл Мейрімбек Түпқараған ауданындағы Жалау Мыңбаев атындағы мектеп-гимназиясының бастауыш сынып оқушылары Жетекшісі: Ергарина Танаткан Салыкбаевна математика пәні мұғалімі Форт-Шевченко қаласы 2015 жыл Маңғыстау обылысы, Түпқараған ауданы ЖалауМыңбаев атындағы мектеп гимназияның Бастауыш сынып оқушлары Мақсат Дархан, Тыйыл Мейрібектің «Байырғы логика әлемі» атты ғылыми жобасына Пікір Қазіргі уақыттың негізгі талаптарының бірі – білімді әлемнің бүтіндей бейнесін қабылдай алатын, логикалық ойлауы дамыған жаңаша, тәуелсіз ойлай алатын шығармашыл тұлға қалыптастыру. Оқушылар математиканың сан алуан сырын, сандар әлемінің қызық құбылысын, ойлау элементтерімен өрнектеген зерттеу жұмысы қызықты, әрі ұтымды жазылған. Зерттеу барысында жүргізілетін жұмыстар қарапайымнан басталып, біртіндеп қиындап, танымдық қабілетін арттырып отырған. Шапшаң есептеудің әртүрлі әдістеріне мүмкіндігінше тоқталған. Әрі Оқушылар жан-жақты ізденіп, теориялық білімін өмірмен ұштастырып, шапшаң есептеуді жүзеге асыруды әр түрлі есептерді шығару арқылы дәлелдеген. Сонымен қатар шығармашылық жұмыстары ұлттық мазмұнды есептердіде қатар қарастырған. Берілген жұмыстарында әр бөлімге сипаттьама беріліп, есептер жүйесінің шешу жолдары көрсетілген. Оқушылар жұмысының ғылыми негізі бар деп есептейміз.
Есептеу аспаптары туралы; Көбейтудің әртүрлі байырғы әдістері.; Ұлттық мазмұндағы есептер; 2. Эксперименттік әдістемесі: Көбейтудің әр түрлі тәсілдерін меңгеру. Кейбір қызықты,стандарт емес жағдайларды қарастыру. Заңдылықтарды ұғыну. Практикада қолдану.
The show features the development of logical thinking to quickly. Hypothesis: Is there a need for fast evaluation of the development of science and technology: Of course there is. Ways of research: 1 Periods: On the origin of arithmetic. Devices. Different methods of multiplication. Checking calculation methods using nine.
The acquisition of all of the methods of multiplication. Consider some non-standard ways. Mastering the rules and their application in practice 3 News Research: Features of logical thinking and their relevance and plausibility. Explaining a change in the logic, are defined by their causes and effects. 4 Securing the results of the work: Knowledge - Experience, compiled by mankind for centuries. Their application still does not lose his tenure. Method in modern principle of the Egyptians. By studying many types of non-standard multiplication, I was able to put them into practice. It increases interest Мазмұны Кіріспе 1.1. Логика математика негізі---------------------------------- II. Негізгі бөлім. 2.1. Арифметиканың пайда болуы-------------------------------- 2.2. Есептеу аспаптары туралы. 2.3. Байырғы қазақ өлшемдері 2. 4. Шапшаң есептеудің кейбір әдістері------------------------- 2.5. Қазақ халқының байырғы есептері ----------------------------- III. Қорытынды ---------------------------------------------------------- IV. Пайдаланған әдебиеттер ----------------------------------------- Кіріспе Логика математика негізі Математикалық логиканың негізін қалаған ағылшын математигі Джордж Буль (1815 – 1864ж). Ол алғашқы рет жиындар теориясының логикалық анықтамасын берген. Математикалық логика дегеніміз – математикалық әдістерді қолданып, ой түйіндеу логикасы. Логика тарихы философия тарихымен тығыз байланысты. Логиканың алғашқы тарихи нұсқасын б.з.б. 4 ғасырда ежелгі грек философы Аристотель жасаған. Ол дедуктивтік ой қорытулар теориясын (яғни силлогистиканы) қалыптастырып, логика қателердің алғашқы жіктелімін жасап берді және логикалық дәлелдеу туралы ілімнің негізін қалады. Заман дами келе математикалық логика әр ұлттың санасының дамуымен тұрмыстық тіршіліктің бірегей қалыптасуын құрады.Есептеу жолдары әр елде түрліше дамыды. Математика пәніне қызығушылықты арттырудың негізгі бір жолы –ұлттық мазмұнды есептерді шығару. Жүйелі түрде ұлттық мазмұнды есептерді шығару ата-бабамыздан бізге жеткен баға жетпес байлығымыз, өткен күн мен бүгінгі өмірді байланыстырып, салыстыратын асыл қазынамыз. Ендеше, ұлттық мазмұнды есептерді шығару - бұл адамның ойлау қабілетін дамытып, логикасын жетілдіріп, тез ойлауға, алғырлыққа, тапқырлыққа тәрбиелеп, халқының өткен өміріне көз жібертеді. Замана талқысынан өтіп, өңі өзгерген де сөлі қалған, көк шыбықтай майысқақ, атадан балаға мұраға қалған, жүрек қылының пернесі - ауызекі тараған математикалық есептерді жинап, ұсынып отырмыз. Оның өз қыры мен сыры бар. Әр ғасырда өмірге келіп, қазақ ауылының тыныс-тіршілігін, әл-ауқатын, өмірге араласуын, мақсатқа жету ізін, философиялық күрмеуін, қазақ халқының тәлімінің сыр-сипатын бейнелейді. Осыдан да оның өз үні, өз лебі, өз көзжасы, өз лебі бар.Қалай болғанда да екшеліп, бізге жеткен. Бүгінгі күннің ой-өрісін де көрсетіп, қысқа орам, иіріммен қайыратын қағидалар келешекте де кәдеге жарайтын асыл тас. II. Негізгі бөлім 2.1. Арифметиканың пайда болуы туралы. Математиканың адам өміріндегі мәні орасан зор. Санай білмей, сандарды қосуды, азайтуды,көбейтуді,бөлуді дұрыс орындай білмей тұрып адам қоғамының дамуы мүмкін деп ойлауға болмайды.Арифметикалық төрт амал, ауызша және жазбаша есептеу ережелері бастауыш сыныптардан бастап оқылады. Бұл ережелерді бір адам ойлап шығарған немесе тапқан емес.Арифметика күнделікті практика талаптарына,адамдардың еңбектеніп әрекет жасауындағы өмірлік мұқтаждықтарынан туған.Арифметика өте баяу және ұзақ уақыт дамыған.Сонау ерте замандардың өзінде-ақ адамдарға өздерінің күнделікті өмірінде кездесіп отыратын әр түрлі нәрселерді санауға тура келген.Сонда адамның тек екіге дейін ғана санай білетін шағы болған. Екі саны адамның көру және есту мүшелерімен,жалпы алғанда нәрселердің нақтылы бір жұбымен байланыстырылған. Үнділердің «көз»,тибеттіктердің «қанат» деген сөздері «екі» санын білдіретін. Егер нәрселер саны екіден көп болса, алғашқы қауым адамы олар туралы тек «көп» дейтін. Адам бірте-бірте ғана үшке дейін, онан кейін беске,онға дейін т.с.с. санап үйренген. Өндірісті және сауданың өркендеп дамуымен байланысты санау тәсілі басқа жиындарға да,нәрселер(элементтер) саны барған сайын көбейе берген жиындарға қолданалады.Өзінің практикалық іс-әрекетінде адамға қашықтықтарды, жер танаптарының аудандарын, ыдыстардың сыйымдылығын және басқа да шамаларды өлшеуге тура келді. Өлшей білу қажеттігі өлшеу тәсілдерінің, сондай-ақ санау техникасы мен сандарға амалдар қолдану ережелерінің пайда болуына және дамуына себепкер болды.Сонымен,арифметиканың пайда болуы және дамуы адамдардың еңбектену әрекеттерімен, қоғамның дамуымен байланысты.Біз қолданатын осылайша санау тәсілі,яғни он-оннан топтап санау ондық санау системасы немесе ондық нумерация деп аталады. 2.2 Есептеу аспаптары туралы. Алғашқы, ең ежелгі «есептеу машинасы» адам қолдарының саусақтары мен аяқтарының башпайлары болған. Сол арқылы адам едеуір үлкен сандарды есептеуді үйренген. Саусақтарын түрліше бүге отырып, адам тек бірліктер мен ондықтарды ғана емес, тіпті жүздіктер мен мыңдарды кескіндеп көрсете білген. Адам миллионға дейінгі сандарды осылайша қолдарымен меңзеп кескіндей білген.Ежелгі заманда саудагерлер (финикиялық, вавилондық т.б. саудагерлері) есеп-қисаптарын жүргізгенде астық дәндерін, ұсақ тастарды, бақалшақтарды пайдаланған, сонда оларды кейініректе құм деп аталған арнаулы тақта бетіне жайып салып есептейтін.Құмды гректер мен римдіктер онан әрі жетілдіре түсіп, ол Өзіміздің қазіргі есепшотымыз тәрізді есептеу есептеу тақтасына, есептеу аспабына айналған. Ең көне есептеу аспаптарының бірі – қытайдың «Суан - пан» деп аталатын есепшоты, ол Қытайда қазір де қолданылады. Басқа бір ескі есептеу аспабы – жапон «сорбаны» 2.3. Байырғы қазақ өлшемдері Қазақ халқының тұрмыс-салт ерекшеліктеріне, кәсіптік қажеттілігіне байланысты қалыптасқан өлшем бірліктері. Мысалы, «бір қыдыру жер», «түстік жер», «айшылық жол» деген сөз тіркестері қашықтықты білдіреді.Шығыс халықтарының көбісінде ең кіші салмақ өлшеміне арпа дәні алынған. Кейбір жазба әдебиеттерде сақталған мәліметтер бойынша арпа дәні алтын мен асыл тастардың салмағын теңеуге арналған қазыналық өлшем ретінде қолданылған. Оған қарағанда бір арпа дәні шамамен 45 мг болған. Басқа жерде осы арпа дәні ұзындық өлшемі ретінде де пайдаланылған. Ал арпаның алты дәнінің еніне тең өлшем бармақ деп аталған. Сондай-ақ уақыт мөлшерін болжауға Күннің, Айдың немесе басқа да аспан шырақтарының көкжиекпен салыстырғандағы орны алынған. Егін шаруашылығымен айналысатын аймақтарда уақыт мөлшерін судың белгілі бір ыдыстан ығысып шығу мерзімі бойынша анықтаған. Жетілдіріле келе бұл ыдыстар су сағатына айналған. Мұндай бірліктердің басым көпшілігі адамның көзбен шамалауымен, жұмсалған күш сезімімен, белгілі бір қашықтықты жүріп өту мерзімімен мөлшерленген. Сондықтан халық арасында жылқыға байланысты «ат шаптырым жер», «бие сауым уақыт», «екі елі қазы» тәрізді қашықтықты, уақытты, қалыңдықты білдіретін өлшемдік мәні бар сөздер жиі айтылады. Халық арасында сұйықтықты (қымыз,шұбат, т.б.) сақтайтын көнек, жанторсық, торсық, мес, саба тәрізді мал терісінен жасалған ыдыстар сол сұйықтықтың мөлшерін шамалауға жиі қолданылған. Мысалы, торсыққа жеті – сегіз аяқ (литр) қымыз сыйса, местің сыйымдылығы екі жарым – үш торсыққа тең. 2.4. Шапшаң есептеудің кейбір әдістері Саусақпен санау. Көбейтудің әртүрлі әдістері. 6-ны 7-ге көбейту керек болсын. Сол қолымыздың жұдырығын жазбастан, бір-бірлеп саусағымызды жаза отырып, 6-ға дейін санаймыз. Ал оң қолымыздың саусақтарымен дәл соны қайталап, 7-ге дейін санаймыз. Оң қолдың жазылған екі саусағын сол қолдың жазылған бір саусағының үстіне саламыз. Жазылған саусақ небары 3-еу болады, бұл - 3 ондық, яғни 30 болады. Қалған төртеуі (сол қолдың бүгілулі тұрған саусақтары) 3-ке (оң қолдың бүгілулі саусақтарына) көбейтіледі, сонда 12 шығады. Сөйтіп,30+12 =42 Осылайша:6*8=(1+3)*10+4*2=48 6*9=(1+4)*10+4*1=54 7*7=(2+2)*10+3*3=49 7*8=(2+3)*10+3*2=56 7*9=(2+4)*10+3*1=63 8*8=(3+3)*10+2*2=64 8*9=(3+4)*10+2*1=72 9*9=(4+4)*10+1*1=81 Саусақпен санау орта ғасырда да практикалық өмірде кең тараған болатын.«Уақытпен санау хақында» кітап жазған Ирландия ғалымы монах Беда Достопочтенный (673-735) саусақпен санауға бүтін бір тарауды арнаған. Мысырлық есептеу әдістері 1.Екі қатар бағаннан тұратын кесте құрамыз; 2.Сол жақ бағанға 1-ден бастап екі еселенген сандарды, оң жақ бағанға екінші көбейткіштен бастап екі еселенген сандарды жазамыз;
3.Әрбір келесі сан алдындағы санның екі есесіне (өзіне-өзі қосқанға) тең; 4.Сол жақ бағандағы соңғы сан бірінші көбейткіштен артпауы тиіс; 5.Сол жақ бағандағы сандардың ішінен қосындысы бірінші көбейткішке тең болатын сандарды төменнен жоғары қарай сайлап алып, солардың тұстарына көлбеу сызықтар қою керек; 6.Көлбеу сызықтар жүргізілген сандарға қарсы тұрған екінші қатардағы сандарды қосу керек. Мысал 1. 3 –ті 29 –ға мысырлықтарша көбейту үшін екі қатар бағаннан тұратын мынадай кесте құру керек:
Осы әдісті көбейткіштердің бірі тұрақты болып келетін кейбір жағдайда қолдану ұтымды болады.
көбейтуге кері бағытта келтіріледі: 1.Екі қатар бағаннан тұратын кесте құрамыз; 2.Сол жақ бағанға 1-ден бастап екі еселенген сандарды, оң жақ бағанға бөлгіштен бастап екі еселенген сандарды жазамыз; 4.Әрбір келесі сан алдындағы санның екі есесіне (өзіне-өзі қосқанға) тең; 5.Оң жақ бағандағы соңғы сан бөлінгіштен артпауы тиіс; 6.Оң жақ бағандағы сандардың ішінен қосындысы бөлінгішке тең болатын сандарды төменнен жоғары қарай сайлап алып, солардың тұстарына көлбеу сызықтар қою керек; 7.Көлбеу сызықтар жүргізілген сандарға қарсы тұрған сол жақ қатардағы сандарды қосу керек. Мысал 7. Бөлуді орында: 
«Орысша көбейту тәсілі» Көне мысырлық тәсілге «орысша көбейту тәсілі» деп аталатын тәсіл жақын, оны революцияға дейінгі деревня шаруалары қолданылып келген. Ол біреуі қайталанып екі еселенетін,алекіншісі бір саны шыққанға дейін екіге айырылатын екі көбейткіштің көбейтіндісін тізбектеп алмастыруға негізделген.Мысал: 27*16 Көбейткіштердің біреуі бір бағанның басына жазылып, қайтадан екі еселенеді, екінші көбейткіш екінші бағанның басына жазылып, қайталап екіге айырылады. 27 16
54 8 108 4
216 2 432 1
111 санына көбейту. 25*111=2775 1) 2 және 5 цифрларының арасын алшақтатып 2) 2 мен 5-тің қосындысын екі рет ,сол цифрлардың арасына жазамын Үш таңбалы санды 11 –ге көбейту 145*11=1595 1) көбейтілетін санның жүздік цифрын көбейтіндінің мыңдығының орнына /5/ қоямын 2) көбейтілетін санның ондығы мен жүздік цифрын қосып көбейтіндінің /4+1/ жүздігіне жазамын 3) көбейтілетін санның бірлігі мен ондығының цифрын қосып /4+5/ көбейтіндінің орнына қоямын 4) көбейтілетін санның бірлігін /1/ көбейтіндінің бірлігінің орнына қоямын Бұданда басқа екі таңбалы сандардыда 11 көбейтудің әдісі бар Тізбектес натурал сандардың қосындысы 6+7+8+9+10 =8*5=40 а) Қосылғыштардың саны тақ болса,онда дәл ортасындағы санды ,екі жағындағы сандарды өзімен қоса алғандағы қосылғыштар санына санына көбейту керек 6+7+8+9+10+11+12+13=(10+9)*(8:2)=19*4=76 ә) Қосылғыштардың саны жұп болса,онда дәл ортасындағы екі санның қосындысын ,екі жағындағы сандарды өзімен қоса алғандағы қосылғыштар санын екіге бөліп, көбейту керек
Б)2*8+7*3+5= 42;2-жазылады, 4 ойға алынады. В) 2*3+4 = 10 осы әдіспен үш орынды санды екі орынды санға көбейтуге болады. 2.5. Қазақ халқының байырғы есептері «Ескісіз жаңа болмайды» есебі. Екі сегіз - он алты. Және сегіз және алты. Жандап жүрген бір алты. Барлығы қанша? Ескісіз жаңа болмайды, Есепсіз дана болмайды. Бүл есептің ауызша айтқанда жауабы түрліше болады, себебі екпінді түрліше түсіруге болады. Жазбаша келтірілген есеп соның бір жағдайы ғана, яғни 1) 2*8+8+6+6 =36. Бұдан басқа есептің бірінші буынында мынандай жағдай болуы мүмкін: 2) 2+8+10+6= 26, демек 26+8+6+6= 46; 3) 2+8+16= 26, демек 26+8+6+6 =46; 4) 2*8+10+6= 32, демек 32+8+6+6= 52; 5) 2*8+16 =32, демек 32+8+6+6= 52; 6) 2+80+6 =88, демек 88+8+6+6= 108. Бұл қарастырғанымыз есептің бірінші буыны өзгеріп, екінші және үшінші буыны өзгермегендегі жағдайлар. Есептің бірінші және үшінші буыны өзгеретін болса не болады? Үшінші буында екі жағдай болады: 7) бір алты, демек 6, мұны талдадық. 8) Бір және алты, демек 7. Сегізінші жағдайды бірінші буыннан шыққан алты жағдаймен әрекеттестіреміз. Сөйтіп мына жауаптарды аламыз: 1) 2*8+8+6+7 =37, 2) 26+8+6+7 =47, 3) 32+8+6+7 =53, 4) 88+8+6+7 =109. Сонымен, есептің бірінші және үшінші буындарының өзгерісіне сай мына жауаптарды аламыз: 36, 46, 52, 108, 37, 47, 53, 109. «Үнді шәйі» есеб Сәске кез болатын. Анам кесеге шәйді толтырып қоя салды. Кенже інім қолындағы қантын сол кесеге түсіріп алды. Алайда қант құп-құрғақ күйінде қалды. Неліктен деп ойлайсың? Бұта түбі кеуегі, Кеуегінде көжегі. Бұлай деп айтуы есепті шешуге болатындығын, әрі ол өзіне таныс нәрседен басталады дегенге тіреледі. Жауабы: қант құрғақ шай үстіне түсті. «Жыл қайыру» есебі. - Нешедесің?- деді ақсақалға жігіт ағасы . -4 жылқы, тоқтымын, - деді Тәттімбет күйші. Тәттімбет неше жаста? Дананың сөзі асыл тас. Жауабы.Тәттімбет 4 жылқы деу арқылы өзіне төрт мүшел толғандығын айтты және тоқты деу арқылы 2 жас қос деді, яғни 49+2=51. «Қораға қамалған қой» есебі. 99 қой 15 қораға қамалған. Неліктен ең болмағанда қораның біреуінде қойдың саны тақ болады? Ақ сандығым ашылды, ішінен жібек шашылды. Жауабы. Егер әрбір қорада жұтан қой қамалса, онда олардың қосындысы жұп сан болады. Ал 99-тақ сан. Демек, ең болмағанда қораның біреуіне тақ санды қой қамасақ, қана, тақ сан шығады. Ертегілер елінде Ендігі кезекте ертегі есептерді баяндайық. Ертегі есептер десек те олардың ой орамы, түйіні - шындыққа жүгінеді. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні бар дегенді ескерсек, ертегі есептердің көбінің бір-ақ жауабы бар. Есеп шығарғанда бірден осыған көңіл аударып, басты мәселені ажыратып алған жөн. Ертегі есептерге мысалдар қарастырайық. «Қасқыр, ешкі және қырықбуын» есебі Шаруа өзеннен қасқыр, ешкі және шөпті алып өту керек. Қайыққа шаруаның өзі мінеді. Одан соң не қасқырды, не ешкіні, не шөпті алуына болады. Егер шаруа жағаға ешкі мен қасқарды қалдырып, шөпті алып кетсе, онда қасқыр ешкіні жеп қояды. Ал егер қасқырды алып, ешкі мен шөпті қалдырса, онда ешкі шөпті жеп қояды. Шаруа өз жүгін қалай өзеннен аман-сау алып өтеді? Жауабы: әуелі ешкіні алып келіп жағада қалдырып, қайтып келіп қасқырды алып кетеді. Бірақ қайтарында ешкіні қайта ала кетеді. Енді шөпті тиеп, ешкіні қалдырып кетеді. Қайтып келіп, шаруа ешкіні алып кетеді. «Жүз қаз» есебі. Келеді үшып бір топ қаз, Суалып көлі болып саз. Ескі жерге оралмақ, Мүны білмей жалғыз қаз. Есенсіз бе, жүз қаз, Деді келіп бір қаз. Мойнын бұрып бастаушы, Білдірді оған былай наз. - Топқа тағы осындай Жетпей түр ғой қосылмай. Оның және ширегі, Болсын жарты керегі. Өзің жалғыз кезіккен, Қосыларын сезіп пе ем?! Бәрін бірге жинайық, «Жүз» атауын сайлайық, Қанша едік баста біз? Деп Сізді де қинайық. Жауабы: х+х+х:2+х:4+1=100 Ұшып келе жатқан бір топ қаз 36 болғаны Қорытынды Қорыта келе, біздің заманымыз ғылым мен техниканың қарқынды дамуымен ерекшеленеді. Қазіргі көптеген мектеп оқушыларына болашақта есептеу техникасы мен автоматтық құралдармен жабдықталған цехтарда, кәсіпорындарда еңбек етуге тура келетіні сөзсіз. Жастарда жаңа техниканы басқару үшін қажетті әзірлік бар ма? Олай болса, бастауыш мектепті оқып жүргеннің өзінде-ақ оқушылар азды-көпті шығармашыл, іздемпаз болуы шарт. Математикалық логика ақыл-ой еңбегін техникаландырудың құралы болып табылады және ойлау процесін арнаулы математикалық әдістер, символдық аппараттар арқылы зерттейді.Бірақ дәстүрлі математикалық логика пәнін білмейінше, оны ойдағыдай меңгеру қиын, өйткені бүгінгі күні ғылыми – технологияның дамуына байланысты адамзат баласы ой және дене еңбегін жеңілдететін техникалық құрылғылардың түр-түрін ойлап табуда. Мысалы, қазіргі кезде электронды есептеу машинасын қолдана отырып, кез-келген күрделі есептің шешімін аз ғана уақытаралығында табуға болады. Тіпті, қарапайым есептеу құралы – калькуляторлардың өзі бүгінгідей нарық заманында қарапайым халық үшін аса тиімді. Әрине, мұның бәрі адамның ойлау қабілетінің ең ірі жетістіктері болып табылады..Сол себепті біз бұл жұмыста логикалық ойлау қабілетін дамытатын, шапшаң есептеудің кейбір әдістерін қарастырдық. Сонымен қатар ұлттық есептеудің де сипатын ұсындық. Қазақ педагогикасының математикалық астарлары да түрліше. Олар біресе жұмбақ, біресе өлең, біресе қарасөз, біресе ертек, біресе ілмек, біресе дұзақ, біресе сиқырлы ой айту тағы басқа түрде кездеседі. Халық есептерінің өзімен туыстас, жалғас, көршілес елдердің салт-санасымен астарласып, үндесіп жатады. Қазақтың байырғы математикасында пәнаралық байланыс өте кең дамыған. Соның ішінде әдебиет пәнімен байланысты байқауға болады. Қандай есепті алсақ та, мақал немесе нақыл сөзбен түйінделген. Бұл түйіндеулерге зер салсақ, әрқайсысының тәрбиелік мәні зор. Тәрбие - сан қырлы. Ата-тегінің табысын айту, халқыңның дәстүрін сақтау, оны өз заманыңның қағидаларымен шендестіру тәрбиенің бір көзі. Ендеше, біз секілді математиканың ғылымилығын жаңа бастаған оқушы үшін бұл маңызды тақырып деп қорытындылаймыз. Қазақстанның болашағы – бүгінгі жас ұрпақ біздер. Сондықтан елді дамыту үшін математиканы сүйіп оқитын болайық!!! Ұсынысымыз: Саусақпен санау тәсілдерін бастауыш сынып математикасында пайдаланса; Мысырлық есептеу тәсілдерін көп таңбалы сандарды көбейту мен бөлу тақырыбын өткен кезде ішінара пайдаланса; Ферроль әдісін математикада кеңінен пайдаланса; Қазақтың байырғы өлшемдерін математка ұғымында қолданылса; 5. Халқымыздың ауызша тараған есептері мен зерттеу жұмысымызда көрсетілген әдістерді жинақтап, бір жүйеге келтірілсе; Пайдаланған әдебиеттер: 1. Г.И.Глейзер «Мектептегі математика тарихы» 2. Интернет материалдары 3. Математика анықтамалығы 4. «Мектептегі матеметика» 5. Перельман Я.И. « Қызықты математика» 6. Ұлттық дүниетаным Аюбай Құралұлы. Алматы 2002 7. Бақытбек М . «Жас Алаш» газеті. Алматы 2001 ж. 8. Жай сандар туралы білетіндеріміз бен білмейтіндеріміз. В. Серпинский 9. Математикадан жүргізілетін сыныптан тыс жұмыстар Абдуллаева И. М. , Көкенова Ж. Алматы – 1974 10. Қайдар Ә. Т. Халық даналығы. –Алматы, 2004, -565б. жүктеу/скачать 218,08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|