Экономикалық цикл - өңдірістің, инфляцияның және жұмыспен қамтылу деңгейінің өзгеруі.
Циклдік өзгерістер әрқалай аталатын бірдей фазалар арқылы өтеді. Циклдік өзгерістердің фазалары: Өрлеу Тоқырау Жандану Дағдарыс
Экономикалық циклдың ұзақтығы
Циклдің жалпы ұзақтығы әдетте белсенділіктің екі жоғары көрші немесе екі төменгі көрші нүктелердің арасындағы уақытпен (жылмен, аймен) өлшенеді.
Осыған орай, құлдырау ұзақтығы белсенділіктің жоғары және төмен нүктелері арасындағы уақытпен, ал өрлеу белсенділіктің төмен және жоғары нүктелері арасындағы уақытпен өлшенеді.
мемлекеттік қарыз
Мемлекеттік қарыз- мемлекеттік заемның шығарылып, өтелмеген сомасы (пайыздық қойылымын қоса). Орналастырылуына, заем валютасына және басқа сипаттамаларына қарай ол ішкі және сыртқы мемлекеттік қарыз деп бөлінеді
мемлекеттік қарыз
. Мемлекеттік қарыз мемлкеттік заемдарды ұлғаймалы ұдайы өндіріс және қоғамдық қажеттерді қанағаттандыру үшін ақша ресурстарын тартудың бір формасы ретінде қолданылады. Мемлекеттік қарыз мемлекеттік бюджет қаржысы есебінен өтейді.
1. Ішкі мемлекеттік қарыз экономикада қалыпты құбылыс. Дамыған елдердің өздерінде ішкі қарыз болады. Алайда, қарыздың бұл түрінің құрылу ерекшеліктері әр түрлі. Дамыған елдерде мемлекеттік қарыз бен оны туғызған мемлекеттік бюджет тапшылығын экономикалық циклға енген экономиканы тұрақтандыру және дамыту факторлары.
Халықтан, банктерден, басқа да қаржы несие мекемелермен қарызға алынған қаражат аталған қарыз берушілердің активтері ретінде қаралады. Мемлекеттік қарыз халықтың өзіне өзі берен қарызы деп саналады, сондықтан Ұлттық байлықтың жалпы көлеміне әсер етпейді. Ішкі қарыздың оны басқару жөніндегі пайыздық төлеу қажеттігі сияқтытеріс әсерін елдің экономикасын дамытуға бөлінген инвестицмялар мн қосымша қаржы ресурстарын жұмылдыру жауып кетеді.
Халықтан, банктерден, басқа да қаржы несие мекемелермен қарызға алынған қаражат аталған қарыз берушілердің активтері ретінде қаралады. Мемлекеттік қарыз халықтың өзіне өзі берен қарызы деп саналады, сондықтан Ұлттық байлықтың жалпы көлеміне әсер етпейді. Ішкі қарыздың оны басқару жөніндегі пайыздық төлеу қажеттігі сияқтытеріс әсерін елдің экономикасын дамытуға бөлінген инвестицмялар мн қосымша қаржы ресурстарын жұмылдыру жауып кетеді.
Сыртқы мемлекеттік қарыз
Сыртқы мемлекеттік қарыз- елдің шетелдік несие берушілерге белгіленген мерзімді қайтарылуы тиіс қаржы міндеттемесінің соммасы. Сыртқы қарыз шектен тыс көбеюі экономикалық, саяси тәуілділікке апарып соғады. Дүниежүзілік тәжірибеде мемлекеттік қарыз көлемін салыстыру үшін қарыздық табыс коэффициенті деп аталатын арнайы көрсеткіш қолданылады. Қауіпсіздік деңгейдің шегі- 25% деп есептеледі.
Мемлекеттік қарыздарын өтеу үшін заемдарды нақтылау әдісі қолданылады:
Сонымен мемлекеттік қарыз проблемасы ақша айналысының күрделі кешенімен, бюджет саясатымен, мемлекеттің экономикалық белсенділік ықпалымен және әлеуметтік процесстермен тікелей байланысты.
