129
Өрт шығу фактісін анықтау үшін өрт сөндіру маманының алғашқы іс
-
әрекеттері жұмыс кезеңдерінде қарастырылады.
Өрт шығу жолында сіз күдікті түрде жасанды болып табылатын әртүрлі
кедергілерге назар аударуыңыз керек. Бұлар бұғатталған жолдар, ағаштар,
сымдар мен кабельдер, қоқыс салынған контейнерлер, ашық гидранттар мен
люктер, өтуге кедергі жасайтын адамдар.
Өрт болған жерге жеткен кезде назар аудару керек: бір
-
бірінен нақты
оқшауланған
жану аймақтары; адамдардан асып кететін немесе кететін
(автомобильдің нөмірін, адамдардың киімін, сыртқы түрін ескеру қажет);
блокталған немесе тосқауыл қойылған есіктер, терезелер, дәліздер және т.б.
(жасанды түрде кіру); шабуылдаушы ұйымдастырған ену немесе
эвакуациялау маршруттары (әдетте жабық
ашық терезелер мен есіктер,
терезелер мен есіктердегі әдеттен тыс саңылаулар, баспалдақ қоршауларына
бекітілген немесе кедергілерді жеңуге арналған импровизацияланған
құралдар); сөндіру кедергілері (бітелген немесе бүлінген гидранттар,
өшіргіштерді, су құбырындағы жабық шүмектер, рұқсат етілмеген
адамдардың
кедергісі, жиһаз және т.б.); бұзақылық іздері; өртті соңғы
анықтауға арналған жабық жапқыштар,
перделер, терезелер көмегімен
күйдірудің көрнекі факторларын маскировка жасау.
Өрттің маңызды жанама дәлелдері өртті тексеру кезінде анықталған.
Бұл жағдайда сіз келесі жағдайларды мұқият зерттегеніңіз жөн:
1) Зардап шеккендердің орналасқан жері мен жағдайы, жарақат түрі
және т.б. (жабу белгілері);
2) шашыраңқы мүлік, белгілі бір объектіге мүлдем ұсақ емес қорлар
(ұрлықты жасырудың белгілері);
3) тұрғын үй
-
жайларда
қымбат киім, жабдық, сурет, зергерлік
бұйымдар, мұрагерлердің болмауы;
4) күзет және өрт дабылы орындалмаса;
5) жанғыш материалдардың жекелеген аймақтарға күмәнді жинақталуы
(өрт жүктемесінің жасанды концентрациясы);
6) әдеттен тыс заттек, мылтықтың немесе өрттің қаруының қалдықтары
өртеніп жатқан объектінің бүкіл аумағында;
7) Технологиялық үрдістерді басқарудың жетіспейтін немесе ақаулы
құралдары, құжаттаманың болмауы, жұмыс істемейтін компьютерлер.
Ғимаратта тұратын адамдардың мінез
-
құлқына
назар аударуды
ұмытпаңыз. Адамдардың киімі күннің уақытына сәйкес келе ме, адамдар
бірнеше отқа қатысады (сериялық арсонистер). Сарапшылар кейбір
арсонистердің эмоционалды түрде теңгерілмеген
адамдар екенін дұрыс
айтады. Олар отты көргенді ұнатады. Бірнеше өрт кезінде, әсіресе әртүрлі
жерлерде болған адамдар күдікті. Өрттегі адамдардың көпшілігі өрт
сөндіруді мұқият бақылайды. Көп сөйлейтін, күлетін немесе жағдайға өзгеше
көзқарасын білдіретін адамдарды күдікті деп санаған жөн. Сонымен қатар,
өрт сөндірушілерге өздерінің көмегін,
әсіресе ақпаратты тым қатты
ынталандыратындарды күдікті деп санауға болады [3].
